You are here

Ενδείξεις ανάκαμψης από τις ΗΠΑ

26/08/2009 09:29
Της Ναταλίας Δαφνή

Τις πρώτες σοβαρές ενδείξεις ανάκαμψης της αμερικανικής αγοράς ακινήτων -αφετηρία της χρηματοοικονομικής κρίσης- τα θετικά στοιχεία για την κατανάλωση στις ΗΠΑ και τον επαναδιορισμό του Μπεν Μπερνάνκε χαιρέτισαν χθες οι επενδυτές στη Wall Street, ωθώντας τους δείκτες σε νέα ενδοσυνεδριακά υψηλά 10μήνου.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση των στοιχείων, ο Dow Jones ενισχυόταν κατά 1%, με τον χρηματοοικονομικό τομέα να καταγράφει τα μεγαλύτερα κέρδη. Το δολάριο εξασθένισε, καθ' ότι οι καλύτερες προοπτικές για την οικονομία ενθάρρυναν τους επενδυτές να στραφούν σε πιο ριψοκίνδυνες τοποθετήσεις.

Αγορά κατοικίας

Η Standard & Poor’s ανακοίνωσε πως οι τιμές κατοικιών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 3% το β' τρίμηνο του έτους, στην πρώτη τριμηνιαία άνοδο από το 2006 -ένδειξη πως κορυφώνεται η ύφεση στην αγορά ακινήτων. Παράλληλα, οι τιμές στις 20 μεγαλύτερες αμερικανικές μητροπόλεις μειώθηκαν κατά 15,4% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο, καταγράφοντας τη μικρότερη πτώση από τον Απρίλιο του 2008.

Σε μηνιαία βάση, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 1,4%, καταγράφοντας τη δεύτερη κατά σειρά μηνιαία άνοδο, και τη μεγαλύτερη από τον Ιούνιο του 2005. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως από τις 20 μητροπόλεις, οι τιμές αυξήθηκαν σε μηνιαία βάση στις 18, εξαιρουμένων του Ντιτρόιτ (-0,8%) και του Λας Βέγκας (-2%).

Αλλη έκθεση έδειξε βελτίωση του καταναλωτικού κλίματος, με τον σχετικό δείκτη του Conference board να έχει ενισχυθεί στις 54,1 μονάδες τον Αύγουστο από 47,4 μονάδες τον Ιούλιο, πολύ περισσότερο του αναμενόμενου, εν μέσω πιο αισιόδοξων προβλέψεων για την αγορά εργασίας και την γενικότερη πορεία της οικονομίας. Λιγότεροι Αμερικανοί δήλωσαν πως είναι δύσκολο να βρουν δουλειά, με το ποσοστό να υποχωρεί τώρα στο 45,1% από 48,5%. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει και βελτίωση της απασχόλησης.

Η ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων και η αύξηση της κατανάλωσης θεωρούνται κρίσιμες για την ανάκαμψη της οικονομίας, όσο κρίσιμοι είναι και οι «χειρισμοί» των ιθυνόντων.

Ο ρόλος του Μπεν

Στο όλο θετικό κλίμα συνέβαλε και η ανανέωση της θητείας του κ. Μπερνάνκε στην προεδρία της Fed, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως καλός κυβερνήτης στην φουρτούνα της χρηματοοικονομικής κρίσης. Ο επαναδιορισμός του ανακοινώθηκε χθες σε μια ανεπίσημη τελετή στο νησί θέρετρο Μάρθα Βίνγιαρντ της βορειο-ανατολικής Μασαχουσέτης, όπου βρίσκεται σε διακοπές ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα με την οικογένειά του.

Ο κ. Μπερνάνκε θεωρείται ως ο καταλληλότερος άνθρωπος να οδηγήσει τις ΗΠΑ στον δρόμο της οικονομικής ανάκαμψης ύστερα από την χειρότερη κρίση που γνώρισε η χώρα από τη δεκαετία του '30.

Οι αγορές ανέμεναν τον επαναδιορισμό του αλλά όχι και σχετική ανακοίνωση πολύ πριν από την εκπνοή της θητείας του, την 1η Φεβρουαρίου 2010.

Στέλεχος του Λευκού Οίκου, εξήγησε, ωστόσο, πως ο κ. Ομπάμα ήθελε να βάλει τέρμα στις εικοτολογίες περί του μελλοντικού διαδόχου του προέδρου της Fed, καθώς πιστεύει πως το κλίμα ηρεμίας στις αγορές είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάκαμψη της οικονομίας.

«Σωφροσύνη»

O Αμερικανός πρόεδρος εξήρε τον κ. Μπερνάνκε για την ηρεμία και σωφροσύνη με την οποία προσέγγισε ένα χρηματοοικονομικό σύστημα που βρισκόταν στα πρόθυρα κατάρρευσης. Δήλωσε δε πως ο τομέας αυτοκινητοβιομηχανίας δείχνει «σημεία ζωής» και οι εταιρικές επενδύσεις σταθεροποιούνται.
Οπως όμως είπε ο ίδιος, οι ΗΠΑ βρίσκονται ακόμη μακριά από το να έχουν ένα χρηματοοικονομικό σύστημα απολύτως υγιές και πλήρη οικονομική ανάκαμψη. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειάζεται να συνεχίσει ο Μπεν να κάνει τη δουλειά που ετοιμάζεται να κάνει».

Αλλοι αναλυτές σχολίασαν πως η συγκεκριμένη χρονική στιγμή της ανακοίνωσης του επαναδιορισμού του κ. Μπερνάνκε ενδεχομένως να επιλέχθηκε για να αποτρέψει την προσοχή των επενδυτών από άλλα, λιγότερο φιλικά στοιχεία. Ο Λευκός Οίκος αναθεώρησε επί τα χείρω την 10ετή εκτίμησή του για το δημοσιονομικό έλλειμμα, κατά 2 τρισ. δολ. σε σχεδόν 9 τρισ. δολ., προσθέτοντας πως βλέπει την ανεργία να εκτιναχθεί στο 10%. Ωστόσο και τα δύο αυτά στοιχεία κάθε άλλο παρά αιφνιδίασαν, καθ' ότι ήταν αναμενόμενα.

«Μπ. Μπερνάνκε, αυτός που κάνει τον Θεό»: Τι λένε οι επικριτές

«Είμαι σίγουρος πως ο Μπεν, ένας ειδήμων των αιτίων που προκάλεσαν το μεγάλο κραχ, ουδέποτε φαντάστηκε ότι θα συμμετείχε σε μια ομάδα υπεύθυνη για την αποτροπή ενός δεύτερου», δήλωσε ο Μπάρακ Ομπάμα.

Ο κ. Ομπάμα αποφάσισε πως ήθελε να ανανεώσει τη θητεία του κ. Μπερνάνκε μόλις πριν από τέσσερις με πέντε εβδομάδες, και δεν πρόσφερε τη θέση σε κανέναν άλλον, παρά το ότι μεγάλος αριθμός Δημοκρατικών οικονομολόγων θεωρούνταν ισχυροί αντίπαλοί του, ικανοί να τον αντικαταστήσουν.

Ο 55χρονος Μπεν Μπερνάνκε, αν και Ρεπουμπλικάνος, επιλέχθηκε από τον κ. Ομπάμα με βάση τις γνώσεις του και ικανότητές του. Ως εκ τούτου, δήλωνε χθες: «Είμαι σίγουρος πως ο Μπεν, ένας εμπειρογνώμονας των αιτίων που προκάλεσαν το μεγάλο κραχ, ουδέποτε φαντάστηκε ότι θα συμμετείχε σε μια ομάδα υπεύθυνη για την αποτροπή ενός δεύτερου».

Πλην όμως, πολλοί τον κατηγορούν πως ο ίδιος δεν φάνηκε διορατικός, καθότι έκανε σοβαρά λάθη, πιστεύοντας όπως και ο προκάτοχός του, Άλαν Γκρίνσπαν, στη δύναμη αυτο-ίασης των αγορών. Όπως έγραψε πρόσφατα η FT, με το «να κάνει τον Θεό, και να κανονίζει τη σωτηρία ιδιωτικών τραπεζών» εκτίθεται σε επικριτικά σχόλια, όπως επικρίθηκε και για την απόφασή του να μεταφέρει τις «τοξικές» αξίες από τους ισολογισμούς των τραπεζών στη Fed.

O κ. Μπερνάνκε κατηγορείται πως δεν προέβλεψε τη σοβαρότητα της κρίσης στην αγορά ακινήτων και δεν προστάτεψε τους Αμερικανούς καταναλωτές την ώρα που έπαιρνε αποφάσεις να διοχετευθούν τεράστια κονδύλια σε χρηματοοικονομικούς κολοσσούς, όπως είναι η Bear Stearns ή η American International Group.

Ανεξαρτησία

Πολλοί βουλευτές, μάλιστα, δυσανασχετούν βλέποντας ένα μη εκλεγμένο σώμα όπως η Fed να θέτει σε κίνδυνο τα χρήματα του απλού Αμερικανού φορολογούμενου. Γι΄αυτό και η ανεξαρτησία της Fed τίθεται σε κίνδυνο.

Βουλευτές τον κατηγόρησαν, μάλιστα, για κατάχρηση εξουσίας όταν εξανάγκαζε τον διευθύνοντα σύμβουλο της Bank of America, Κένεθ Λιούις, να προχωρήσει στην προγραμματισμένη εξαγορά της Merrill Lynch, παρότι γνώριζε τα προβλήματα της τελευταίας.

Η Επιτροπή Εποπτείας της Βουλής των Αντιπροσώπων κατάσχεσε και έδωσε στη δημοσιότητα δεκάδες σχετικά έγγραφα και e mail της Fed. Ο κ. Μπερνάνκε δήλωσε ενώπιον του πάνελ του Κογκρέσου πως η κεντρική τράπεζα έδρασε με «ύψιστη ακεραιότητα».