You are here

Γκρίζα ζώνη 44 σημείων

04/02/2004 11:21
Των Γιώργου Γάτου, Βασίλη Ν. Διαμαντόπουλου, Μαρίας Βουργάνα, Μανταλένας Πίου

Σφοδρές αντιδράσεις προκάλεσε αμέσως μετά τη δημοσιοποίησή του το οικονομικό πρόγραμμα της Ν.Δ., καθώς προβλέπει την επιστροφή στο ασφαλιστικό καθεστώς της περιόδου 1990-1993, το οποίο καταργήθηκε από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, την εκχώρηση των ΔΕΚΟ (και του μάνατζμεντ) σε ιδιώτες, ενώ δεν προβλέπει καμία μείωση φόρου για μισθωτούς και συνταξιούχους σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις για τις οποίες προβλέπει μείωση φόρου.

Κοινωνική ασφάλιση

«Πλήρης εφαρμογή της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης της περιόδου 1990 - 1993, με τις απαιτούμενες προσαρμογές, λόγω των μεταβολών που έχουν επέλθει», διακηρύσσει το πρόγραμμα. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία Γ. Κουτρουμάνης υπογραμμίζει ότι «η Ν.Δ. θα πρέπει να διευκρινίσει ποιες προσαρμογές θα κάνει». Και αυτό γιατί η πλήρης εφαρμογή των νόμων αυτών σημαίνει:

[1] Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης μέχρι και 7 χρόνια για πολλές ομάδες εργαζομένων, όπως για τους απασχολούμενους στα βαρέα και ανθυγιεινά (με τους νόμους της Ν.Δ. συνταξιοδοτούνταν στο 60ό έτος ενώ σήμερα στα 53), τις γυναίκες (στο 60ό αντί του 65ου), άνδρες και γυναίκες με 35έτη ασφάλιση (σήμερα συνταξιοδοτούνται σε ηλικία 58ετών ενώ ήταν στο 60ό), όλους τους νέους, από 1/1/93, ασφαλισμένους (στο 60ό).

Τυχόν κατάργηση των ήδη ισχυόντων νόμων στερεί και τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37 έτη χωρίς όριο ηλικίας.

[2] Μείωση έως και 70% στις επικουρικές συντάξεις δεδομένου ότι η Ν.Δ. έβαλε πλαφόν 20% σε κάθε επικουρική σύνταξη (σήμερα οι ναυτιλιακοί πράκτορες και οι ασφαλιστές έχουν επικουρική σύνταξη έως 65% της κύριας, το ΤΕΑΜ έχει όριο το 28%, ενώ μόνο στο Δημόσιο ισχύει το όριο του 20%).

[3] Μείωση των κατώτατων ορίων των συντάξεων για τους νέους, από 1/1/93, ασφαλισμένους (επί Ν.Δ. το όριο ήταν 145 ευρώ και με τους νέους νόμους του ΠΑΣΟΚ είναι στα 400 ευρώ).

[4] Μείωση έως 30% των συντάξεων ασφαλισμένων από την 1/1/83 και μετά στο Δημόσιο, στις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες, εάν η Ν.Δ. επαναφέρει τον υπολογισμό της σύναξης με βάση τα πεντηκοστά (αντί των τριακοστών πέμπτων).

[5] Επαναφορά πλαφόν στα εφάπαξ των ασφαλισμένων (παρά το γεγονός ότι μόλις πρόσφατα καταργήθηκαν τα πλαφόν).

[6] «Σταδιακή ενοποίηση ομοειδών ταμείων και κλάδων στην κύρια και επικουρική ασφάλιση, καθώς και των ταμείων ασθενείας». Η ενοποίηση πέρα από την ενσωμάτωση της επικουρικής σύνταξης στην κύρια, θα οδηγήσει σε υποβάθμιση του κλάδου ασθενείας.

[7] Για τη χρηματοδότηση η Ν.Δ. προτείνει πέρα από τις εισφορές που καταβάλλονται «εκούσιες εισφορές των ασφαλισμένων στα ταμεία ή σε ασφαλιστικές εταιρείες, όπως γίνεται στην Αγγλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες». Η πρόσθετη ασφάλιση έχει θεσμοθετηθεί (ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης), αλλά η χρηματοδότηση έχει διασφαλιστεί με την πρόβλεψη απόδοσης από τον κρατικό προϋπολογισμό 1% του ΑΕΠ στο ΙΚΑ (δεν την υπερψήφισε η Ν.Δ.).

Αγορά εργασίας
Στα μέτρα για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς εργασίας και την ανεργία το πρόγραμμα της Ν.Δ. προβλέπει «ευρεία συναινετική συζήτηση με τους κοινωνικούς εταίρους για τα θέματα»:

[8] Των συλλογικών διαπραγματεύσεων (θέμα που αφορά τους κοινωνικούς εταίρους, όχι τις κυβερνήσεις) αφήνοντας έτσι «ανοικτό» το θέμα της (συζητούμενης) κατάργησης του θεσμού της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

[9] Του χρόνου εβδομαδιαίας εργασίας (συζητείται μεταξύ των κοινωνικών εταίρων).

[10] Τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας (τα ελαστικά ωράρια που αν και έχουν συζητηθεί κατά το παρελθόν εξακολουθούν να διχάζουν τους κοινωνικούς εταίρους).

Ανεργία

[11]«Οι επιδοτούμενοι μπορούν να παρέχουν κοινωνικό έργο» (ήδη έχει ψηφιστεί ο νόμος που προβλέπει τη μετατροπή των επιδομάτων ανεργίας σε επιδοτήσεις εργασίας).

[12] Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών κατά 50% για 2 έτη, για τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν άνεργους νέους (έχει ψηφιστεί νόμος που δίνει την ίδια δυνατότητα για 1 έτος, ο Γ. Παπανδρέου έχει, όμως, ανακοινώσει 4ετή απαλλαγή από τις εισφορές).

[13] Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών κατά 50% για τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν άνεργες μητέρες, για 1 έτος για κάθε τέκνο (ο νέος εργασιακός νόμος προβλέπει 100% απαλλαγή, για 1 έτος για κάθε παιδί).

[14] Επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών κατά 50% για όσες επιχειρήσεις προσλαμβάνουν άνεργους ηλικίας 55 ετών και άνω, για 2 έτη (ο νόμος προβλέπει την ίδια απαλλαγή και μάλιστα χωρίς χρονικό περιορισμό!).

[15] «Αποτελεσματικός συνδυασμός των επιδομάτων, φόρων και κατάρτισης, ώστε να αποφεύγονται οι παγίδες φτώχειας, να ενθαρρύνεται η απασχόληση και να επιμηκύνεται η επαγγελματική ζωή» (η πρόταση ανοίγει το παλιό θέμα της αυστηροποίησης των προϋποθέσεων λήψης επιδομάτων).

ΟΤΕ

[16] Σύμφωνα με το πρόγραμμα της ΝΔ ο ΟΤΕ θα δοθεί σε στρατηγικό σύμμαχο. Στόχος είναι αναφέρεται στο πρόγραμμα «ποσοστό της συμμετοχής του κράτους στον ΟΤΕ να μεταβιβαστεί σε κατάλληλο χρόνο, ώστε η εταιρεία να λειτουργήσει με στρατηγική συμμαχία, αλλά και το κατάλληλο μάνατζμεντ».

Αστικές συγκοινωνίες

[17] Θα δημιουργηθεί ενιαίος δημόσιος φορέας συγκοινωνιών και κυκλοφορίας της πρωτεύουσας, στον οποίο θα υπαχθούν ο ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ, ΗΣΑΠ και Αττικό Μετρό.

Στη συνέχεια «οι σημερινοί φορείς εκτέλεσης του συγκοινωνιακού έργου στην πρωτεύουσα θα μετατραπούν σε εταιρείες με αρμοδιότητα την εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου που τους ανατίθεται με σύμβαση παραχώρησης συγκεκριμένου χρόνου από τον Ενιαίο Φορέα...». Εκτιμάται ότι με τον όρο «σύμβασης παραχώρησης» νοείται η παραχώρηση δημόσιας λειτουργίας σε ιδιωτικά συμφέροντα.

ΟΣΕ

[18] Σύμφωνα με το πρόγραμμα θα εφαρμοσθεί πλήρως η κοινοτική νομοθεσία και θα γίνει διαχωρισμός της υποδομής και του δικτύου από το λειτουργικό - εμπορικό τμήμα της επιχείρησης. Ο ρόλος και οι δραστηριότητες του Οργανισμού και των θυγατρικών του θα επαναπροσδιορισθούν από μηδενική βάση. Η πρόβλεψη διαχωρισμού της υποδομής από το εμπορικό έργο μπορεί να οδηγήσει σε παραχώρηση εκμετάλλευσης γραμμής ή γραμμών σε ιδιώτες.

Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόσθηκε στη Μ. Βρετανία με ιδιωτικοποίηση των γραμμών και εγκαταλείφθηκε πέρσι, μετά από τις αντιδράσεις των επιβατών και αρκετά σιδηροδρομικά ατυχήματα.

Τράπεζες

[19] Ολες οι υπό κρατικό έλεγχο τράπεζες (Εθνική, Εμπορική, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο), θα αποκρατικοποιηθούν με μόνη εξαίρεση την Αγροτική Τράπεζα. Η ΝΔ είχε εναντιωθεί στην πώληση της Γενικής Τράπεζας και στην απόπειρα αποκρατικοποίησης του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου.

Το πρόγραμμα δεν βάζει όρους στην πώληση του ΤΤ, όπως είχε βάλει το οικονομικό επιτελείο στην απόπειρα πώλησής του (διατήρηση του κοινωνικού χαρακτήρα του, απαγόρευση συγχώνευσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κ.λπ.).

Οσον αφορά την Εθνική Τράπεζα πρέπει να σημειωθεί ότι το δημόσιο διατηρεί ποσοστό μόλις 5,3%, άρα οποιαδήποτε απόφαση διάθεσης επιπλέον ποσοστών θα μπορούσε να υλοποιηθεί μόνο μέσω εξαναγκασμού των ασφαλιστικών ταμείων να πουλήσουν τις μετοχές που κατέχουν.

Απολύσεις στην Ολυμπιακή Αεροπορία

[20] Για την Ολυμπιακή προτείνεται η πώλησή της «μέσω σωστού διαγωνισμού σε αναγνωρισμένου κύρους ιδιωτική αεροπορική εταιρεία...». Αναγνωρίζεται όμως η ανάγκη απολύσεων προσωπικού, αφού αναφέρεται ότι «το κράτος θα αναλάβει την αποζημίωση του πλεονάζοντος προσωπικού».

Δαπάνες

[21] Τα θεσμικά μέτρα που προβλέπει το πρόγραμμα αφορούν τη συστηματική αξιολόγηση των δαπανών σε σχέση με το έργο που συντελέστηκε και η αξιολόγηση - βαθμολόγηση κάθε υπηρεσιακής μονάδας με μετρήσιμα κριτήρια.

Πρόκειται για μέτρα που κινούνται σε θετική κατεύθυνση και αποτελούν αποδοχή των προτάσεων των εμπειρογνωμόνων του βρετανικού υπουργείου Οικονομικών που είχαν υποβληθεί στην κυβέρνηση το 2002 τα οποία είχε αποδεχθεί και η κυβέρνηση και άρχισε να τα εφαρμόζει σταδιακά. Στα θετικά συγκαταλέγεται η πρόταση για σύσταση ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής ελέγχου εκτέλεσης του προϋπολογισμού.

Ξένες επενδύσεις

[22] Προβλέπεται η κατάργηση των μη αναγκαίων κανονιστικών ρυθμίσεων για την ίδρυση των εταιρειών, την αδειοδότηση των επενδύσεων και τη μείωση του αναγκαίου κόστους και χρόνου για τη λειτουργία των επιχειρήσεων.

Επίσης προβλέπεται η πάταξη της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς και ενίσχυση των υπηρεσιών υποδοχής των επενδυτικών προτάσεων. Οσο αφορά τον αναπτυξιακό νόμο προβλέπεται η επέκταση των κινήτρων σε εμπορικές επιχειρήσεις και μεταποίησης αγροτικών προϊόντων και η διαφοροποίηση των κινήτρων ανά περιφέρεια.

Φορολογία

[23] Εναρμόνιση της φορολογίας των αποδόσεων των ρέπος, ομολόγων και καταθέσεων με τα ισχύοντα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, οι αποδόσεις των ρέπος φορολογούνται με συντελεστή 7%, οι τόκοι των ομολόγων με 10% και οι τόκοι των καταθέσεων με 15%. Με την πρόταση της ΝΔ, και όπως ισχύει στην Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία και Ισπανία, οι αποδόσεις αυτές θα προστίθενται στο εισόδημα, θα φορολογούνται με βάση τη φορολογική κλίμακα και με συντελεστή μέχρι 40%.

[24] Επιβολή φόρου αυτόματου υπερτιμήματος σε οικόπεδα, αγροτεμάχια, ακίνητα με παλιά κτίσματα μετά την πρώτη μεταβίβασή τους. Ο φόρος αυτός θα αντικαταστήσει το φόρο μεταβίβασης ακινήτων, που σήμερα ανέρχεται σε 11%. Όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα της Ν.Δ., «το ύψος των προβλεπόμενων συντελεστών φορολόγησης θα είναι αντιστρόφως ανάλογο με το χρονικό διάστημα που το μεταβιβαζόμενο ακίνητο είχε παραμείνει στην ιδιοκτησία του υπόχρεου στο φόρο πωλητή». Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην της Αγγλίας, η υπεραξία που προκύπτει από την πώληση ενός ακινήτου προστίθεται στα υπόλοιπα εισοδήματα του πωλητή και φορολογείται με βάση τη φορολογική κλίμακα, δηλαδή με συντελεστή μέχρι 40%.

[25] Επιβολή φορολογίας στα μερίσματα, που σήμερα είναι αφορολόγητα. Ο νέος φόρος προκύπτει εμμέσως από την πρόταση ότι «η μείωση του συντελεστή φορολογίας των μερισμάτων θα παρακολουθεί τις μειώσεις στους συντελεστές φορολογίας των φυσικών προσώπων».

[26] Καταργείται η απόρριψη βιβλίων των επιχειρήσεων για τυπικούς λόγους. Ουσιαστικά, η ΝΔ θα επαναφέρει την απόρριψη των βιβλίων για τις ουσιαστικές παραβάσεις, που συνεπάγεται συναλλαγή μεταξύ φορολογούμενων και ελεγκτών, η οποία έχει καταργηθεί με την εφαρμογή του point system στους φορολογικούς ελέγχους.

[27] Επιβολή φορολογικών ποινών ανάλογα με το ιστορικό ποινών και παραβάσεων και το ύψος της φοροδιαφυγής της επιχείρησης. Με το αντικειμενικό σύστημα ελέγχου των επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, τα χρηματικά πρόστιμα καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν με μόρια, ενώ οι φορο-παραβάτες πληρώνουν μόνο πρόσθετους φόρους για τα εισοδήματα που απέκρυψαν.

[28] Μείωση στο 25% του συντελεστή φορολογίας των αδιανέμητων κερδών ανωνύμων εταιρειών, ΕΠΕ, κοινοπραξιών, αστικών εταιρειών, συνεταιρισμών, χωρίς να διευκρινίζεται, όμως, πώς θα φορολογηθούν τα κέρδη αυτά στην περίπτωση που διανεμηθούν ή κεφαλαιοποιηθούν. Σήμερα, το σύνολο των κερδών των επιχειρήσεων φορολογείται με συντελεστή 35%, ενώ προχθές ο Γ. Παπανδρέου εξήγγειλε τη σταδιακή μείωσή του στο 25%.Στο πρόγραμμα δεν αποσαφηνίζεται αν θα διατηρηθεί το αφορολόγητο αποθεματικό επενδύσεων που φτάνει μέχρι το 35% των αδιανέμητων κερδών.

[29] Μείωση του συντελεστή φορολογίας των Ο.Ε., Ε.Ε. στο 20% από 25%. Ο ίδιος συντελεστής θα εφαρμόζεται για τις δικηγορικές και συμβολαιογραφικές εταιρείες.

[30] Μείωση κατά 50% της προκαταβολής φόρου στις νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις για τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους.

[31] Σταδιακή μείωση του φορολογικού βάρους στα φυσικά πρόσωπα, χωρίς να υπάρχει δέσμευση για μείωση φορολογικών συντελεστών. Η «Χάρτα Σύγκλισης» προβλέπει σταδιακή μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολογίας των φυσικών προσώπων από το 40% στο 35%.

[32] Επανεξέταση των φοροαπαλλαγών και προνομίων που απολαμβάνουν ορισμένες κατηγορίες φορολογούμενων, μέτρο που περιέχεται και στη «Χάρτα Σύγκλισης».

[33] Επιβολή ΦΠΑ στα καινούργια ακίνητα. Η εισαγωγή ΦΠΑ στα ακίνητα προβλέπεται και στη «Χάρτα Σύγκλισης», όταν ομαλοποιηθεί η αγορά των ακινήτων.

[34] Κατάργηση των Τοπικών Ελεγκτικών Κέντρων και ενσωμάτωση του προσωπικού τους στις Δ.Ο.Υ. Το 2003, τα ΤΕΚ πραγματοποίησαν 27.969 ελέγχους σε επιχειρήσεις και βεβαίωσαν πρόσθετους φόρους ύψους 812,3 δισ. ευρώ.

[35] Κατάργηση του ΣΔΟΕ και αντικατάστασή του με ένα νέο όργανο.

[36] Αύξηση του αφορολόγητου ποσού για κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές στα 80.000 ευρώ από 20.000 ευρώ που ισχύει σήμερα.

[37] Συγχώνευση των φορολογικών κλιμακίων, ώστε η μεταβίβαση περιουσίας προς τέκνα ή εγγόνια να έχει την ίδια φορολογική επιβάρυνση.

[38] Διπλασιάζεται ο χρόνος καταβολής του φόρου κληρονομιών από 2 σε 4 χρόνια.

[39] Τριάντα ευρώ το μήνα δίνει παραπάνω η ΝΔ στις συντάξεις του ΟΓΑ και του ΕΚΑΣ.

Ενέργεια

[40] Τo ενδεχόμενο να κλείσουν οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ ή ακόμα και να πωληθούν, εξέλιξη που θα εκτόξευε στα ύψη τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, αφήνει ανοικτό στο πρόγραμμα που παρουσίασε χθες για την Ενέργεια η Ν.Δ.

[41] Η άλλη μεγάλη αλλαγή που προτείνει είναι το «σπάσιμο» της ΔΕΠΑ και η επανεξέταση του δικαιώματος της ΔΕΗ να εξαγοράσει το 30% των μετοχών της ΔΕΠΑ, με προφανή στόχο την απόσυρση της σχετικής οψιόν.

[42] Το τρίτο κρίσιμο σημείο είναι η μεταφορά από το υπουργείο Ανάπτυξης στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) της αρμοδιότητας παραχώρησης περιοχών για έρευνα και εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου, πρόταση που απομειώνει τον έλεγχο του Δημοσίου στους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της χώρας.

Για τη ΔΕΗ, δηλώνει ότι το κράτος διατηρεί τη μετοχική πλειοψηφία, χωρίς να προσδιορίζει το ποσοστό, αν θα είναι 51% ή λιγότερο. Επίσης, η ΝΔ υπογραμμίζει ότι «θα αντικατασταθούν σταδιακά παλαιές μονάδες παραγωγής με ισοδύναμες νέας τεχνολογίας και υψηλότερου βαθμού απόδοσης», χωρίς να δεσμεύεται για τη χρήση ίδιου καυσίμου. Στο διασυνδεδεμένο σύστημα της ΔΕΗ όμως, παλαιές μονάδες είναι σχεδόν όλες οι λιγνιτικές (εκτός της Φλώρινας), οι οποίες παράγουν πάνω από το 60% του ηλεκτρισμού, σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές. Η αντικατάστασή τους με ισοδύναμες φυσικού αερίου θα υπερτριπλασίαζε το κόστος παραγωγής. Το πρόγραμμα δεν αναγράφει τι θα γίνουν οι μονάδες που θα αντικατασταθούν, αν θα κλείσουν ή θα πωληθούν.

[43] Η ΝΔ προτείνει την «εφαρμογή ενός επιχειρηματικά ορθού ρυθμιστικού καθεστώτος στην αγορά ηλεκτρισμού, που θα επιταχύνει την είσοδο νέων ιδιωτικών εταιρειών», χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.

[44] Σε πλήρη ανατροπή του τρόπου λειτουργίας της ΔΕΠΑ και της ιδιωτικοποίησης που προωθούσε η κυβέρνηση οδηγεί η πρόταση της ΝΔ. Η εταιρεία «σπάει» το δίκτυο μεταφοράς (αγωγός) ως φυσικό μονοπώλιο διατηρείται υπό τον έλεγχο του Δημοσίου και υπάγεται στον Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Η προμήθεια, η εμπορία, η διανομή φυσικού αερίου «προσφέρονται στον ανταγωνισμό» αναφέρει το πρόγραμμα, χωρίς να διευκρινίζει όμως ποιες ακριβώς αλλαγές προβλέπει π.χ. για τη διανομή, που σήμερα ασκείται από τις Εταιρείες Παροχής Αερίου, των οποίων το μάνατζμεντ και το 49% ανήκει σε ιδιώτες.