18/07/2019 06:46
Το πρώτο καμπανάκι για την απόφαση της βουλής να χαλαρώσει το πλαίσιο εκποιήσεων δεν άργησε να κτυπήσει και ήλθε σήμερα από τους Moody’s. Ο οίκος προειδοποιεί ότι με τις αλλαγές που έγιναν οι τράπεζες θα δυσκολευτούν να μειώσουν τα προβληματικά δάνεια που έχουν στον ισολογισμό τους και θα χρειαστούν νέα κεφάλαια.
Στο εβδομαδιαίο του outlook ο οίκος σημειώνει ότι το νέο πλαίσιο παρεμποδίζει τις προσπάθειες των τραπεζών να μειώσουν τα προβληματικά δάνεια. Στις 12 Ιουλίου, το κοινοβούλιο ενέκρινε τροποποιήσεις στο νομικό πλαίσιο που διέπει τις εκποιήσεις, το οποίο πιθανώς θα επιμηκύνει τη διαδικασία εκποιήσεων.
Οι τροποποιήσεις είναι πιστωτικά αρνητικές για τις κυπριακές τράπεζες επειδή παρεμποδίζουν τις οργανικές προσπάθειες να μειώσουν τα μεγάλα αποθέματα ΜΕΔ, που ήταν το 30% των ακαθάριστων δανείων τον Δεκέμβριο του 2018, ενώ οι πωλήσεις ΜΕΔ είναι λιγότερο ελκυστικές για τους επενδυτές. Η αποτυχία μείωσης των ΜΕΔ θα αυξήσει τις ανάγκες προβλέψεων των τραπεζών.
Οι τροποποιήσεις θα καταστήσουν πιθανότατα πιο δύσκολο για τις τράπεζες να εκποιήσουν τις εξασφαλίσεις έναντι των δανειοληπτών που έχουν αθετήσει. Είναι σημαντικό ότι οι τροποποιήσεις διευρύνουν τους λόγους βάσει των οποίων ένας δανειολήπτης μπορεί να προσφύγει κατά της διαδικασίας εκποιήσεων και να αμφισβητήσει τη δημοπρασία μιας περιουσίας, γεγονός που πιθανόν θα προκαλέσει μεγάλες καθυστερήσεις στη διαδικασία εξαιτίας κενών στο δικαστικό σύστημα της Κύπρου, με μεγάλες καθυστερήσεις.
Οι τροποποιήσεις πέρασαν σχεδόν ένα χρόνο μετά την υιοθέτηση βελτιώσεων του πλαισίου σε ανταπόκριση της πίεσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διευκόλυνε τις προσπάθειες των τραπεζών να προχωρούν σε εκποιήσεις και οι οποίες άρχισαν να παράγουν αποτελέσματα.
Επικαλούμενοι επίσημα στοιχεία που έχει αναδείξει η StockWatch, οι Moody’s αναφέρουν ότι, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019 το 16,6% των ακινήτων πωλήθηκαν στην πρώτη δημοπρασία, από 4,4% το δεύτερο τρίμηνο του 2016 μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2018.
Οι νέες τροποποιήσεις αποτελούν μια λιγότερο αξιόπιστη απειλή για την προσέλκυση των δανειοληπτών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ενθαρρύνοντας την αδύναμη πειθαρχία στις πληρωμές και τις στρατηγικές αθετήσεις υποχρεώσεων.
Εκτός από την αποδυνάμωση της ικανότητας των τραπεζών να μειώσουν το υψηλό απόθεμα προβληματικών δανείων και να παρεμποδίσουν τις οργανικές προσπάθειες μείωσης των ΜΕΔ, οι αλλαγές της διαδικασίας είτε πιθανότατα θα επηρεάσουν την τιμή των πιθανών πωλήσεων χαρτοφυλακίων ΜΕΔ ή θα αποτρέψουν τους δυνητικούς επενδυτές από την απόκτηση τους λόγω της αβεβαιότητας σχετικά με το χρόνο που θα χρειαστεί για να εκποιηθούν. Μια μεγάλη έκπτωση, σε σύγκριση με τις προηγούμενες πωλήσεις χαρτοφυλακίου, θα οδηγούσε σε απώλειες και αυξημένες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών.
Ενδεικτικά, η πώληση ΜΕΔ της Τρ. Κύπρου που ολοκληρώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2019 και αποτελούσαν κυρίως εταιρικά ΜΕΔ και μικρής και μεσαίας κλίμακας επιχειρηματικά ανοίγματα με εξασφαλίσεις ακίνητης περιουσίας, διαμορφώθηκε σε 48 σεντ με €1 για την ακαθάριστη λογιστική αξία του χαρτοφυλακίου, ή 24 σεντ με €1 για την συμβατική αξία.
Η αβεβαιότητα σχετικά με την αξία ανάκτησης των εξασφαλίσεων αυξάνει επίσης τον κίνδυνο ότι οι τράπεζες θα πρέπει να κάνουν κράτηση υψηλότερων προβλέψεων, επίσης ως απάντηση στην αυξημένη κανονιστική πίεση, στην εξοικονόμηση της κερδοφορίας και στην εξασθένιση του κεφαλαίου.
Η δυσκολία εκποιήσεων θα κάνει επίσης τις τράπεζες να διστάζουν να επεκτείνουν τα ενυπόθηκα δάνεια. Αυτό θα έχει επιπτώσεις στις τιμές των ακινήτων, με περαιτέρω βαρύτητα στις αξίες ανάκτησης και την ευρύτερη οικονομία.
Αναμένεται ότι όλες αυτές οι αλλαγές θα επηρεαστούν όλες τις τράπεζες του συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των αξιολογημένων τραπεζών, της Τράπεζας Κύπρου και της Ελληνικής Τράπεζας. Από τα τέλη Μαρτίου 2019, τα ΜΕΔ της Τράπεζας Κύπρου αντιπροσώπευαν το 35% των ακαθάριστων δανείων (ενσωματώνοντας τον αντίκτυπο της πώλησης), ενώ για την Ελληνική Τράπεζα το 32,6% των μικτών δανείων (συμπεριλαμβανομένων των ΜΕΔ που εγγυάται η κυβέρνηση και αντιστοιχούν στο 6,1% των ακαθάριστων δανείων).
Και οι δύο τράπεζες διερευνούν ενεργά τόσο τις οργανικές όσο και τις ανόργανες στρατηγικές για να μειώσουν το μεγάλο τους απόθεμα ΜΕΔ. Οι τροποποιήσεις επιτρέπουν στον ενυπόθηκα δανειολήπτη να λάβει απόφαση δικαστηρίου που παύει μια διαδικασία εκποιήσεων εάν αποδειχθεί ότι μια τράπεζα δεν έχει λάβει όλες τις απαραίτητες ενέργειες που απαιτούνται από την οδηγία της κεντρικής τράπεζας για την αναδιάρθρωση.
Ταυτόχρονα, οι τροπολογίες δηλώνουν σαφώς τους λόγους για τους οποίους ένας οφειλέτης που έχει αθετήσει μπορεί να παραπέμψει για να αμφισβητήσει τη δημοπρασία του ακινήτου.
Οι τροποποιήσεις περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, παράταση σε 45 ημέρες από τις 30 ημέρες της προθεσμίας πληρωμής μετά από μια ειδοποίηση και τη δημοπρασία ενός ακινήτου μετά από μια ειδοποίηση και την πρόληψη της πώλησης ενός ακινήτου σε λιγότερο από 80% της αγοραίας αξίας του για έξι μήνες, από τρεις μήνες νωρίτερα, διατηρώντας παράλληλα ένα όριο 50% της αγοραίας αξίας για οποιαδήποτε δυνητική πώληση.
Μια άλλη δέσμη τροπολογιών παγιώνει τις εκποιήσεις για τα επιλεγέντα δάνεια του Εστία έως την 1η Οκτωβρίου, ενώ η διαδικασία υποβολής αίτησης των επιλέξιμων δανειοληπτών προβλέπεται να ξεκινήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου. «Δεν περιμένουμε αυτό να επηρεάσει ουσιαστικά τις τράπεζες, οι οποίες δεν αποκλείουν επί του παρόντος τα δάνεια που είναι επιλέξιμα για το Εστία», αναφέρεται.
Μετά την έγκριση και των δύο αυτών τροπολογιών, ο υπουργός οικονομικών ενδέχεται να προτείνει στον πρόεδρο την αναπομπή των τροπολογιών, σημειώνεται.