09/07/2003 08:19
Οι συνήθεις ύποπτοι διατήρησαν για έναν ακόμα μήνα τις πληθωριστικές πιέσεις στην Ελληνική αγορά, με αποτέλεσμα ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) να παραμείνει και τον Ιούνιο στο 3,8%. Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, περισσότερο από το 40% της αύξησης των τιμών έχει να κάνει με τη διατροφή και τα αλκοολούχα ποτά (1,66 ποσοστιαίες μονάδες από τις 3,8 μονάδες του ΔΤΚ) ενώ ένα επιπλέον 30% συνδέεται με κλάδους υπηρεσιών (επιβάρυναν τον ΔΤΚ κατά 1,23 ποσοστιαίες μονάδες). Τους δύο τομείς της οικονομίας στους οποίους οι αναλυτές εντοπίζουν έλλειμμα ανταγωνισμού. Αντίθετα στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών (που παρά την ολιγοπωλιακή μορφή του λειτουργεί άκρως ανταγωνιστικά) για έναν ακόμα μήνα οι τιμές κινήθηκαν πτωτικά (5,2% χαμηλότερα από τον περσινό Ιούνιο) "ελαφρύνοντας" τον ΔΤΚ κατά 0,15 μονάδες.
Αντίστοιχη δομή με την αγορά των τηλεπικοινωνιών στην Ελληνική οικονομία μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει και εκείνη της βιομηχανίας τροφίμων. Πλην όμως οι πληθωριστικές πιέσεις δεν παρατηρούνται στο τυποποιημένα τρόφιμα αλλά σε εκείνα που λογικά η ύπαρξη των λαϊκών αγορών θα έπρεπε να διασφαλίζει τον ανταγωνισμό: Στα νωπά φρούτα οι τιμές ενισχύθηκαν κατά 34,6% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2002, προσθέτοντας 0,62 μονάδες στον ΔΤΚ. Στα νωπά λαχανικά η αύξηση των τιμών κατά 26,4% επιβάρυνε τον γενικό δείκτη κατά 0,34 μονάδες ενώ στις νωπές πατάτες η ανατίμηση κατά 64,9%(!) προσέθεσε 0,22 μονάδες στον τιμάριθμο. Αν οι τιμές στις τρεις αυτές κατηγορίες αγαθών είχαν διατηρηθεί στα, ήδη υψηλά, περσινά επίπεδα ο ΔΤΚ θα τον Ιούνιο θα ήταν 2,6%.
Οι πωλητές στις λαϊκές αγορές αποδίδουν τις ανατιμήσεις στην ελλιπή προσφορά εξαιτίας του κακού καιρού. Κι εδώ ακριβώς εντοπίζεται η ευθύνη του κράτους, το οποίο δεν κατάφερε με κατάλληλο προγραμματισμό να είναι σε θέση να τροφοδοτεί ανά πάσα στιγμή την αγορά με ότι παρουσιάζει έλλειψη. Το κενό αυτό έρχονται να καλύψουν οι χονδρέμποροι οι οποίο με τον όγκο της αγοράς που ελέγχουν αλλά και με αθέμιτα μέσα που κάποιες φορές θυμίζουν μαφία καταφέρνουν να "στραγγαλίζουν" τον ανταγωνισμό, παρασύροντας τις τιμές προς τα επάνω.
Ταυτόχρονα, η διαδικασία σύγκλισης της ελληνικής οικονομίας με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές σε συνδυασμό με το κλίμα ανατιμήσεων που δημιούργησε η υιοθέτηση του ευρώ, επιτρέπουν μεγάλες ανατιμήσεις στους κλάδους των υπηρεσιών. Οι ιατρικές, οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες προσέθεσαν 0,19 μονάδες στον ΔΤΚ, τα δίδακτρα 0,12 μονάδες, το φαγητό εκτός οικίας 0,2 μονάδες και τα σερβιριζόμενα αναψυκτικά, γλυκά και ποτά 0,18 μονάδες. Μόνο οι τέσσερις αυτές κατηγορίες, δηλαδή, κατάφεραν να οδηγήσουν τον τιμάριθμο από το σχετικά αποδεκτό επίπεδο του 3,1% στο 3,8%.
Το ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις σχετίζονται με διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας. Έτσι αν τους επόμενους μήνες προστεθούν περιστασιακοί παράγοντες (π.χ. ανατίμηση καυσίμων, υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ κλπ) τότε ο τιμάριθμος ενδέχεται να βρεθεί εκ νέου στο επίπεδο του 4% ή και πάνω από αυτό. Και αν στη συνέχεια οι εργαζόμενοι επιχειρήσουν να "προστατέψουν" την αγοραστική δύναμή τους, είναι προφανές ότι το κύμα ανατιμήσεων στην οικονομία θα γενικευθεί και θα αναπαραχθεί, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και υπονομεύοντας τις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Χάρης Σαββίδης
Αντίστοιχη δομή με την αγορά των τηλεπικοινωνιών στην Ελληνική οικονομία μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει και εκείνη της βιομηχανίας τροφίμων. Πλην όμως οι πληθωριστικές πιέσεις δεν παρατηρούνται στο τυποποιημένα τρόφιμα αλλά σε εκείνα που λογικά η ύπαρξη των λαϊκών αγορών θα έπρεπε να διασφαλίζει τον ανταγωνισμό: Στα νωπά φρούτα οι τιμές ενισχύθηκαν κατά 34,6% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2002, προσθέτοντας 0,62 μονάδες στον ΔΤΚ. Στα νωπά λαχανικά η αύξηση των τιμών κατά 26,4% επιβάρυνε τον γενικό δείκτη κατά 0,34 μονάδες ενώ στις νωπές πατάτες η ανατίμηση κατά 64,9%(!) προσέθεσε 0,22 μονάδες στον τιμάριθμο. Αν οι τιμές στις τρεις αυτές κατηγορίες αγαθών είχαν διατηρηθεί στα, ήδη υψηλά, περσινά επίπεδα ο ΔΤΚ θα τον Ιούνιο θα ήταν 2,6%.
Οι πωλητές στις λαϊκές αγορές αποδίδουν τις ανατιμήσεις στην ελλιπή προσφορά εξαιτίας του κακού καιρού. Κι εδώ ακριβώς εντοπίζεται η ευθύνη του κράτους, το οποίο δεν κατάφερε με κατάλληλο προγραμματισμό να είναι σε θέση να τροφοδοτεί ανά πάσα στιγμή την αγορά με ότι παρουσιάζει έλλειψη. Το κενό αυτό έρχονται να καλύψουν οι χονδρέμποροι οι οποίο με τον όγκο της αγοράς που ελέγχουν αλλά και με αθέμιτα μέσα που κάποιες φορές θυμίζουν μαφία καταφέρνουν να "στραγγαλίζουν" τον ανταγωνισμό, παρασύροντας τις τιμές προς τα επάνω.
Ταυτόχρονα, η διαδικασία σύγκλισης της ελληνικής οικονομίας με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές σε συνδυασμό με το κλίμα ανατιμήσεων που δημιούργησε η υιοθέτηση του ευρώ, επιτρέπουν μεγάλες ανατιμήσεις στους κλάδους των υπηρεσιών. Οι ιατρικές, οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες προσέθεσαν 0,19 μονάδες στον ΔΤΚ, τα δίδακτρα 0,12 μονάδες, το φαγητό εκτός οικίας 0,2 μονάδες και τα σερβιριζόμενα αναψυκτικά, γλυκά και ποτά 0,18 μονάδες. Μόνο οι τέσσερις αυτές κατηγορίες, δηλαδή, κατάφεραν να οδηγήσουν τον τιμάριθμο από το σχετικά αποδεκτό επίπεδο του 3,1% στο 3,8%.
Το ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις σχετίζονται με διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας. Έτσι αν τους επόμενους μήνες προστεθούν περιστασιακοί παράγοντες (π.χ. ανατίμηση καυσίμων, υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ κλπ) τότε ο τιμάριθμος ενδέχεται να βρεθεί εκ νέου στο επίπεδο του 4% ή και πάνω από αυτό. Και αν στη συνέχεια οι εργαζόμενοι επιχειρήσουν να "προστατέψουν" την αγοραστική δύναμή τους, είναι προφανές ότι το κύμα ανατιμήσεων στην οικονομία θα γενικευθεί και θα αναπαραχθεί, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και υπονομεύοντας τις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Χάρης Σαββίδης
Ειδήσεις Σχετικών Θεμάτων
