Ρευστά αποθέματα για ανάγκες εννέα μηνών

Την ανάγκη διαφύλαξης των ρευστών διαθεσίμων του κράτους, υπογραμμίζει ο προϊστάμενος του Γραφείου Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΓΔΔΧ) Φαίδωνας Καλοζώης.

Σε αναφορά του στην ετήσια έκθεση του ΓΔΔΧ, επισημαίνει ότι δεδομένης της επικρατούσας οικονομικής αβεβαιότητας διεθνώς, το ΓΔΔΧ μεριμνά διαρκώς για την ενίσχυση των ρευστών διαθεσίμων, όπως επιτάσσουν τα άρθρα 20 και 21 των περί της Διαχείρισης του Δημόσιου Χρέους Νόμων.

Στα πλαίσια αυτά, κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020, πραγματοποιήθηκε συνολικός ακαθάριστος δανεισμός κεφαλαίων της τάξης των €6,0 δισ. περίπου, τα οποία υπερδιπλασίασαν το υπάρχον απόθεμα ρευστών διαθεσίμων.

Μεταξύ 2019 και 2020, το δημόσιο χρέος (Γενικής Κυβέρνησης) αυξήθηκε από 94% του ΑΕΠ σε 118% του ΑΕΠ, δηλαδή κατά 24 ποσοστιαίες μονάδες. Από αυτή την αύξηση στο δημόσιο χρέος, οι 13 ποσοστιαίες μονάδες οφείλονται στην αύξηση των ρευστών διαθεσίμων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Το μεγαλύτερο μέρος των πιο πάνω αναφερόμενων διαθεσίμων προορίζεται αποκλειστικά, να καλύψει τις μελλοντικές χρηματοδοτικές ανάγκες σε βάθος 9 έως 12 μηνών, οι οποίες χαρακτηρίζονται από έντονη αβεβαιότητα και, κατά συνέπεια, το εν λόγω απόθεμα κεφαλαίων επιβάλλεται να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού, σε συμμόρφωση με την κείμενη νομοθεσία (άρθρα 20-21 των περί της Διαχείρισης του Δημόσιου Χρέους Νόμων) και την εγκεκριμένη από το Υπουργικό Συμβούλιο, μεσοπρόθεσμη στρατηγική διαχείρισης δημόσιου χρέους (άρθρα 9-10 των ίδιων πιο πάνω αναφερόμενων νόμων)», τονίζει.

Σήμερα, το απόθεμα ρευστών διαθεσίμων βρίσκεται σε ικανοποιητικά επίπεδα εφόσον προβλέπεται ότι επαρκεί για τις προβλεπόμενες χρηματοδοτικές ανάγκες τουλάχιστο των επόμενων 9 μηνών, ενώ νέος εκτεταμένος δανεισμός προς το παρόν αποφεύγεται έτσι ώστε να συγκρατηθεί περαιτέρω αύξηση του δημόσιου χρέους.

Tο μέγεθος των ρευστών διαθεσίμων κατά τη διάρκεια του 2020 ικανοποιούσε το σχετικό στόχο που τέθηκε στη στρατηγική, για κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών των επόμενων 9 μηνών ανά πάσα στιγμή. Κατά τη διάρκεια του 2020, το μέγεθος των ρευστών διαθεσίμων διατηρήθηκε πολύ πιο πάνω από τον σχετικό στόχο παρέχοντας έτσι την ευελιξία στην Κυβέρνηση να αποφασίσει την κατάλληλη χρονική στιγμή για πρόσβαση στις αγορές καθώς επίσης και τη δυνατότητα αντιμετώπισης μη αναμενόμενων συμβάντων και δη αυτό της πανδημίας του κορωνοϊού.

Λήξεις χρέους

Αναφορικά με τις λήξεις χρέους, αναφέρεται ότι κατά την περίοδο 2021-2025, ποσό ύψους €4850 εκατ. ή περίπου 49% του συνολικού χρέους που λήγει στην περίοδο αυτή σχετίζεται με τις αποπληρωμές των ευρωπαϊκών ομολόγων και ποσό ύψους €2541 εκατ. ή περίπου 26% αφορά αποπληρωμές εγχώριων ομολόγων και ομολόγων προς φυσικά πρόσωπα.

Το έτος 2028 απεικονίζει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση λήξης χρέους ύψους €2578 εκατ. εκ των οποίων ποσό ύψους €1500 εκατ. ή περίπου 58% σχετίζεται με την αποπληρωμή ΕΜΟ και ποσό ύψους €1000 εκατ. ή περίπου 39% με την αποπληρωμή δόσης δανείου προς τον ΕΜΣ.

Οι δύο κύριες κατηγορίες ανεξόφλητου δημόσιου χρέους σχετίζονται με τα ΕΜΟ (ΕΜΤΝ) και τον επίσημο δανεισμό από τον ΕΜΣ. Το 50% περίπου του ανεξόφλητου δημόσιου χρέους κατά το έτος 2020, αποτελείται από εκδόσεις ΕΜΟ εκ των οποίων το 36% προστέθηκε το έτος 2020. Το 32% της κατηγορίας των δανείων, αφορά δάνεια που χορηγήθηκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία εκ των οποίων η πλειοψηφία, περίπου 80%, αφορά τον επίσημο δανεισμό που σχετίζεται με δάνεια που χορηγήθηκαν από τον ΕΜΣ κατά την περίοδο 2013-2016 και δάνεια που χορηγήθηκαν μέσω του εργαλείου SURE το Νοέμβριο του 2020, ενώ το υπόλοιπο ποσό αφορά άλλα διμερή δάνεια, εκ των οποίων τα περισσότερα χορηγήθηκαν από την ΕΤΕ και την ΤΑΣΕ. Το υπόλοιπο μερίδιο του ανεξόφλητου δημόσιου χρέους (περίπου 19%) αφορά την κατηγορία των εγχώριων χρεογράφων η οποία αν και αναμένεται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια, εντούτοις θα εξακολουθήσει να χρησιμεύει ως συμπληρωματική πηγή χρηματοδότησης.