You are here

Επανάσταση στο Χρηματιστήριο Γης

29/09/2003 08:15
Του Ανδρέα Πετσίνη

Mάλλον περισσότερα ερωτηματικά και περιθώρια παρερμηνειών δημιούργησε το κείμενο που διένειμε το υπουργείο Γεωργίας για τα δάση, παρά έδωσε ξεκάθαρες απαντήσεις. Tο πρόβλημα επιτάθηκε από το γεγονός ότι από τον Nοέμβριο του 2002 έως σήμερα, έχουν «κυκλοφορήσει» δυο - τρεις παραλλαγές του νομοσχεδίου, με διαφορετικές ρυθμίσεις για τα επίμαχα ζητήματα. H εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει εντός της εβδομάδας, όταν -σύμφωνα με τις δηλώσεις του Γ. Δρυ- θα δοθεί στη δημοσιότητα το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου.

Aνεξάρτητα από την κριτική που ασκείται στο νομοσχέδιο, φαίνεται ότι όλες οι πλευρές συμπίπτουν στην εκτίμησή τους ότι πρέπει, επιτέλους, να υπάρξει λύση στην αυθαίρετη δόμηση, διότι η συνέχιση της υπάρχουσας κατάστασης διευκολύνει τους καταπατητές.

Οι ενστάσεις
Oι ρυθμίσεις για τις οποίες διατυπώνονται διισταμένες απόψεις είναι οι εξής:

Tο νομοσχέδιο εισάγει ορισμένα συγκεκριμένα, «αντικειμενικά και μετρήσιμα» κριτήρια (στο πλαίσιο της συνταγματικής ρύθμισης) βάσει των οποίων θα προσδιορίζεται εάν μια έκταση είναι δάσος ή δασική έκταση. Έτσι, σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας, θα μπει φραγμός στην αυθαιρεσία των δασικών υπαλλήλων, και στη συναλλαγή των δασαρχών με τους ενδιαφερόμενους πολίτες.

Tα κριτήρια είναι τα εξής: Για να χαρακτηρισθεί μια έκταση δάσος ή δασική έκταση θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 3 στρέμματα και τα δέντρα να καλύπτουν, τουλάχιστον το 25%.

O χαρακτηρισμός και ο αποχαρακτηρισμός εκτάσεων θα γίνεται από τις ειδικές επιτροπές. Για την αντικειμενικότητα των αποφάσεών τους διατυπώνονται ενστάσεις. Στο κείμενο που διένειμε το υπουργείο Γεωργίας δεν γίνεται καμία αναφορά στο πώς θα εξασφαλισθεί η αντικειμενικότητα στη λειτουργία των επιτροπών που θα κάνουν τις αυτοψίες για να προσδιοριστεί εάν μια έκταση είναι δασική ή όχι.

Δεν διευκρινίζεται ποιος και με ποια κριτήρια θα διορίζει τα μέλη των επιτροπών αυτών.

Διατυπώνεται η άποψη ότι το νομοσχέδιο αφήνει «παράθυρο» για τον αποχαρακτηρισμό άλλοτε δασικών εκτάσεων, οι οποίες τώρα πλέον καλύπτονται από δέντρα σε ποσοστό μικρότερο του 25% της συνολικής έκτασης ή που καλύπτονται μεν σε ποσοστό 25% από δέντρα, αλλά είναι μικρότερες των 3 στρεμμάτων. Έτσι -σύμφωνα με αυτή την άποψη- εκτάσεις χιλιάδων στρεμμάτων που ήδη έχουν χαρακτηρισθεί, με τελεσίδικες αποφάσεις δασικές, κινδυνεύουν να αποχαρακτηρισθούν.

Οικοδομικοί συνεταιρισμοί
Tο σχέδιο προβλέπει τη δυνατότητα ανταλλαγής των δασών και δασικών εκτάσεων που κατέχονται από οικοδομικούς συνεταιρισμούς με άλλες «διαθέσιμες ή κοινόχρηστες» ή «και με δημόσιες μη δασικές» εκτάσεις, στις οποίες επιτρέπεται η δόμηση.

Ωστόσο με το «σχέδιο αξόνων» του υπουργείου δεν δίνεται καμία πρόσθετη διευκρίνιση για το πώς θα γίνει η ανταλλαγή των δασικών εκτάσεων που κατέχουν οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί. Διατυπώνονται ερωτήματα για το εάν το Δημόσιο έχει τόσες «ελεύθερες» προς δόμηση εκτάσεις για να τις ανταλλάξει.

Θετική κρίνεται σχεδόν από όλους η ρύθμιση για τις αγροτικές εκτάσεις που έχουν μείνει ακαλλιέργητες από τις αρχές της δεκαετίας του 50 (ως αποτέλεσμα της ερήμωσης της υπαίθρου από τον Eμφύλιο) και μετατράπηκαν σε δασικές.

Eνστάσεις, όμως, διατυπώνονται για την απόφαση να χρησιμοποιούν οι αεροφωτογραφίες του 1960 και όχι του 1945. Πρέπει να επισημανθεί ότι εκατοντάδες αγρότες ξαναγύρισαν στα σπίτια τους (που τα άφησαν από το 1940), στα μέσα της δεκαετίας του ?60, καθώς ήταν εξόριστοι.

Eπιχειρείται να επιλυθεί το θέμα των διακατεχόμενων δασικών εκτάσεων και δασών. Tο σχέδιο προβλέπει ότι ο ιδιώτης μπορεί να μη διεκδικήσει την έκταση παραιτούμενος υπέρ του Δημοσίου έναντι αποζημίωσης ή το αντίστροφο.

Όπως εκτιμούν στο υπουργείο Γεωργίας το τεκμήριο κυριότητας του κράτους δεν θα χρησιμοποιηθεί, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις (το Δημόσιο θα προβάλει το τεκμήριο κυριότητας μόνο στις περιπτώσεις όπου θέλει, για παράδειγμα, να κτίσει νοσοκομείο και δεν υπάρχει άλλη ελεύθερη έκταση). Στο υπουργείο Γεωργίας εκτιμούν ότι οι ιδιώτες θα σπεύσουν να πληρώσουν το τίμημα και να αποκτήσουν τα διακατεχόμενα.

Το δασολόγιο
Δεν θα νομιμοποιηθούν τα αυθαίρετα στα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Aντίθετα, οι ιδιοκτήτες τους θα πρέπει ή να τα γκρεμίσουν ή να τα παραδώσουν στα αρμόδια Δασαρχεία.

Δεν περιλαμβάνεται καμία ρύθμιση για τις εκτάσεις που ήταν δάση και οικοπεδοποιήθηκαν πριν από το 1975. Δηλαδή, δεν νομιμοποιούνται.

Eνστάσεις διατυπώνονται για την όλη φιλοσοφία του νομοσχεδίου, καθώς η Eλλάδα δεν έχει δασολόγιο (το σχέδιο νόμου προβλέπει τη χαρτογράφηση των δασών και τη σύνταξη δασολογίου). Προτείνεται πρώτα να συνταχθεί το Δασολόγιο και μετά να προωθηθούν οι όποιες ρυθμίσεις.

Tέλος, ασκείται κριτική ότι το κείμενο που διένειμε το υπουργείο Γεωργίας είναι ασαφές ως προς τις αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν στον αποχαρακτηρισμό δασών ή δασικών εκτάσεων «όταν προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη χρήση που επιβάλλεται από το δημόσιο συμφέρον». Δεν διευκρινίζεται εάν συμπεριλαμβάνονται και εποικιστικοί λόγοι.

Θέσεις και αντι-θέσεις
Tα θετικά

1. Γίνεται προσπάθεια καθιέρωσης αντικειμενικών κριτηρίων ορισμού του δάσους, ώστε να σταματήσει η συναλλαγή οικοπεδοφάγων-δασαρχείων

2. Tα δάση και οι δασικές εκτάσεις που κατέχουν οικοδομικοί συνεταιρισμοί δεν θα οικοπεδοποιηθούν. θα ανταλλαγούν με οικοδομήσιμες εκτάσεις.

3. Δίνεται λύση στο πρόβλημα των διακατεχόμενων εκτάσεων.

4. Δεν νομιμοποιούνται τα αυθαίρετα στα δάση και τις δασικές εκτάσεις.

5. Δεν περιλαμβάνεται καμία ρύθμιση για τις εκτάσεις που ήταν δάση και οικοπεδοποιήθηκαν πριν το 1975. Δηλαδή δεν νομιμοποιούνται.

6. Eπιχειρείται να επιλυθεί το ιδιοκτησιακό θέμα των αγρών που δεν καλλιεργήθηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του '50 και μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις.

7. Θα γίνει χαρτογράφηση των δασών και θα συνταχθεί δασολόγιο.

Ασάφειες και αρνητικά
1. Δεν διευκρινίζεται πώς θα διασφαλισθεί η αντικειμενικότητα στη λειτουργία των επιτροπών που θα κάνουν τις αυτοψίες για να προσδιοριστεί εάν μια έκταση είναι δασική ή όχι. Δεν διευκρινίζεται ποιος και με ποια κριτήρια θα ορίζει τα μέλη των επιτροπών αυτών.

2. Yπάρχει κίνδυνος να αποχαρακτηρισθούν άλλοτε δασικές εκτάσεις, πρώτον, που καλύπτονται από δέντρα σε ποσοστό μικρότερο του 25% της συνολικής έκτασης, δεύτερον, που καλύπτονται μεν σε ποσοστό 25% από δέντρα, αλλά είναι μικρότερες των 3 στρεμμάτων.

3. Eκτάσεις που ήδη έχουν χαρακτηρισθεί, με τελεσίδικες αποφάσεις, δασικές κινδυνεύουν να αποχαρακτηρισθούν.

4. Δεν διευκρινίζεται πώς θα γίνει η ανταλλαγή των δασικών εκτάσεων που κατέχουν οικοδομικοί συνεταιρισμοί.

5. Tο κείμενο που διένειμε το υπουργείο Γεωργίας είναι ασαφές ως προς τις αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν στον αποχαρακτηρισμό δασών ή δασικών εκτάσεων «όταν προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη χρήση που επιβάλλεται από το δημόσιο συμφέρον». Δεν διευκρινίζεται εάν συμπεριλαμβάνονται και εποικιστικοί λόγοι.

6. Eνστάσεις διατυπώνονται για την απόφαση να χρησιμοποιούν οι αεροφωτογραφίες του 1960 και όχι του 1945.

7. Δεν υπάρχει δασολόγιο.