02/04/2022 06:00
Την εκτίμηση ότι δεν αναμένεται μαζική φυγή Ρώσων ένεκα της ρωσο-ουκρανικής κρίσης, εξέφρασε ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της PwC Ευγένιος Ευγενίου.
Μιλώντας στο πλαίσιο διαδικτυακής συζήτησης του Cyprus Economic Society με τίτλο: «Πολεμικές αναταράξεις στην Ουκρανία – Bραχυχρόνιες και μακροχρόνιες επιπτώσεις για την κυπριακή οικονομία», ο κ. Ευγενίου σημείωσε ότι το κρίσιμο ζήτημα στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών είναι η αυστηρή τήρηση των κυρώσεων.
«Δεν αναμένω άμεσα μαζική φυγή Ρώσων από την Κύπρο, δηλαδή να τα κλείνουν και να φεύγουν, εκτός από εκεί που υπάρχουν πολιτικές πιέσεις», ανέφερε.
Όπως σημείωσε, «μεσοπρόθεσμα δεν θα είναι εφικτό να συνεχίσουν να υπάρχουν στην Κύπρο αλλά και στην ΕΕ εταιρείες που επενδύουν και χρηματοδοτούν δραστηριότητες στη Ρωσία. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα φύγουν οι Ρώσοι γιατί υπάρχουν πολλοί Ρώσοι στην Κύπρο και στο Λουξεμβούργο που έχουν οικονομικές δραστηριότητες που δεν έχουν σχέση με τη Ρωσία αλλά επενδύουν αλλού».
Παρά την αισιοδοξία ότι δεν θα φύγουν οι Ρώσοι, τόνισε ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Αναφέρθηκε στη Λεμεσό που έχει εξάρτηση από τους Ρώσους.
Να ετοιμαζόμαστε για το χειρότερο
Όσον αφορά τις επιπτώσεις στην Κύπρο, ανέφερε ότι θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια της κρίσης, σημειώνοντας ότι οι πολιτικές εξελίξεις θα καθορίσουν και τις οικονομικές εξελίξεις.
Επεσήμανε ότι πρέπει να περιμένουμε το χειρότερο σενάριο αλλά να προσδοκούμε το καλύτερο.
«Είναι ακόμα μια ευκαιρία που έχουμε στην Κύπρο για να αναδιατάξουμε την οικονομία σε μια λογική ανθεκτικότητας και ενός μοντέλου πιο ευέλικτου και ανθεκτικού. Η Κύπρος έχει αποδείξει ότι είναι ανθεκτική στις κρίσεις», τόνισε.
Σημασία ανθεκτικότητας
Σημείωσε ότι με την κρίση αναδεικνύεται ακόμη μία φορά η σημασία της ανθεκτικότητας όσον αφορά την οικονομία στο σύνολό της αλλά και τις επιχειρήσεις.
Το θέμα της ανθεκτικότητας, είπε, είναι σύνθετο, δεν αφορά μόνο την οικονομική ανθεκτικότητα που μετριέται με οικονομικούς δείκτες αλλά μετριέται με όρους ασφάλειας και εφοδιαστικής επάρκειας.
«Το θέμα της ανθεκτικότητας θα πρέπει να προβληματίσει και να μπει στο σχεδιασμό της οικονομίας μας ως Κύπρος αλλά και των επιχειρήσεων», τόνισε.
Η μεγαλύτερη επίπτωση για την οικονομία της Κύπρου θα είναι στον πληθωρισμό, η συμπίεση στη δυνατότητα του κόσμου να ξοδεύει λόγω της αύξησης των τιμών. «Αυτή η οριζόντια επίπτωση θα αγγίξει τους τομείς της ενέργειας, των τροφίμων και τις κατασκευές», είπε.
Σύμφωνα με τον κ. Ευγενίου, βάσει ερευνών περίπου το 10% της κυπριακής οικονομίας σχετίζεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με τη Ρωσία, αν και το μερίδιο αυτό μειώθηκε τα τελευταία χρόνια.
Το 25% των τουριστών της Κύπρου έρχονται από τη Ρωσία και υπάρχει ένα ζήτημα για τη χώρα φέτος.
«Πρέπει επιτέλους να υλοποιήσουμε τη νέα στρατηγική για τον τουρισμό με πιο πολλή διαφοροποίηση και λιγότερη εξάρτηση από τους οργανωτές ταξιδίων», τόνισε.
Εξέφρασε την εκτίμηση ότι σίγουρα θα βρεθούν και άλλες αγορές.
Όσον αφορά το τραπεζικό σύστημα, σημείωσε ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, από την άλλη όμως επεσήμανε «είμαστε η μόνη χώρα στην ευρωζώνη που μια συστημική τράπεζα κλείνει λόγω του πολέμου στην Ουκρανία».
«Δεν θα χάσει ο κόσμος τις καταθέσεις του, αλλά είναι ένα γεγονός που δημιουργεί ερωτηματικά σε κάποιους στο εξωτερικό», είπε.
Όσον αφορά τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, σημείωσε ότι από το 2013 μέχρι σήμερα αντιμετώπισε πολλές κρίσεις που έχουν να κάνουν με τη Ρωσία, όπως το κούρεμα των καταθέσεων το 2013, η κατάργηση των εταιρειών κέλυφος και το μαζικό κλείσιμο τραπεζικών λογαριασμών από τις τράπεζες στην Κύπρο.
«Είναι πολύ πιο καλά προετοιμασμένος σήμερα να αντιμετωπίσει κρίσεις ο τομέας. Σίγουρα θα υπάρξουν κραδασμοί αλλά εύκολα θα απορροφηθούν και θα είναι διαχειρίσιμοι. Το 2013 ήταν πολύ χειρότερη η κατάσταση από ότι σήμερα».
Σημείωσε ότι ο πληθωρισμός θα είναι μια ποσοστιαία μονάδα μεγαλύτερος πριν τις εκτιμήσεις που υπήρχαν προ του πολέμου και προβλέπεται να παραμείνει σε ψηλά επίπεδα για παρατεταμένο επίπεδο.
Ο κ. Ευγενίου ανέφερε ότι πρέπει να υπάρξουν στοχευμένα οικονομικά μέτρα, αλλά και να δοθεί σημασία στην αξιοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και στην υλοποίηση της μακροχρόνιας στρατηγικής του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανθεκτικότητας.
Τέλειωσε η παγκοσμιοποίηση
Όσον αφορά το διεθνές σύστημα, είπε ότι η παγκοσμιοποίηση όπως την ξέραμε μέχρι σήμερα, έχει τελειώσει.
«Πλέον μπαίνουμε σε μια νέα φάση που θα υπάρχει διχασμός του διεθνούς συστήματος. Πολλές χώρες μεγάλες σε πληθυσμό αλλά και σε οικονομική επιρροή δεν έχουν συνταχθεί με τη δύση σε αυτήν την αντιπαράθεση. Η Κίνα, η Ινδία, η Νότιος Αφρική, οι αραβικές χώρες και η Τουρκία ακολουθούν μια στάση φιλικής ουδετερότητας προς τη Ρωσία και είναι διατεθειμένες να συνεχίσουν να έχουν οικονομικές συναλλαγές με τη Ρωσία».
Όπως είπε, μεγαλύτερη σημασία για τις χώρες έχουν οι πολιτικοί και οικονομικοί σχηματισμοί στους οποίους συμμετέχουν.
Σημείωσε ακόμη ότι ζήσαμε για πολλά χρόνια χωρίς πληθωρισμό ενώ αυτήν τη στιγμή οι στιγμές με μηδενικό πληθωρισμό έχουν τελειώσει. «Μπαίνουμε σε μια περίοδο δημοσιονομικής στενότητας διότι τα κράτη έχουν ακολουθήσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική τα τελευταία χρόνια».
Σε σχέση με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ανέφερε ότι υπάρχει μια παραδοξότητα καθώς την ίδια ώρα που υπάρχουν κυρώσεις η ΕΕ πληρώνει €600 εκατ. - €700 εκατ. τη Ρωσία κάθε μέρα για να αγοράζει φυσικό αέριο.
Όσον αφορά τους Ρώσους ολιγάρχες, σημείωσε ότι οι κυρώσεις που μπήκαν ήταν χειρουργικές. Από τους πλουσιότερους Ρώσους, οι 4 είναι εκτός των κυρώσεων από τους 20 πιο πλούσιους, οι 10 είναι εκτός. Αυτοί που έχουν μείνει εκτός είναι αυτοί που έχουν σχέση κυρίως με ενέργεια και επιχειρήσεις με μέταλλα.
Ο συντονιστής της εκδήλωσης, πρώην γενικός διευθυντής στο ΥΠΟΙΚ, Ανδρέας Χαραλάμπους, ανέφερε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε γεωπολιτικές αναταραχές σε μακροχρόνιο ορίζοντα αλλά και σε οικονομικές επιπτώσεις τόσο βραχυχρόνια όσο και μακροχρόνια.