You are here

Θα πληρώσει τα χρέη της η Κύπρος

24/11/2022 06:49

Η Κύπρος είναι σε θέσει να εξυπηρετήσει το χρέος της, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση Post Programme Surveillance Report Cyprus, Autumn 2022, που δημοσιεύτηκε χθες.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση με τα βασικά ευρήματα από τη 13η μεταμνημονιακή εποπτεία (PPS), που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 26-28 Σεπτεμβρίου 2022, οι χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης για το 2022 είναι καλυμμένες με την έκδοση 10ετούς διεθνούς ομολόγου τον Ιανουάριο του 2022 και από πρωτογενή πλεονάσματα.

Επισημαίνεται ότι λόγω της αύξησης των επιτοκίων και των αποδόσεων, η Κύπρος αντιμετωπίζει κινδύνους υψηλότερου κόστους χρηματοδότησης κατά την πρόσβαση σε αγορές.

Ωστόσο, τα προβλεπόμενα πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να διατηρήσουν τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης για την περίοδο 2023-2024 σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.

Το προφίλ λιτότητας του χρέους είναι καλά ισορροπημένο τα επόμενα χρόνια, με εξαγορές χρέους κάτω του μέσου όρου το 2023.

Ο δείκτης δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ συνέχισε την πτωτική πορεία του το 2021 και προβλέπεται να μειωθεί στο 77,7% μέχρι το τέλος του 2024, με υποστήριξη από την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, τα πρωτογενή πλεονάσματα και την προβλεπόμενη χρήση των ταμειακών αποθεμάτων.

Σύμφωνα με την ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (DSA), η Κύπρος εκτιμάται ότι αντιμετωπίζει χαμηλούς κινδύνους δημοσιονομικής βιωσιμότητας βραχυπρόθεσμα, ενώ οι μεσοπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι φαίνεται να είναι μεσοπρόθεσμοι.

Οι αποπληρωμές δανείων στον ESM αναμένεται να ξεκινήσουν το 2025. Η Κύπρος έχει ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα, καλύπτοντας τις χρηματοδοτικές της ανάγκες πέρα από 12 μήνες.

Η Κύπρος συνεχίζει να έχει ευνοϊκή αντίληψη της αγοράς καθώς η αξιολόγηση χρέους της έχει αναβαθμιστεί κατά μία βαθμίδα (σε BBB, που είναι δύο βαθμίδες εντός της περιοχής επενδυτικής βαθμίδας), με δύο κύριες αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας οργανισμών το 2022, ενώ η προοπτική έχει αλλάξει από σταθερή σε θετική από ένα οίκο.

Ξεπέρασε προσδοκίες η ανάπτυξη

Όσον αφορά την πορεία της κυπριακής οικονομίας, αναφέρεται ότι ξεπέρασε τις προσδοκίες ανάπτυξης το πρώτο εξάμηνο του έτους, αλλά οι προοπτικές δείχνουν μια αποδυνάμωση της δυναμικής ανάπτυξης.

Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ έφτασε το 6,3% το πρώτο εξάμηνο του 2022, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021. Αυτό οφείλεται κυρίως στην εγχώρια ζήτηση και στηρίχθηκε από την ανάκαμψη στον τουρισμό. Η έντονη ιδιωτική κατανάλωση υποστηρίχθηκε από την αύξηση της απασχόλησης και συσσωρευμένες οικονομίες κατά την περίοδο της πανδημίας. Οι επενδύσεις ενισχύθηκαν από την είσοδο ξένων εταιρειών, ενώ οι κατασκευές επιβραδύνουν την ανάπτυξη των επενδύσεων. Επωφελείται επίσης από την εφαρμογή του Κυπριακού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2022, ο τουριστικός κλάδος ξεπέρασε τις προσδοκίες και ανέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους που έχασε από την πανδημία με τις αφίξεις και τα έσοδα έφτασαν σχεδόν το 80% και το 90% των επιπέδων του 2019, αντίστοιχα, με το 2019 να είναι ρεκόρ έτος.

Ωστόσο, οι υψηλές τιμές της ενέργειας, σε συνδυασμό με μια γενική αποδυνάμωση της οικονομίας της ΕΕ επηρεάζουν αρνητικά τις οικονομικές προοπτικές. Ενώ η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για το 2022 προβλέπεται να φθάσει το 5,6%, για το 2023 αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 1%. Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει υψηλός τα επόμενα χρόνια, υποχωρώντας σταδιακά από το ανώτατο όριο του 8% το 2022.

Η αγορά εργασίας έχει καλές επιδόσεις με την ανεργία να μειώνεται λόγω της εύρωστης ανάπτυξης. Παραμένουν σημαντικοί καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης, κυρίως λόγω της αβεβαιότητας σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Ισχυρά τα δημοσιονομικά

Όσον αφορά τις δημοσιονομικές επιδόσεις, σημειώνεται ότι ήταν ισχυρές, υποστηριζόμενες από ισχυρή ανάπτυξη, αλλά αναμένεται να εξασθενήσουν τους επόμενους μήνες. Το πρώτο εννεάμηνο του 2022 τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν πλεόνασμα 2,2% του ΑΕΠ, το οποίο αντανακλά μια έντονη αύξηση των εσόδων παράλληλα με τη συγκράτηση των δαπανών λόγω απόσυρσης των μέτρων στήριξης του Covid-19.

Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν για την εξουδετέρωση των υψηλών τιμών της ενέργειας είχαν έως τώρα μέτριο δημοσιονομικό αντίκτυπο. Το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να φτάσει σε πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2022. Οι δημοσιονομικές προοπτικές, ωστόσο, επιβραδύνονται από καθοδικούς κινδύνους, που συνδέονται με αυξημένη μακροοικονομική αβεβαιότητα και τα πιθανά νέα ή εκτεταμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας.

Πληγή τα ΜΕΔ

Στον τραπεζικό τομέα, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) παρέμεινε σταθερό, σε συνέχεια σημαντικής μείωσης, ενώ ο αντίκτυπος του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας στο χρηματοπιστωτικό τομέα παραμένει συγκρατημένος.

Μετά από σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε το 2021, ο δείκτης ΜΕΔ παρέμεινε γενικά σταθερός, στο 11% τον Ιούνιο του 2022, εν μέσω μείωσης του υπολοίπου των δανείων.

Σημειώνεται ότι τα ΜΕΔ εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία μέσω του υψηλού ιδιωτικού χρέους και με τη μείωση των επιχειρηματικών ευκαιριών για τις τράπεζες στην εγχώρια αγορά.

Στο μέλλον, η κερδοφορία των τραπεζών αναμένεται να αυξηθεί λόγω της αύξησης των επιτοκίων.

Σημειώνεται ότι οι τράπεζες είναι καλά κεφαλαιοποιημένες, με δείκτες κεφαλαίου πάνω από τις ρυθμιστικές απαιτήσεις.

Μεικτή η πρόοδος για μεταρρυθμίσεις ΜΕΔ

Αναφορικά με την πρόοδο όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις για τη αντιμετώπιση των ΜΕΔ ήταν ανάμεικτη. Τον Ιούλιο 2022, μια δέσμη τροποποιητικών νόμων σχετικά με τις εταιρείες απόκτησης πιστώσεων (CAC) και τους φορείς παροχής πιστώσεων εγκρίθηκε, που αναμένεται να βελτιώσει το περιβάλλον για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ωστόσο, η οδηγία (ΕΕ) 2019/1023 για την προληπτική αναδιάρθρωση δεν έχει ακόμη μεταφερθεί στον κυπριακό νόμο, και η προθεσμία έχει ήδη παρέλθει. Πρόσφατα η Βουλή κατέθεσε νέα πρόταση για περαιτέρω παράταση της αναστολής εκποιήσεων.

Τονίζεται ότι οποιαδήποτε περαιτέρω αναστολή της διαδικασίας εκποιήσεων, επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων (CAC) και των υπευθύνων εξυπηρέτησης δανείων να αντιμετωπίσουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και υπονομεύει την πειθαρχία πληρωμών συνολικά. Οι αναστολές πλήττουν και την εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία αντιμετωπίζει καθυστερήσεις στην προγραμματισμένη εξυγίανση του οικιστικού τομέα του χαρτοφυλακίου της.

Της Γεωργίας Χαννή