You are here

Δώδεκα πηγές δημοσιονομικού κινδύνου

18/09/2021 06:01

Δημοσιονομικούς κινδύνους που προέρχονται τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό περιβάλλον, και σχετίζονται μεταξύ άλλων, με την πανδημία, τα ΜΕΔ και τις κυβερνητικές εγγυήσεις, εντοπίζει το υπουργείο οικονομικών.

Στην έκθεση δημοσιονομικών κινδύνων του 2021, το υπουργείο αναφέρεται επίσης σε σειρά μέτρων, που λήφθηκαν ή προγραμματίζεται να ληφθούν για αντιμετώπιση των εν λόγω κινδύνων.

Σε ότι αφορά τους κινδύνους που προκύπτουν από το εσωτερικό περιβάλλον, το Υπουργείο εκτιμά ότι οι αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία δύναται να προέλθουν από τις ακόλουθες τέσσερις πηγές:

-Από τυχόν επαναφορά περιοριστικών μέτρων διακίνησης για αποτροπή νέας πιθανής έξαρσης του κορωνοϊού Covid-19, που πλήττουν νευραλγικούς τομείς της οικονομίας.

-Από τις συνεχιζόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας, λόγω του ψηλού ακόμα ποσοστού μη-εξυπηρετούμενων δανείων και την πιθανότητα πρόκλησης νέου κύματος μη εξυπηρετούμενων δανείων, απόρροια των επιπτώσεων από τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας ελέω πανδημίας.

-Από ενδεχόμενες υποχρεώσεις που πηγάζουν από κρατικές εγγυήσεις που παραχωρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια προς εταιρείες.

- Από ενδεχόμενες υποχρεώσεις σε βάρος της Δημοκρατίας που δύναται να προκύψουν από δικαστικές υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον της Δικαιοσύνης και αφορούν υποθέσεις σε σχέση με αποφάσεις της Αρχής Εξυγίανσης των Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων.

Ξεχωρίζουν οκτώ εξωτερικοί κίνδυνοι

Ταυτόχρονα, καταγράφονται οκτώ δυνητικοί εξωτερικοί κίνδυνοι, στους οποίους περιλαμβάνεται η παγκόσμια ύφεση λόγω κορωνοϊού, η αβεβαιότητα που διακατέχει τους επενδυτές στις κεφαλαιαγορές, καθώς και η πολιτική αστάθεια στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι, που εντοπίζει το υπουργείο Οικονομικών και προκύπτουν από εξωτερικούς παράγοντες, αφορούν κυρίως:

-Απώλεια δημοσιονομικών εσόδων λόγω μείωσης στην οικονομική δραστηριότητα από την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού.

-Αύξηση δαπανών για στήριξη της οικονομίας σε περίπτωση επαναφοράς μέτρων συγκράτησης της εξάπλωσης του κορωνοϊού (lock down).

-Αρνητικές μακροοικονομικές εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο με αρνητικές επιπτώσεις σε βασικούς παραγωγικούς τομείς της κυπριακής οικονομίας που θα οδηγήσουν σε χαμηλότερο (από τον προβλεπόμενο) ρυθμό ανάπτυξης και, κατά συνέπεια, θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο, κατά κύριο λόγο, στις επιδόσεις των δημοσίων οικονομικών.

-Καταβολή, εκ μέρους του κράτους, ποσών που αφορούν κυβερνητικές εγγυήσεις που δόθηκαν προς τρίτους.

- Κινδύνους που ελλοχεύουν στο τραπεζικό σύστημα, όπως ψηλός δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων και η περαιτέρω αύξηση του δείκτη απόρροια των επιπτώσεων από την συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας ελέω πανδημίας.

-Αρνητικές οικονομικές επιδόσεις των Κρατικών Οργανισμών, των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα

-Προκλήσεις και υπέρμετρες δαπάνες που ενδέχεται να προκύψουν από τη μη εύρυθμη λειτουργία του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ) και του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ).

-Προκλήσεις και υπέρμετρες δαπάνες που ενδέχεται να προκύψουν από την αυξημένη ροή μεταναστών.

Προσπάθεια μετριασμού των κινδύνων

Στην έκθεση καταγράφονται τα κύρια μέτρα που έχουν ληφθεί ή προγραμματίζεται να ληφθούν για μετριασμό των πιο πάνω κινδύνων, με αναφορά να γίνεται σε προωθούμενες μεταρρυθμίσεις και στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Συγκεκριμένα, τα μέτρα που καταγράφονται, προς μετριασμό των δημοσιονομικών κινδύνων είναι τα εξής:

-Μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις ύψους €1,2 δις μέχρι το 2026, μέσω της υλοποίησης του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με έμφαση στην πράσινη οικονομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

- Μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός σχεδιασμός στην βάση ρεαλιστικών παραδοχών και αυστηρή προσήλωση στον στόχο του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.

-Μέτρα ενίσχυσης της ανάπτυξης και διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης.

-Διαρθρωτικές αλλαγές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, περιλαμβανομένης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

-Συστηματική παρακολούθηση από το αρμόδιο γραφείο του Γενικού Λογιστηρίου των δανείων που παραχωρήθηκαν με κυβερνητικές εγγυήσεις σε συστηματική βάση.

-Ενίσχυση νομοθετικού πλαισίου που διέπει την διαχείριση και πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ).

-Εφαρμογή του σχεδίου «ΕΣΤΙΑ» από τον Σεπτέμβριο του 2019 και του «Σχεδίου Οικία» από τον Σεπτέμβριο του 2021, τα οποία θα συμβάλουν στην προστασία της κύριας κατοικίας δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

-Κατάλληλη εκπροσώπηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ενώπιον των διεθνών και κυπριακών δικαστηρίων.

Στην έκθεση δημοσιονομικών κινδύνων, το υπουργείο επισημαίνει πως υπάρχει ικανοποιητικό επίπεδο ρευστών διαθέσιμων για να καλυφθούν οι προβλεπόμενες ανάγκες των επόμενων 9-12 μηνών.

Ωστόσο, επισημαίνονται ταυτόχρονα, κίνδυνοι που προκύπτουν σε σχέση με το δημόσιο χρέος και οι οποίοι αφορούν στα επιτόκια, στην πρόσβαση στις αγορές και στις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας από οίκους αξιολόγησης.

Της Γεωργίας Χαννή