Ρυθμίσεις για μείωση των ρύπων από μεταφορές

Νομοσχέδιο για τη μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από τις οδικές μεταφορές ενέκρινε σήμερα το Υπουργικό Συμβούλιο. Το νομοσχέδιο αναμένεται να σταλεί στη Βουλή για συζήτηση από την αρμόδια επιτροπή.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, το νομοσχέδιο «περί του Καθορισμού Ειδικών Μέτρων για Μείωση των Ατμοσφαιρικών Ρύπων και Αερίων του Θερμοκηπίου που προέρχονται από τις Οδικές Μεταφορές Νόμος του 2023» αποτελεί μία μεταρρύθμιση που έχει ως στόχο τη δημιουργία της απαραίτητης νομικής βάσης, ώστε να μπορούν να καθορίζονται μέτρα που σχετίζονται με το οδικό δίκτυο και την κυκλοφορία οχημάτων, με κριτήριο τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των οδικών μεταφορών.

Σημειώνεται ότι οι οδικές μεταφορές στην Κύπρο είναι υπεύθυνες για το 50% περίπου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως CO₂) σε σχέση με τις δραστηριότητες που δεν εντάσσονται στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (γνωστό ως «ETS»). Αυτό μεταφράζεται σε περίπου δύο εκατομμύρια τόνους ανά έτος.

Προϋποθέσεις νομοσχεδίου

Όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση, με την υλοποίηση των μέτρων που θα λαμβάνονται με την ψήφιση του νόμου, θα βοηθηθεί η επίτευξη των στόχων του «Εθνικού Συστήματος Διακυβέρνησης για το Κλίμα και την Ενέργεια», καθώς και του «Εθνικού Σχέδιου Δράσης για τη Βελτίωση της Ποιότητας του Αέρα στην Κύπρο», που αφορά στις εκπομπές αέριων ρύπων (ατμοσφαιρικών), στο πλαίσιο της τήρησης των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» καθώς και το πακέτο νομοθετημάτων γνωστό ως «Fit for 55».

Ακόμη, το νομοσχέδιο, υποστηρίζεται ότι είναι μία μεταρρύθμιση την οποία έχει αναλάβει να υλοποιήσει το Υπουργείο Μεταφορών Επικοινωνιών και έργων στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου του αύριο, στο οποίο έχουν εγκριθεί, επίσης, για 100% χρηματοδότηση από το Ταμείο δύο σχέδια χορηγιών, το Σχέδιο Επιχορήγησης για την Αγορά Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων και το Σχέδιο Απόσυρσης Ρυπογόνων Οχημάτων και Παραχώρησης Κινήτρων για Εναλλακτικούς, Χαμηλών Εκπομπών, Τρόπους Διακίνησης.

Προστίθεται ότι με αυτά τα σχέδια, έχει ήδη ξεκινήσει η παραχώρηση θετικών κινήτρων για μείωση των εκπομπών από τις οδικές μεταφορές.

Το εν λόγω νομοσχέδιο αποτελεί επίσης, σύμφωνα με το Υπουργείο,  μεταρρύθμιση που προβλέπεται και στο Γενικό Πλαίσιο Πολιτικής για την Προώθηση της Χρήσης Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων που έχει εγκριθεί πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου, ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, μετά από διαβούλευση με την οικεία Αρχή Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θα μπορεί να καθορίζει μέτρα, όπως τα ακόλουθα:

• Τον καθορισμό περιοχών ή οδών χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών.
• Την απαγόρευση, σε συγκεκριμένες περιοχές ή οδούς ή σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες, της διακίνησης ρυπογόνων οχημάτων. ·
• Τον καθορισμό ημερομηνίας πέραν της οποίας δεν θα επιτρέπεται η εγγραφή ρυπογόνων οχημάτων. πχ πετρελαιοκίνητων παλαιών προδιαγραφών.
• Τον καθορισμό λεωφορειολωρίδων.
• Τον καθορισμό μεταφορικών δραστηριοτήτων, οι οποίες θα διενεργούνται αποκλειστικά με ηλεκτρικά οχήματα, π.χ. της υπηρεσίας παράδοσης προϊόντων.
• Τον καθορισμό απαιτήσεων για συμπερίληψη, σε διαφημίσεις ή άλλους τρόπους προώθησης για την αγορά ή χρήση οχημάτων που κινούνται με συμβατικά καύσιμα, μηνυμάτων που προωθούν εναλλακτικούς τρόπους διακίνησης, όπως το περπάτημα, την ποδηλασία και τη χρήση δημόσιων επιβατικών μεταφορών.

Επιπρόσθετα, με βάση τον νόμο, θα εκδοθούν κανονισμοί, με τους οποίους θα καθορίζονται οι παραβάσεις που θα καταγράφονται μέσω συσκευών φωτοεπισήμανσης και η διαδικασία που θα ακολουθείται για σκοπούς εξώδικης ρύθμισης των εν λόγω παραβάσεων.

Ως εκ τούτου, εκτιμάται ότι θα επιλυθούν θέματα αστυνόμευσης των μέτρων αυτών, κάτι που αποτελεί απαίτηση αρκετών Δήμων στην Κύπρο, όπως ο Δήμος Λευκωσίας.