You are here

Μ. Περσιάνης: Δυσμενέστερες εκτιμήσεις για οικονομία

25/11/2022 07:15

Ελαφρώς δυσμενέστερες είναι οι εκτιμήσεις του δημοσιονομικού συμβουλίου για την πορεία της οικονομίας το 2023, λόγω κυρίως διαφοροποίησης των υποθέσεων εργασίας και λόγω της αυξημένης έμφασης που δίνει στο εξωτερικό περιβάλλον και στην επίδραση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, περιλαμβανομένης και της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου ΗΠΑ.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση του συμβουλίου για το 2022, αναμένονται αυξημένες πιέσεις στη μακροοικονομία τους επόμενους 12 μήνες, αλλά σημειώνεται πως η συγκράτηση δαπανών και η διαχείριση της οποίας έτυχε το δημόσιο χρέος, το θέτουν προς το παρόν σε ικανοποιητική βάση, νοουμένου ότι δεν θα σημειωθεί αλλαγή πολιτικής.

Το συμβούλιο σημειώνει την αύξηση των αναπτυξιακών δαπανών για το 2023, με την εισήγηση για αυξημένη εστίαση σε αναπτυξιακές δαπάνες που σχετίζονται με τους μεσοπρόθεσμους στόχους της Δημοκρατίας, όπως την πράσινη μετάβαση και τις ψηφιακές υποδομές.

«Θεωρούμε επιβεβλημένη τη διατήρηση των κοινωνικών δαπανών, αλλά σημειώνουμε πως η αυστηρότερη στόχευση θα αυξήσει το κοινωνικό αποτύπωμα των δαπανών, χωρίς αύξηση στο δημοσιονομικό κόστος», τονίζει.

Ως εξαιρετικής σημασίας θεωρεί την παρακολούθηση υλοποίησης του προϋπολογισμού μέσα στο 2023, καθώς και τη διατήρηση του αποθέματος ρευστότητας της Δημοκρατίας. Επισημαίνει ότι η συγκράτηση των αυξητικών τάσεων στις δαπάνες αποτελεί μέγιστη ανάγκη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας σε βάθος ορίζοντα.

Ανθεκτικότητα οικονομίας

Το συμβούλιο αναφέρει ότι η οικονομία συνεχίζει να επιδεικνύει εγγενή ανθεκτικότητα και έχει απορροφήσει σε μεγάλο βαθμό τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τις πληθωριστικές τάσεις και την αναταραχή στις αλυσίδες τροφοδοσίας. Η ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ έχει σταθεροποιηθεί μεν σε χαμηλά επίπεδα, αλλά συνεχίζει να είναι θετική.

Με βάση τις μέχρι σήμερα εξελίξεις, περιλαμβανομένης της ικανοποιητικής ανάπτυξης του πρώτου εξαμήνου και της μερικής επιβράδυνσης της ανάπτυξης κατά το Φθινόπωρο, αναμένεται πως το πραγματικό ΑΕΠ θα καταγράψει ανάπτυξη ύψους 5.5% το 2022, με υποχώρηση στο 2.4% για το 2023.

Οι σημαντικές αυξήσεις στην οικονομική δραστηριότητα, κυρίως σε υπηρεσίες, κατασκευές και εμπόριο, έχουν διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα την ανάπτυξη και έχουν συγκρατήσει την απασχόληση το τρίμηνο του έτους.  Ωστόσο, οι συνθήκες που διαμορφώνονται εξωγενώς για τους επόμενους 18 μήνες, προμηνύουν επιβράδυνση της ανάπτυξης από τους εν λόγω τομείς της οικονομίας, ιδίως στις κατασκευές και τις μη εμπορεύσιμες υπηρεσίες. Η επιβράδυνση της δραστηριότητας που καταγράφεται στο β’ εξάμηνο του έτους αναμένεται να συνεχιστεί και στις αρχές του 2023.  

Ο πληθωρισμός έχει μειώσει τα διαθέσιμα εισοδήματα των νοικοκυριών, αλλά έχει τονώσει τις δαπάνες, ιδίως στο λιανικό εμπόριο, το οποίο συνεχίζει να έχει υψηλές αντοχές μέχρι το α’ ενιάμηνο του 2022. Με τη σταθεροποίηση των τιμών σε δαπάνες-κλειδιά για την οικονομία, περιλαμβανομένης και της ενέργειας, αναμένεται αποκλιμάκωση των αυξήσεων στις τιμές. Ωστόσο, η νομισματική πολιτική συρρίκνωσης μεταφράζεται σε αυξημένο κόστος και αυξημένο ρίσκο στις πιστώσεις, γεγονός που συνεπάγεται μείωση της συνολικής εγχώριας ζήτησης σε μια περίοδο κατά την οποία αναμένεται επίσης μείωση της εξωτερικής ζήτησης. Αναμένεται πως ο πληθωρισμός θα περιοριστεί στο 3.8% το 2023.

Δημόσια Οικονομικά

Όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, αναφέρεται ότι συνεχίζουν να εκπέμπουν σταθερότητα και στο σενάριο συνέχισης του σημερινού μείγματος πολιτικής, δεν διαφαίνονται άμεσοι κίνδυνοι στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Ωστόσο, οι διαχρονικές τάσεις αυξήσεων κόστους της Δημοκρατίας, διατηρούνται. Ενώ βραχυπρόθεσμα η διατήρηση της τάσης ισοδυναμεί με εξοικονόμηση μέσα από την απορρόφηση των πληθωριστικών πιέσεων, μεσοπρόθεσμα θα απαιτηθεί αντιστροφή των τάσεων στις κρατικές δαπάνες. Μοναδική εναλλακτική θα είναι η αύξηση της παραγωγικότητας, ούτως ώστε το όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας να αντιστοιχεί στο κόστος που αυτές επωμίζονται για τη συντήρηση της κρατικής μηχανής.

«Η υψηλότερη ένταση στις αναπτυξιακές δαπάνες αποτελεί θεμιτή εξέλιξη καθώς οι μεν πληθωριστικές πιέσεις που προκύπτουν από αυτή είναι περιορισμένες, ενώ είναι σημαντικότερα τα οφέλη ως προς τη συγκράτηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Η πιο έντονη στροφή προς μελλοντικές ανάγκες (πράσινη μετάβαση, ψηφιακές υποδομές), θα αποτελούσε βέλτιστη πρακτική», τονίζεται.

Σημειώνεται η αύξηση των δαπανών για κοινωνική πολιτική, σε απόλυτους αριθμούς και ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η εν λόγω αύξηση κρίνεται ως επιθυμητή λόγω των αυξημένων αναγκών. Ωστόσο, τονίζεται η ανάγκη για συνέχιση και εντατικοποίηση της στόχευσης στις δαπάνες ούτως ώστε να αυξηθεί ο κοινωνικός αντίκτυπος ανά ευρώ δαπάνης.

Προστίθεται ότι η πορεία υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) θα αποτελέσει σημαντική παράμετρο για την επιτυχία των στόχων της Δημοκρατίας και η προσεκτική και στενή αξιολόγηση, τόσο της πορείας υλοποίησης, όσο και του αντίκτυπου με μετρήσιμα κριτήρια, κρίνεται ως σημαντική.

Βάσει των σχεδιασμών και των εξελίξεων, εκτιμάται πως θα συνεχιστεί η πτωτική τάση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. «Η προσεκτική και συνετή διαχείριση που παρατηρείται έχει επιτρέψει στην Δημοκρατία τη δημιουργία αποθέματος ρευστότητας, το οποίο θα πρέπει να διαφυλαχθεί καθώς αναμένεται επιδείνωση των συνθηκών στις διεθνείς αγορές χρέους το επόμενο διάστημα».

Ωστόσο, σημειώνεται πως οι επενδύσεις που σχετίζονται με την πράσινη μετάβαση και αντιμετώπιση του μακροοικονομικού αντίκτυπου της κλιματικής αλλαγής, την ενεργειακή ασφάλεια και την άμυνα, αναμένεται πως θα καταστούν αναπόφευκτες τους επόμενους 12 με 18 μήνες. Έτσι, οι εκτιμήσεις για την πορεία του χρέους πρέπει να θεωρούνται ως ευνοϊκό σενάριο. Η συγκεκριμένη διαπίστωση καθιστά ακόμα πιο σημαντική τη συγκράτηση των συνολικών δαπανών της Δημοκρατίας για το 2023.

Παρά τις πιέσεις που θα ασκήσει η νομισματική πολιτική στην ανάπτυξη, αναμένεται πως θα μειώσει και την τάση αυξήσεων στις τιμές, επιτυγχάνοντας χαμηλότερα επίπεδα πληθωρισμού σε σχέση με το 2022.

Αναμένεται πως οι τάσεις κλιμάκωσης του πληθωρισμού θα μειωθούν από τα μέσα του Φθινοπώρου του 2022, με σταδιακή υποχώρηση στο ρυθμό αύξησης των τιμών.

Αναμένεται πως ο πληθωρισμός θα κλείσει στο 8.4%, ελαφρώς υψηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών (7.7%).

Επιπλέον, το ΔΣΚ θεωρεί πως η τάση δευτερογενών αυξήσεων των τιμών στον δομικό πληθωρισμό δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί πλήρως και αναμένονται κάποιες αυξήσεις σε τομείς όπως υπηρεσίες προς νοικοκυριά, χρηματοπιστωτικές, επαγγελματικές και μη εμπορεύσιμες υπηρεσίες.

Για το 2023, ο πληθωρισμός αναμένεται να κλείσει με χαμηλότερους ρυθμούς (3.8%) και σε υψηλότερα από τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών και της Κομισιόν (3%). Η διαφοροποίηση προκύπτει από την εκτίμηση πως η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ θα ασκήσει μεν μειωτικές πιέσεις στα επίπεδα τιμών, αλλά δεν αναμένεται αντιστροφή των νομισματικών ισοτιμιών σε σχέση με το δολάριο Αμερικής. Η αποδυνάμωση του ευρώ έναντι του δολαρίου ΗΠΑ αποτελεί ουσιαστική πηγή πληθωριστικών πιέσεων για την οικονομία της Ευρωζώνης γενικότερα και της Κύπρου ειδικότερα.

Η ισοτιμία αναμένεται πως θα συνεχίσει να καταγράφει υψηλότερες διακυμάνσεις, αλλά με τη μεσοπρόθεσμη ισοτιμία άνω του 1.03 για το 2023 μετά από ανάκαμψη στο δεύτερο μισό του έτους.

Της Γεωργίας Χαννή