You are here

Ουραγός η Κύπρος σε θέματα δικαίου

26/10/2016 10:44
Ευρωπαϊκοί δείκτες μέτρησης κατατάσσουν την Κύπρο στις τελευταίες θέσεις σε ότι αφορά τον τομέα της δικαιοσύνης, επεσήμαναν σήμερα οι δικαστές του ανωτάτου δικαστηρίου, σημειώνοντας ότι η μη απόδοση επαρκών πόρων στα δικαστήρια και ο μικρός αριθμός δικαστών είναι δύο από τα πιο σημαντικά προβλήματα που προκύπτουν.

Στο υπόμνημα που κατέθεσαν οι δικαστές ενώπιον της επιτροπής νομικών της βουλής, σημειώνεται ότι η Κύπρος παραχωρεί το μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ στα δικαστήρια με αποτέλεσμα να καταλαμβάνει την τελευταία θέση απ’ όλες τις χώρες της ΕΕ στην απόδοση εθνικών πόρων στη δικαιοσύνη και τονίζεται ότι χωρίς τους απαιτούμενους πόρους τα δικαστήρια δεν μπορούν να λειτουργήσουν.

Στις ευρωπαϊκές χώρες, με παράδοση στην απονομή δικαιοσύνης, όπως σημειώνεται, τα έξοδα αναλογούν σε 0,7% του ΑΕΠ ή €180 ανά κάτοικο. Το αντίστοιχο ποσό στην Κύπρο αναλογεί σε 0,1% του ΑΕΠ ή €25 ανά κάτοικο.

Έκαναν λόγο για πολύ χαμηλό αριθμό δικαστών οι οποίοι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στον όγκο των υποθέσεων που εκκρεμούν σημειώνοντας ότι για το 2017 ζητήθηκε αύξηση του αριθμού κατά 30 δικαστές με το κράτος εγκρίνει πρόσληψη μόνο τεσσάρων.

Οι δικαστές αναφέρθηκαν στην ανάγκη διοικητικής αναδιοργάνωσης και σε απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που χωρίς πόρους δεν μπορούν να υλοποιηθούν, σημειώνοντας ότι από δω και πέρα για τα όποια προβλήματα, θα ευθύνεται η πολιτεία.

«Χωρίς άμεση αύξηση του αριθμού των δικαστών, οι καθυστερήσεις όχι μόνο θα συνεχίσουν να υφίστανται αλλά θα διογκωθούν λόγω της ραγδαίας αύξησης των υποθέσεων και ενδεχομένως να ξεφύγουν κάθε ελέγχου, με αποτέλεσμα η Κύπρος να συνεχίσει να καταδικάζεται σε αποζημιώσεις, τόσο από τα εθνικά δικαστήρια όσο και από το ΕΔΑΔ», προειδοποιούν οι δικαστές.

Ο δικαστής Γιώργος Ερωτοκρίτου, αναφέρει σε σημείωμα που κατέθεσε στην επιτροπή νομικών πως με τις δικαστικές υποθέσεις να χρονίζουν, οι ξένοι επενδυτές δεν πείθονται εύκολα να έρθουν στην Κύπρο, παρά τις προσπάθειες να καταστεί η χώρα κέντρο παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών.

Αναφέρθηκε επίσης, σε εμπιστευτική έκθεση του ΔΝΤ για την Κύπρο σύμφωνα με την οποία «το κυπριακό δίκαιο αποτελεί τυπικό παράδειγμα για το πώς ένα σύστημα μπορεί σταδιακά να αποσυντονιστεί εντελώς και να τύχει εκμετάλλευσης ή κατάχρησης» ενώ συγκρίνεται με αναποτελεσματικά νομικά συστήματα όπως της Ινδίας και του Πακιστάν, όπως σημειώνεται.

Σήμα κινδύνου για κατάρρευση

Στο υπόμνημα των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σημειώνεται ότι τα σοβαρά προβλήματα και οι ελλείψεις είναι διαχρονικά ωστόσο, τονίζεται ότι σήμερα η κατάσταση βρίσκεται σε κομβικό σημείο, με κίνδυνο κατάρρευσης του όλου συστήματος απονομής δικαιοσύνης.

«Όταν μιλούμε για κατάρρευση εννοούμε, κυρίως, τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην απονομή δικαιοσύνης», όπως σημειώνεται.

Ο υπουργός δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου ανέφερε ότι για χρόνια δεν υπήρξε συντονισμός και επαφή μεταξύ υπουργείου και δικαστικού σώματος ενώ, τώρα έχουν καθιερωθεί οι συναντήσεις και η συνεργασία με τον πρόεδρο του ανωτάτου.

Την έλλειψη επικοινωνίας επιβεβαίωσαν τα μέλη του ανωτάτου που αναφέρθηκαν σε χρόνια εσωστρέφεια, σημειώνοντας ότι δεν μιλούσαν για τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν.

Ο κ. Νικολάου είπε ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ένα αξιόπιστο σύστημα διαμεσολάβησης και να επιλύονται υποθέσεις εξωδικαστικά ώστε να αποφορτίζονται τα δικαστήρια και να αποφεύγονται καθυστερήσεις. «Αποτελεί προϋπόθεση για να επιτευχθούν οι στόχοι» είπε.

Τόνισε τη σημασία δημιουργίας εξειδικευμένων δικαστηρίων όπως το εμπορικό δικαστήριο, λέγοντας ότι ολοκληρώνεται μελέτη και θα προχωρήσει η αγορά υπηρεσιών για ετοιμασία του σχετικού πλαισίου.

Ο κ. Νικολάου προανήγγειλε προκήρυξη διαγωνισμού για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη ενδεχομένως μέχρι τις 15 Νοεμβρίου, όπως είπε, αλλά και την προκήρυξη διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για νέα κτήρια δικαστηρίου εντός του 2017.

Επεσήμανε επίσης, ότι η δικαστική εξουσία είχε εξαιρεθεί από την παγοποίηση θέσεων και πρόσθεσε ότι για την προώθηση των αλλαγών, πρέπει να οριστούν υπεύθυνοι project managers που θα τις αναλάβουν.

Από την πλευρά του, ο υπουργός οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης τόνισε ότι τα προβλήματα αποτελούν πρωτίστως ζητήματα μεταρρύθμισης και μετά θέματα προϋπολογισμού και προσωπικού.

Εντούτοις, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο περαιτέρω ενίσχυσης του προϋπολογισμού και του προσωπικού, υπογραμμίζοντας ότι χωρίς μεταρρύθμιση οποιαδήποτε ενίσχυση απλώς θα συντηρεί την αναποτελεσματικότητα.

Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίασης ο πρόεδρος του ανωτάτου δικαστηρίου Μύρων Νικολάτος, σημείωσε την υπόσχεση των υπουργών ότι το κράτος θα είναι αρωγός στην προσπάθεια των δικαστηρίων για επίλυση των προβλημάτων και επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης.

Συνεχίζοντας, ο κ. Νικολάτος τόνισε ότι η ποιότητα απονομής της δικαιοσύνης είναι και θα συνεχίσει να είναι ψηλή.

Ο πρόεδρος της επιτροπής Γιώργος Γεωργίου έκανε λόγο για ευθύνες της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας στο θέμα στης καθυστέρησης στην απονομή δικαιοσύνης σημειώνοντας ότι το «The EU Justice Scoreboard», ο πλέον αξιόπιστος δείχτης στην ΕΕ για την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης εμφανίζει την Κύπρο στις τελευταίες θέσεις.

Πρόσθεσε ότι κατατέθηκαν εισηγήσεις και προτάσεις και έχουν αναληφθεί δεσμεύσεις και σημείωσε πως το σύστημα πρέπει να αλλάξει όχι με «συγκολλητικά νομοθετήματα» αλλά με μεταρρύθμιση.

Αναφέρθηκε επίσης, στη δέσμευση για δημιουργία ομάδων εργασίας και για αύξηση του προϋπολογισμού σημειώνοντας ότι αν δεν προχωρήσουν οι δεσμεύσεις δεν θα μιλούμε για καθυστέρηση αλλά για «άρνηση της δικαιοσύνης» κατά την έκφρασή του.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού ανέφερε ότι η ανάγκη επίλυσης των προβλημάτων στη δικαιοσύνη είναι επιτακτική και σημείωσε ότι πρέπει να τροχοδρομήσουμε λύσεις για διαχρονικά προβλήματα τα οποία είναι και δυσεπίλυτα.

Πρόσθεσε ότι πρέπει να ιεραρχηθούν σωστά οι προτεραιότητες και ότι οι εξελίξεις θα παρακολουθούνται σημειώνοντας πως «η δικαιοσύνη που αποδίδεται με καθυστέρηση παύει να είναι δικαιοσύνη», όπως είπε.

Ο διάλογος της βουλής με τη δικαστική εξουσία θα συνεχιστεί, όπως διαβεβαίωσε ο πρόεδρος της επιτροπή νομικών.


Της Μαρίας Χαμπή