You are here

Βάζουν λουκέτο εκατοντάδες ταμεία προνοίας

02/08/2021 07:14

Τεράστια προβλήματα επιβίωσης φαίνεται να προκαλούν σε εκατοντάδες ταμεία προνοίας, οι απαιτήσεις του νέου νομοθετικού πλαισίου που θεσπίστηκε τον Φεβρουάριο του 2020, οδηγώντας τα σε οριστική διάλυση.

Παράλληλα, ορισμένα από τα μικρότερα Ταμεία Προνοίας ενσωματώνονται σε μεγαλύτερα για να μπορούν να επιβιώσουν, μεταξύ των οποίων και ιδιωτικά ασφαλιστικά συνταξιοδοτικά σχέδια.

Σύμφωνα με στοιχεία που εξασφάλισε η StockWatch από το γραφείο του Έφορου Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, περίπου 180 από το σύνολο ενεργών ταμείων προνοίας έχουν λάβει απόφαση διάλυσης, ενώ άλλα 400-500 μικρά ταμεία, ετοιμάζονται να διαλυθούν.

Στο τέλος του 2019 υπήρχαν 925 ενεργά και εγγεγραμμένα ταμεία προνοίας, υπό την εποπτεία του Εφόρου Ιδρυμάτων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, εκ των οποίων τα 745 είναι πλήρως ενεργά, ενώ τα 180 έλαβαν απόφαση για εξυγίανση, χωρίς ωστόσο, να έχουν ακόμα ξεκινήσει τη διαδικασία διάλυσης τους.

Ασφαλή 120 ταμεία με πέραν των 100 μελών

Με βάση τα στοιχεία του εφόρου, από τα 745 πλήρως ενεργά ταμεία προνοίας, τα 120 δεν φαίνεται να κινδυνεύουν προς το παρόν με διάλυση, καθώς έχουν πάνω από εκατό μέλη στο ενεργητικό τους και επάρκεια περιουσιακών στοιχείων.

Σε αντίθεση με άλλα 385, τα οποία είναι πολύ μικρά ταμεία προνοίας και έχουν λιγότερα από 15 μέλη και λιγότερες των €500 χιλ. σε περιουσιακά στοιχεία και τα οποία βρίσκονται ένα βήμα πριν τη διάλυση.

Συνολικά 240 ταμεία προνοίας τα οποία διαθέτουν 15-100 μέλη, είναι αμφίβολο αν θα τα καταφέρουν να επιβιώσουν, δεδομένου ότι δεν διαθέτουν τους πόρους για την παροχή επαρκών υπηρεσιών στα μέλη τους. Ως εκ τούτου, θα είναι πολύ δύσκολο για αυτά να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της νέας νομοθεσίας έως το τέλος του 2022.

Άλλα 1050 σε διαδικασία διάλυσης

Προστίθεται ότι εκτός από τα 925 ενεργά και εγγεγραμμένα ταμεία προνοίας, στο τέλος του 2019, υπήρχαν και άλλα 1050 ταμεία τα οποία βρίσκονταν σε διαδικασία διάλυσης, εκ των οποίων περίπου 700 βάζουν λουκέτο καθώς πλήγηκαν ανεπανόρθωτα από την οικονομική κρίση και το κούρεμα του 2013.

Κατά το 2019 λήφθηκε απόφαση από τις επιτροπές διαχείρισης ταμείων προνοίας για διάλυση 19 ταμείων, ενώ κατά το 2020 λήφθηκε σχετική απόφαση για τρία ταμεία. Με βάση το νέο νόμο δικαίωμα ψήφου για διάλυση, υπάρχει πλέον μόνο σε περίπτωση που η επιχείρηση τερματίσει τη λειτουργία της ή συνεχίζει να λειτουργεί υπό καθεστώς εκκαθάρισης.

Σημειώνεται ότι από το Φεβρουάριου 2020 η Κύπρος εναρμονίστηκε με την ΕΕ θεσπίζοντας νέα νομοθεσία (περί της Ίδρυσης, των Δραστηριοτήτων και της Εποπτείας των Ιδρυμάτων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών Νόμος 10(I)/2020), η οποία καταργεί προηγούμενους νόμους. Για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας, δόθηκε προθεσμία ως το τέλος του 2022.

Δύο σχετικές οδηγίες που εκκρεμούσαν σε σχέση με την εφαρμογή της νομοθεσίας και τη μεταφορά ταμείων, δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα από το έφορο, προκαλώντας την αντίδραση συντεχνιών.

Μονόδρομος η μεταφορά ταμείων

Σε δηλώσεις στην StockWatch ο διευθυντής του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ανδρέας Ζαχαριάδης επιβεβαίωσε ότι τα μικρά ταμεία προνοίας αναμένεται ότι θα αρχίσουν να υποβάλλουν αιτήματα για τη μεταφορά του ενεργητικού τους σε άλλα μεγαλύτερα ταμεία, καθώς δεν έχουν τους απαραίτητους πόρους για να παρέχουν επαρκείς υπηρεσίες στα μέλη τους και θα είναι δύσκολο να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του νέου νομοθετικού πλαισίου.

Οι δύο οδηγίες δημοσιεύθηκαν μετά από εντατικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους, ανέφερε ο κ. Ζαχαριάδης, προσθέτοντας ότι αποτελούν ένα καλά δομημένο πλαίσιο, μέσα από το οποίο θα μπορεί να ασκηθεί το δικαίωμα μεταφοράς, από Ταμείο Προνοίας προς Ταμείο Προνοίας, ή από Ταμείο Προνοίας προς ιδιωτικά ασφαλιστικά σχέδια και αντίστροφα.

Ο κ. Ζαχαριάδης τόνισε ότι η δυνατότητα μεταφοράς Ταμείων Προνοίας θα επιτρέψει στα μικρότερα Ταμεία να ενσωματωθούν σε μεγαλύτερα και πιο οργανωμένα, με στόχο τη μείωση των εξόδων που συνεπάγονται από τις αυξημένες υποχρεώσεις που επιβάλλει ο νόμος.

Πρόσθεσε, ότι μέσω του δικαιώματος μεταφοράς θα βοηθηθεί η κινητικότητα των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των μελών, η μακροχρόνια διατήρηση τους μέχρι και την αφυπηρέτηση τους και η παροχή ενός επιπλέον εισοδήματος που θα ενισχύει τα συνταξιοδοτικά ωφελήματα που λαμβάνουν τα μέλη τους.

ΣΕΚ: Οι ασφαλιστικές να μείνουν εκτός ταμείων

Σε δηλώσεις στην StockWatch o Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ Μιχάλης Μιχαήλ επιβεβαίωσε ότι με βάση τη νέα νομοθεσία που θεσπίστηκε, εκατοντάδες είναι τα Ταμεία Προνοίας που δεν μπορούν να σηκώσουν το τεράστιο βάρος των απαιτήσεων της, την ίδια ώρα μάλιστα που η επενδυτική πολιτική των πλείστων από αυτά δεν αποδίδει με τα σημερινά δεδομένα.

Όπως διευκρίνισε, τα πλείστα μικρά Ταμεία είχαν τα χρήματα τους σε καταθέσεις σε τράπεζες, σημειώνοντας ότι τα επιτόκια σήμερα είναι αρνητικά, με αποτέλεσμα τα πλείστα από αυτά να έχουν αρνητικές αποδόσεις.

Με τα νέα δεδομένα τα μικρά ταμεία είναι υποχρεωμένα να διαλυθούν και να ενταχθούν σε μεγαλύτερα ταμεία προνοίας, τα οποία θα μπορούν να συμμορφωθούν με τις νέες απαιτήσεις της νομοθεσίας, αλλά και για να έχουν και επενδυτικές επιλογές, τόνισε ο κ. Μιχαήλ.

Σχετικά με τις δύο οδηγίες που εξέδωσε πρόσφατα ο Έφορος Ιδρυμάτων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, αναφορικά με τη μεταφορά Ταμείων Προνοίας, ο κ. Μιχαήλ είπε ότι τα ταμεία προνοίας θα έπρεπε να είναι αντικείμενο που αφορά τους κοινωνικούς εταίρους (εργοδότες, εργαζομένους και συντεχνίες) και οι ασφαλιστικές εταιρείες να περιοριστούν στον τρίτο πυλώνα του συνταξιοδοτικού.

Επεσήμανε ότι υπάρχει μεγάλη πίεση στα ταμεία για να διαλυθούν, ενώ διευκρίνισε πως στον διάλογο με τον Έφορο Ιδρυμάτων συμφωνήθηκε και η μεταφορά ταμείων από ασφαλιστικές εταιρείες σε ταμεία προνοίας.

ΠΕΟ: Όχι σε εξίσωση ταμείων με ασφαλιστικά συμβόλαια

Σε δηλώσεις στη StockWatch η αναπληρώτρια γενική γραμματέας της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους ανέφερε ότι δεν μπορούν να εξισώνονται τα ταμεία προνοίας με τα ασφαλιστικά συμβόλαια. Πρόσθεσε ότι υπάρχουν από την κυβέρνηση συστηματικές στοχευμένες ενέργειες για να εξισωθούν τα ταμεία προνοίας με τα ιδιωτικά ασφαλιστικά συνταξιοδοτικά σχέδια, ενώ τα ταμεία προνοίας είναι αποτέλεσμα συμφωνίας μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.

«Δεν μπορούμε, νομικά μιλώντας, να συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο στα ταμεία προνοίας και στα ιδιωτικά ασφαλιστικά συμβόλαια. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα με διαφορετικό σκοπό και δεν μπορούμε με την εξίσωση να λέμε στους εργαζόμενους ότι είτε το ένα έχετε, είτε το άλλο, είναι το ένα και το αυτό», τόνισε η αναπληρώτρια γγ της ΠΕΟ.

Η κ. Χαραλάμπους έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για εργαζόμενους των οποίων το ταμείο μεταφέρεται σε ασφαλιστικά συμβόλαια, σε ότι αφορά το ενδεχόμενο να βρεθούν εκτεθειμένοι, καθώς δεν θα εποπτεύονται από τον Έφορο.

Κ. Τράπεζα: Στα €3,4 δισ. τα περιουσιακά των ταμείων

Βάσει της έκθεσης της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα για το 2020 τα περιουσιακά στοιχεία των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων ανέρχονται στα €3,5 δισ. και αντιπροσωπεύαν το 16% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με €3,5 δισ. τον Σεπτέμβριο του 2019.

Η μέση κατανομή τους σε μετρητά ήταν αρκετά ψηλή, κοντά στο 32% στις 30 Σεπτεμβρίου του 2020, έχοντας όμως μειωθεί από 39% στις 30 Σεπτεμβρίου του 2019.

Στην έκθεση σημειώνεται ότι τα πλείστα λειτουργούν ως ταμεία καθορισμένων εισφορών (defined contribution schemes), δηλαδή ως ταμεία προνοίας, όπου τα ωφελήματα κατά τη συνταξιοδότηση δεν είναι προκαθορισμένα, αλλά καθορίζονται ανάλογα με το μέγεθος και το σύνολο των εισφορών που έχουν καταβληθεί και τις αποδόσεις από τη διαχείριση των επενδύσεων του κάθε ταμείου.

Συνεπώς, τυχόν επενδυτικές απώλειες μπορεί να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό το μελλοντικό συνταξιοδοτικό εισόδημα των μελών και των δικαιούχων τους, όπως αναφέρεται.

Προστίθεται ότι η διαχείρισή τους από ειδικούς του κλάδου, είναι απόλυτα συνυφασμένη με τη μεγιστοποίηση των ωφελημάτων και την ανάλογη ελαχιστοποίηση του κινδύνου που αναλαμβάνουν.

Η τυχόν μη ορθή διαχείριση των ταμείων, μπορεί να έχει ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα για την οικονομία, αφού περιορίζει την αγοραστική δύναμη μίας μεγάλης ομάδας του πληθυσμού, αναφέρεται στην έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας.

Της Ελένης Χαραλάμπους