13/11/2019 11:44
Προώθηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων σε τομείς της οικονομίας οι οποίες θα βοηθήσουν στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της και θα καταστήσουν την οικονομία λιγότερο ευάλωτη σε περιόδους εξωτερικών κρίσεων, ζητά το δημοσιονομικό συμβούλιο.
Στη φθινοπωρινή του έκθεση που παρουσιάστηκε σήμερα, το συμβούλιο σημειώνει ότι η μειωμένη ανταγωνιστικότητα καταγράφεται από διάφορους δείκτες και εκθέσεις και αντικατοπτρίζεται στο όλο και αυξανόμενο έλλειμμα στο λογαριασμό τρεχουσών συναλλαγών.
Μεταξύ άλλων, τονίζει, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε:
-Η δημόσια υπηρεσία να καταστεί λιγότερο γραφειοκρατική και πιο αποτελεσματική. Θα πρέπει να συμπεριληφθεί και ένας διαφανής και ορθολογιστικός μηχανισμός καθορισμού των απολαβών των δημοσίων υπαλλήλων. Ήδη καταγράφεται το ανησυχητικό φαινόμενο αύξησης των συνολικών απολαβών στο δημόσιο τομέα να αυξάνονται πέραν του αντίστοιχου των κρατικών εσόδων.
-Να επιταχυνθεί ο χρόνος απονομής αποτελεσματικής δικαιοσύνης.
-Να μειωθεί σημαντικά ο απαιτούμενος χρόνος έκδοσης τίτλων ακίνητης ιδιοκτησίας.
-Να βελτιωθεί το επίπεδο παιδείας και να συγκρατηθούν οι δαπάνες της.
-Να ενθαρρυνθεί η αποταμίευση των νοικοκυριών η οποία παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα και να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη συνταξιοδοτική επάρκεια για το σύνολο των πολιτών.
-Να ληφθούν μέτρα για την περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων εντός και εκτός του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
-Να υπάρξει συνεχής παρακολούθηση της πορείας του νέου Γενικού Συστήματος Υγείας και να δημιουργηθούν οι μηχανισμοί ώστε να μην επιτραπεί η δημιουργία σημαντικών και διαχρονικών ελλειμμάτων που θα επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά.
-Να περιοριστεί η εξάρτηση της οικονομίας στο σχέδιο «κατ’ εξαίρεση πολιτογράφησης επενδυτών στην Κύπρο» και να βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση ώστε μην επηρεαστούν από αυτό άλλοι σημαντικοί τομείς της οικονομίας. Τα έσοδα από αυτό το σχέδιο δεν θα πρέπει να θεωρούνται μόνιμα και σε αυτά τα πλαίσια δεν θα πρέπει να δημιουργηθούν μόνιμες δαπάνες.
-Να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας με την κατάργηση αχρείαστων κρατικών παρεμβάσεων στον ιδιωτικό τομέα, όπως και με τον εκσυγχρονισμό ή και την ιδιωτικοποίηση κρατικά ελεγχόμενων οργανισμών.
Σημειώνεται ότι οι δυνητικοί κίνδυνοι για την οικονομία εξακολουθούν να υπάρχουν με κυριότερο το ψηλό επίπεδο ιδιωτικού και δημόσιου χρέους. Οι αποφάσεις που λήφθηκαν όσον αφορά τον χρηματοπιστωτικών τομέα βοήθησαν στην μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) εντός του χρηματοπιστωτικού συστήματος όχι όμως στο σύνολο τους.
Η επίτευξη δημοσιονομικών πλεονασμάτων επιτρέπει τη μείωση του δημόσιου χρέους το οποίο αναμένεται φέτος να μειωθεί κάτω από το 100% του ΑΕΠ και πιο συγκεκριμένα στο 97,4% για το 2019.
Η Κύπρος έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά στους δημοσιονομικούς κανόνες για το 2018 όπως αυτοί καταγράφονται στο εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, ενώ βάσει των μέχρι σήμερα στοιχείων και σχεδιασμών δεν αναμένεται οποιαδήποτε αρνητική απόκλιση κατά την τρέχουσα διετία.
Ανησυχία για αύξηση δαπανών
Το συμβούλιο τονίζει ότι η ανησυχία για αύξηση των κρατικών δαπανών δεν περιορίζεται μόνο στο ενδεχόμενο οριστικοποίησης της απόφασης του Διοικητικού Δικαστηρίου για την αποκατάσταση των απολαβών στο δημόσιο τομέα.
Οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται πλέον με σημαντικό ρυθμό που όπως διαφαίνεται από το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2020-2022 αναμένεται να ξεπεράσουν τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης.
Το κρατικό μισθολόγιο κατά τους πρώτους 8 μήνες του έτους αυξήθηκε με οριακά ψηλότερο ποσοστό σε σχέση με τον αντίστοιχο ρυθμό αύξησης των κρατικών εσόδων. Σύμφωνα με το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2020-22 το κρατικό μισθολόγιο και οι πρωτογενείς δαπάνες για την κεντρική κυβέρνηση από φέτος θα αυξάνονται με ρυθμό σαφώς ψηλότερο του αντίστοιχου των εσόδων.
Επιπρόσθετα η αύξηση του κρατικού μισθολογίου δύναται να επιταχυνθεί σε περίπτωση που αντιστραφεί η μετά την κρίση πολιτική που ακολουθήθηκε, δηλαδή της αντικατάστασης μόνιμου προσωπικού με έκτακτους και ωρομίσθιους. Από το 2013 και μετά η κάλυψη των αναγκών της κεντρικής κυβέρνησης γινόταν κυρίως με την πρόσληψη εκτάκτων υπαλλήλων. Είναι αναμενόμενο ότι όσο αυξάνεται ο αριθμός τους τόσο να αυξάνονται και οι πιέσεις για αλλαγή τους καθεστώτος, δηλαδή διορισμού σε μόνιμες θέσεις κάτι που θα επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά.
Εστία
Για το σχέδιο Εστία, αναφέρεται ότι τα πρόσφατα στοιχεία που δείχνουν μειωμένο ενδιαφέρον συμμετοχής εκ μέρους των δανειζόμενων αναδεικνύουν μεταξύ άλλων τη μειωμένη πρόοδο στην αντιμετώπιση του προβλήματος των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) και ότι οι κίνδυνοι για τον τομέα και την οικονομία δεν έχουν εξαλειφθεί. Παρά τη μείωση του ποσοστού των ΜΕΧ τα ποσοστά στην Κύπρο παραμένουν συγκριτικά εξαιρετικά ψηλά σε σχέση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί προέρχεται κυρίως από την πώληση δανείων σε οργανισμούς εκτός του χρηματοπιστωτικού συστήματος που υποδηλώνει ότι στο σύνολο της οικονομίας η πρόοδος στην αντιμετώπιση του προβλήματος ήταν σαφώς μικρότερη. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας χρειάστηκε επαλειμμένα κρατική στήριξη, κάτι που έχει αυξήσει σημαντικά το δημόσιο χρέος. Πέραν του κινδύνου αυτού η αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος περιορίζει τη δυνατότητα οικονομικής ανάπτυξης με αρνητικές επιπτώσεις και στα δημόσια οικονομικά.