You are here

Moody’s: Κίνδυνοι για την απορρόφηση κονδυλίων ΣΑΑ

02/02/2023 07:02

Τους παράγοντες που επιβαρύνουν την προοπτική απορρόφησης κονδυλίων στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), επισημαίνουν οι Moody’s, εκτιμώντας ότι θα αυξηθούν οι προκλήσεις το 2023. Ιδιαίτερη αναφορά κάνουν στην αρνητική επίδραση που μπορεί να έχει ο πληθωρισμός και οι καθυστερήσεις στην υποβολή αιτημάτων εκταμίευσης δόσεων.

Όπως καταδεικνύουν στοιχεία που δημοσιεύει ο οίκος Moody’s σε εβδομαδιαίο του δελτίο, μέχρι το τέλος του 2022, η Κύπρος έλαβε χρηματοδότηση που αγγίζει το ένα πέμπτο των κονδυλίων που δικαιούται μέσω του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU, αν και κατέγραψε χαμηλό ποσοστό υλοποίησης των σχετικών στόχων.

Συγκεκριμένα, η Κύπρος φαίνεται να έχει λάβει 20% της χρηματοδότησης μέχρι το Δεκέμβριο του 2022, έχοντας εκπληρώσει μόλις 5% των προϋποθέσεων που τέθηκαν.

Οι Moody’s σημειώνουν ότι οι περισσότερες χώρες αποδέκτες του σχεδίου NGEU, είναι ως επί το πλείστο εντός πλαισίου όσον αφορά τους στόχους που τέθηκαν για την εκταμίευση ποσών. Ωστόσο, αναμένεται ότι οι προκλήσεις θα αυξηθούν το 2023.

Ο οίκος εκτιμά ότι πέραν από τις προκλήσεις των μεταρρυθμίσεων, η διαχείριση έργων (project management) και οι διαδικασίες δημόσιων προσφορών, θα μπορούσαν να καθυστερήσουν το ρυθμό με τον οποίο τα κονδύλια μπορούν να εισρεύσουν στις εθνικές οικονομίες.

«Το πολύ ψηλό ποσοστό πληθωρισμού στην ΕΕ μπορεί επίσης να περιπλέξει την εφαρμογή των έργων που είχαν προγραμματιστεί και κοστολογηθεί από τις κυβερνήσεις κατά την περίοδο 2020-21, ειδικά εφόσον τα εθνικά ΣΑΑ δεν αναπροσαρμόζονται αυτόματα στη βάση του ποσοστού του πληθωρισμού», σημειώνεται.

Ενδεχόμενο αύξησης ζήτησης για δάνεια

Προστίθεται πως το αυξημένο κόστος των έργων και του κρατικού δανεισμού, μπορεί να ανεβάσει τη ζήτηση για τα δάνεια που προσφέρονται στο πλαίσιο του ΣΑΑ, τα οποία μέχρι στιγμής, οι πλείστες χώρες έχουν επιλέξει να μην ζητήσουν.

Στο πλαίσιο του ΣΑΑ διατίθενται συνολικά €386 δισ. για επιχορηγημένα δάνεια.

Η Κύπρος είναι ανάμεσα στις πέντε χώρες που έχουν ζητήσει αυτά τα δάνεια, μαζί με την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία, ενώ περισσότερα από €200 δισ. σε δάνεια του ΣΑΑ, δεν έχουν τύχει διεκδίκησης.

Τα κράτη μέλη, μπορούν να ζητήσουν πρόσθετα δάνεια στο πλαίσιο του ΣΑΑ, μέχρι το τέλος του 2023.

Επικίνδυνη η καθυστέρηση αιτημάτων εκταμίευσης

Οι Moody’s επισημαίνουν ότι οι επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις, στην υποβολή αιτημάτων για εκταμίευση ποσών, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ικανότητα κυβερνήσεων να έχουν πρόσβαση στο πλήρες ποσό που είναι διαθέσιμο, πριν την εκπνοή της προθεσμίας του ΣΑΑ, στο τέλος του 2026.

«Για να ξεκλειδώσουν μελλοντικές πληρωμές του ΣΑΑ, οι κυβερνήσεις θα πρέπει ολοένα και περισσότερο να σημειώνουν πρόοδο σε νέα πεδία που πιθανόν να είναι πιο αμφιλεγόμενα», παρατηρούν, επίσης, σημειώνοντας ότι τα εγχώρια πολιτικά ζητήματα θέτουν περαιτέρω εμπόδια, ειδικά δεδομένων των δύσκολων οικονομικών συνθηκών.

«Αναμένουμε ότι το μέγεθος των χρημάτων που προσφέρονται θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για τις κυβερνήσεις, ώστε να ακολουθήσουν τα πλάνα τους για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις», αναφέρεται.

Παράλληλα, αν και αναμένεται η Κομισιόν να τηρήσει αυστηρή στάση σε ότι αφορά τις προϋποθέσεις μεταρρυθμίσεων, εκτιμάται πως οι πληρωμές είναι πιθανότερο να μειωθούν παρά να κατακρατηθούν, αν μόνο ορισμένες από τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για το ξεκλείδωμα μιας δόσης δεν επιτευχθούν.

Άλλοι στην τρίτη δόση και άλλοι στην αρχή

Πιο προχωρημένες στη διαδικασία εκταμίευσης των διαθέσιμων ποσών είναι η Ισπανία και η Ιταλία, καθώς έχουν ήδη αιτηθεί για την εκταμίευση της τρίτης δόσης στήριξης, ενώ η Κροατία και η Ελλάδα έλαβαν τη δεύτερη δόση το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο αντίστοιχα.

Η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Σλοβακία έχουν ζητήσει τη δεύτερη δόση, ενώ μικρότεροι αποδέκτες έχουν μείνει πίσω σε σχέση με τα ενδεικτικά χρονοδιαγράμματα.

Όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία, η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες που έχουν λάβει την πρώτη δόση, αλλά δεν έχουν υποβάλει ακόμα αίτημα για τη δεύτερη δόση. Στην ίδια θέση βρίσκονται επίσης, η Βουλγαρία, η Λετονία, και η Γαλλία.

Οι Moody’s υπογραμμίζουν ότι τα ποσά που είναι στη διάθεση των μεγαλύτερων αποδεκτών και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με τις οποίες συνδέονται, προσφέρουν προοπτική για μερική αντιστάθμιση της παρούσας οικονομικής επιβράδυνσης και των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων στη μακροπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξης κάποιων χωρών, που πηγάζει από την ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση.

«Η σταθερή πρόοδος στην επίτευξη των προϋποθέσεων για την εκταμίευση των ποσών και στην εφαρμογή των συνδεδεμένων επενδυτικών έργων, είναι επομένως σημαντικοί παράγοντες για την υποστήριξη της οικονομικής ισχύος των μεγαλύτερων αποδεκτών της χρηματοδότησης του ΣΑΑ», σημειώνεται.

Της Μαρίας Χαμπή