You are here

«Φακέλωμα» επιβατών για καταπολέμηση τρομοκρατίας

20/03/2018 17:39

Την υποχρέωση αποστολής των δεδομένων των επιβατών που θα φτάνουν στην Κύπρο από τρίτη χώρα ή κράτος μέλος της ΕΕ, από τους αερομεταφορείς στη μονάδα στοιχείων επιβατών της Δημοκρατίας, η οποία θα λειτουργήσει για το σκοπό αυτό, προνοεί νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση.

Τα εν λόγω δεδομένα, σύμφωνα με το υπουργείο δικαιοσύνης, θα τυγχάνουν της ανάλογης επεξεργασίας από τις αρμόδιες αρχές για σκοπούς πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων.

Το νομοσχέδιο που εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο στις 14 Μαρτίου, προωθείται για σκοπούς ενσωμάτωσης και αποτελεσματικής εφαρμογής προνοιών ευρωπαϊκής οδηγίας, πρόκειται δηλαδή για εναρμονιστικό νομοσχέδιο.

Με το νομοσχέδιο συστήνεται η Εθνική Μονάδα Στοιχείων Επιβατών (ΜΣΕ) για σκοπούς συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων καταστάσεων ονομάτων επιβατών (PNR) και καθορίζονται όλες οι υποχρεώσεις της κυπριακής Δημοκρατίας σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ότι αφορά τη συνεργασία με αντίστοιχες μονάδες άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση, το «Πρόγραμμα της Στοκχόλμης — Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τους πολίτες» καθορίζει τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας των κρατών μελών.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, υιοθετήθηκε η ευρωπαϊκή οδηγία σχετικά με τη χρήση των δεδομένων που περιέχονται στις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) για την πρόληψη, ανίχνευση, διερεύνηση και δίωξη τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων.

Με βάση τις αξιολογήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την εφαρμογή του συστήματος από διάφορες χώρες σε εθελοντική βάση, η αποτελεσματική χρήση δεδομένων PNR, π.χ. μέσω της αντιπαραβολής δεδομένων PNR με διάφορες βάσεις δεδομένων για αναζητούμενα πρόσωπα και αντικείμενα, κρίθηκε αναγκαία για την αποτελεσματική πρόληψη, ανίχνευση, διερεύνηση και δίωξη τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων και την κατ' αυτόν τον τρόπο ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας, με στόχο τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων και, κατά περίπτωση, την εξεύρεση συνεργών και την εξάρθρωση εγκληματικών κυκλωμάτων.

Η αξιολόγηση δεδομένων PNR θα επιτρέπει την ταυτοποίηση προσώπων για τα οποία δεν υπήρχαν υποψίες εμπλοκής σε τρομοκρατική πράξη ή σοβαρό έγκλημα πριν την αξιολόγηση και πρέπει κατά συνέπεια να εξετασθούν περαιτέρω από τις αρμόδιες αρχές.

Με τη χρήση των δεδομένων PNR μπορεί, όπως υποστηρίζεται, να αντιμετωπισθεί η απειλή της τρομοκρατίας και των σοβαρών εγκλημάτων από διαφορετική οπτική γωνία, πέραν εκείνης που προσφέρει η επεξεργασία άλλων κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Ως εκ τούτου, η οδηγία εισάγει διατάξεις που υποχρεώνουν τους αερομεταφορείς που πραγματοποιούν πτήσεις εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης να διαβιβάζουν τα συλλεχθέντα δεδομένα PNR, καθώς και τα δεδομένα API (σύστημα πρόδρομος του PNR), δίδοντας τη δυνατότητα για επέκταση αυτής της υποχρέωσης και σε αερομεταφορείς που πραγματοποιούν πτήσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Παράλληλα, η Οδηγία εισάγει αυστηρές ρήτρες ώστε η επεξεργασία δεδομένων PNR να είναι περιορισμένη στο απολύτως αναγκαίο, ενώ θεσπίζει συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης ώστε η επεξεργασία να περιοριστεί για λόγους τρομοκρατίας και σοβαρών εγκλημάτων και το σύστημα να ταυτοποιεί όσο το δυνατόν λιγότερους αθώους.

Στόχοι της οδηγίας όπως σημειώνεται, είναι μεταξύ άλλων, η ασφάλεια, η προστασία της ζωής και ασφαλείας των προσώπων και η δημιουργία νομικού πλαισίου για την προστασία των δεδομένων PNR όταν τα επεξεργάζονται οι αρμόδιες αρχές.

Μ.Χ.