You are here

G-20: Αναζητούν λύση στα αδιέξοδα

10/11/2008 09:54
Οι παγκόσμιοι ηγέτες δείχνουν πελαγωμένοι αφού παρά τις μειώσεις επιτοκίων και τις κρατικές παρεμβάσεις η πολυπόθητη ομαλοποίηση δεν έρχεται εύκολα. Το άλλο Σάββατο (15 Νοεμβρίου) η έκτακτη σύνοδος κορυφής των G-20 θα βάλει στο τραπέζι κοινούς τρόπους αλλά και μπόλικες διαφωνίες καθώς η σκακιέρα αλλάζει στις σχέσεις των κρατών με απρόβλεπτες εξελίξεις παρά την εκλογή Ομπάμα στην προεδρία των ΗΠΑ.

Στη σύνοδο των G-20 που θα συμμετέχουν οι Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ινδία, Ινδονησία, Ιταλία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Μεξικό, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική, Τουρκία, ΗΠΑ, Βρετανία και Ευρωπαϊκή Ένωση, "θα συζητηθούν οι αιτίες της χρηματοπιστωτικής κρίσης και θα καθοριστούν οι αρχές της μεταρρύθμισης" για να αποτραπεί μια νέα εκδήλωσή της, ανακοίνωσε εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.

Μαζί τους θα είναι επίσης καλεσμένοι ο διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος-Καν, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλιγκ και ο γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν.

Η ελίτ του πλανήτη έπαιξε... τα ρέστα της με τη μαζικότερη κρατική παρέμβαση στην ιστορία. Αλλά φαίνεται να πελαγώνει μπροστά στο μέγεθος των ωστικών κυμάτων που προκαλεί στο χρηματοοικονομικό σύστημα το εκκωφαντικό σπάσιμο της "φούσκας" στις πιστωτικές αγορές και στην πραγματική οικονομία που οδηγείται στο τούνελ της ύφεσης.

Μαθητευόμενοι μάγοι

Αντίθετα κυβερνήσεις και κεντρικοί τραπεζίτες μοιάζουν με «μαθητευόμενους μάγους» χωρίς να βλέπουν κάποια μαγική συνταγή να λειτουργεί. Μολονότι η Ευρώπη έχει ξεκινήσει ήδη πρόγραμμα τραπεζικής στήριξης και κρατικοποιήσεων ύψους 2 τρισ. ευρώ, οι ΗΠΑ περίπου 1 τρισ. δολ. και άλλο 1 τρισ. δολ. ο υπόλοιπος κόσμος.

Πιο πριν η ΕΚΤ αποφάσισε να ακολουθήσει τα χνάρια της Fed ανακοινώνοντας ότι θα δώσει όσα ευρώ χρειαστούν στις τράπεζες αναλαμβάνοντας τα «τοξικά» ομόλογα, κρατικοποιώντας ουσιαστικά τον «κίνδυνο χρεοκοπίας»... αλλά μάταια.

«Οι τελευταίες δράσεις για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι τεράστιες ως υπερβολικές», σημειώνει ο αρθρογράφος των Financial Times Τζον Οδερς. «Διάφορες άλλες πράξεις που φαίνονταν κι αυτές υπερβολικές δεν έφεραν ούτε κι αυτές αποτέλεσμα. Θα ήταν πράγματι ανησυχητικό να μην έχουμε και τώρα μια ανταπόκριση».

Βέβαια, το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσον οι κυβερνήσεις που προχωρούν σε τέτοιες κινήσεις στήριξης μπορούν να τις αντέξουν οικονομικά, παρατηρεί ο βασικός αρθρογράφος των Financial Times, Μάρτιν Γούλφ: «Τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία των πέντε μεγάλων τραπεζών της Βρετανίας ισοδυναμούν με τέσσερις φορές το ΑΕΠ της. Μια κεφαλαιακή αναδιάρθρωση της τάξης του 1% του ενεργητικού τους θα οδηγούσε στην αύξηση του χρέους της κυβέρνησης κατά ποσό ίσο με το 4% του ΑΕΠ, ενώ μια κεφαλαιακή αναδιάρθρωση της τάξης του 5% θα της κόστιζε ένα 20% του ΑΕΠ».

Αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις εγκαινιάζουν ένα νέο γύρο προϋπολογισμών «φουσκωμένων» με ελλείμματα και χρέη.

Επιτόκια

Ένα μήνα πριν 6 κεντρικοί τραπεζίτες προχώρησαν σε συντονισμένη μείωση επιτοκίων (στο 1,5% η Fed και στο 3,75% η ΕΚΤ)... αλλά μάταια. Η αναποτελεσματικότητα των επιτοκίων ήδη έχει αρχίσει να διαφαίνεται.

Η μείωση των επιτοκίων στο 0% μέσα στους ερχόμενους μήνες από τη Federal Reserve μπορεί να είναι τόσο δραστική ώστε η κεντρική τράπεζα να αναγκαστεί να στραφεί σε νέες τακτικές για την αντιμετώπιση της πιστωτική κρίσης αφού θα πλησιάζει πλέον σε μηδενικά (ονομαστικά) επιτόκια, σχολιάζουν αναλυτές

Η Fed μείωσε στο 1% τα επιτόκια, η ΕΚΤ στο 3,25% και η ΒοΕ στο 3%. Ενδεχόμενη μείωση κάτω από το 1% θα αναγκάσει τον πρόεδρο της Fed, Μπεν Μπερνάνκε, να αναζητήσει εναλλακτικές μεθόδους για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Νέες εγγυήσεις

Μεταξύ άλλων, συζητείται η αύξηση του χαρτοφυλακίου των συνδεδεμένων με στεγαστικά δάνεια ομολόγων που έχει στην κατοχή της η κεντρική τράπεζα, ώστε να μειωθεί το κόστος για τους αγοραστές ακινήτων, και η αγορά χρεογράφων απευθείας από το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να διοχετευθεί ρευστότητα στην οικονομία.

«Αν υπάρξει ανάγκη να τονωθεί περισσότερο η οικονομία, η Fed θα αγοράσει κυβερνητικά ομόλογα, ώστε να διατηρήσει το κόστος δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα», δήλωσε ο Άνταμ Ποσέν, αντιπρόεδρος του Peterson Institute for International Economics.

Η αξία των επενδυτικών τίτλων που έχει στην κατοχή της η κεντρική τράπεζα, στους οποίους περιλαμβάνεται ένα δάνειο προς τον ασφαλιστικό όμιλο AIG και επενδύσεις που άλλοτε κατείχε η Bear Stearns, υπερδιπλασιάστηκε στα 1,772 τρισ. δολάρια την προηγούμενη εβδομάδα, σε σύγκριση με 873 δισ. δολάρια που ήταν την ίδια περίοδο πέρυσι.

Όμως οι προσπάθειες της Fed δεν θα σταματήσουν εδώ. Αυτή την εβδομάδα ανακοίνωσε μέτρα στήριξης για την αγορά αμοιβαίων κεφαλαίων, δεσμεύοντας επιπλέον 540 εκατ. δολάρια, ενώ με βάση ένα πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε στις 7 Οκτωβρίου μπορεί να εξαγοράσει χρεόγραφα αξίας έως και 1,8 τρισ. δολαρίων.

Κώστας Σαρρής

Μαρία Πηλείδου