Αντίστροφη χρέωση σε σχέση με παραδόσεις κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών

Σε πρόσφατη συνεδρίαση της Βουλής των Αντιπροσώπων υπερψηφίστηκε ο Ν.122(I)/2020, ο οποίος, μεταξύ άλλων, έθεσε σε εφαρμογή στη Δημοκρατία το άρθρο 199α της Κοινοτικής Οδηγίας ΦΠΑ (2006/112). Ειδικότερα, μέσω του άρθρου 11Ε το οποίο προστέθηκε στην περί ΦΠΑ Νομοθεσία (95(Ι)/2000) με ισχύ από 1η Οκτωβρίου του 2020, προβλέπεται η απόδοση ΦΠΑ από τον λήπτη κατά την παράδοση προς αυτόν κινητών τηλεφώνων, μηχανισμών ολοκληρωμένων κυκλωμάτων, καθώς και κονσόλων για παιχνίδια, ταμπλετών ηλεκτρονικών υπολογιστών και φορητών υπολογιστών. Στην ουσία πρόκειται για διεύρυνση, υπό προϋποθέσεις, του υφιστάμενου μηχανισμού της αντίστροφης χρέωσης, σε μία πανευρωπαϊκή προσπάθεια για την αποτελεσματική πάταξη φαινομένων απάτης και φοροδιαφυγής στα πλαίσια του εμπορίου συγκεκριμένων τεχνολογικών προϊόντων, καθιστώντας τον αγοραστή υπόχρεο για απόδοση του ΦΠΑ.

Διευκρινήσεις αναφορικά με το είδος των κινητών τηλεφώνων που αναφέρονται στο άρθρο 11Ε

Σε σχετική εφαρμοστική οδηγία που εκδόθηκε από το Τμήμα Φορολογίας διευκρινίστηκε ότι ως κινητό τηλέφωνο εμπίπτον στις πρόνοιες του άρθρου 11E νοείται οποιαδήποτε συσκευή με κύριο χαρακτηριστικό την πραγματοποίηση και λήψη κλήσεων, καθώς και την αποστολή και λήψη γραπτών μηνυμάτων, όπως π.χ. τα συμβατικά κινητά τηλέφωνα, τα smart phones, τα tablets και τα phablets, ενώ καλύπτει και τα προπληρωμένα κινητά τηλέφωνα που δεν παρέχονται με συμβόλαιο για χρόνο ομιλίας αλλά και τα έξυπνα ρολόγια με λειτουργία κινητού τηλεφώνου εφόσον δεν είναι συνδεδεμένα με κινητό τηλέφωνο. Περαιτέρω διευκρινίστηκε ότι, πέραν της αξίας της κύριας συσκευής, η αντίστροφη χρέωση εφαρμόζεται και επί της αξίας των αξεσουάρ που παραδίδονται μαζί της ως ενιαίο πακέτο σε μια τιμή (π.χ. φορτιστής, μπαταρία, κάλυμμα, κλπ).

Παρά ταύτα στην κατηγορία των κινητών τηλεφώνων προβλέφθηκαν και συγκεκριμένες εξαιρέσεις, με αποτέλεσμα η παράδοση των αγαθών που εμπίπτουν στις εξαιρέσεις αυτές να μην καλύπτεται από τις πρόνοιες του άρθρου 11Ε. Πιο συγκεκριμένα, εξαιρούνται 1) οι παραδόσεις κινητών τηλεφώνων που παρέχονται με συμβόλαιο για καθορισμένο χρόνο ομιλίας, 2) τα αξεσουάρ που δεν περιλαμβάνονται σε ενιαίο πακέτο, 3) οι ασύρματοι, 4) τα τηλέφωνα Wi-Fi, εκτός από αυτά που συνδέονται με δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, 5) τα τηλέφωνα όπου η βάση είναι συνδεδεμένη με σταθερό αλλά το ακουστικό δεν είναι συνδεδεμένο με τη βάση, καθώς και 6) τα έξυπνα ρολόγια χωρίς τη λειτουργία κινητού τηλεφώνου.

Μηχανισμοί ολοκληρωμένων κυκλωμάτων του άρθρου 11Ε

H εν λόγω κατηγορία καλύπτει συγκεκριμένου είδους μηχανισμούς ολοκληρωμένων κυκλωμάτων όπως 1) οι κεντρικές μονάδες επεξεργασίας CPU, 2) οι μικροεπεξεργαστές ή μονάδες μικροεπεξεργαστών (MPU), 3) οι μικροελεγκτές ή μονάδες μικροελεγκτή (MCUs), 4) το chipset (ειδικό σύμπλεγμα ολοκληρωμένων κυκλωμάτων που υποστηρίζουν MPUs) και 5) οι μητρικές πλακέτες (motherboards).

Εξαιρείται η παράδοση επιτραπέζιων ηλεκτρονικών υπολογιστών (desktop), συστημάτων ταμειακών μηχανών, καθώς και περιφερειακών συσκευών όπως εκτυπωτές, εξωτερικές κάρτες μνήμης, φορτιστές κλπ.

Κονσόλες για παιχνίδια, ταμπλέτες ηλεκτρονικών υπολογιστών και φορητοί υπολογιστές

Σύμφωνα με το άρθρο 11Ε, όταν παραδίδονται κονσόλες για παιχνίδια, φορητοί υπολογιστές και γενικά όλες οι ταμπλέτες που μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα ως τέτοιες με σύνδεση στο διαδίκτυο, έστω κι αν τυγχάνουν και άλλης χρήσης όπως σύνδεση με συστήματα για λήψη παραγγελιών, ο προκύπτων ΦΠΑ θα πρέπει να αποδίδεται από τον αγοραστή τους. Παράλληλα, διευκρινίστηκε ότι το άρθρο 11Ε δεν καλύπτει την παράδοση οποιωνδήποτε άλλων συσκευών που, έστω και εάν προσομοιάζουν με ταμπλέτες, στην πράξη δεν μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα ως τέτοιες.

Προϋποθέσεις απόδοσης ΦΠΑ από τον λήπτη σύμφωνα με το άρθρο 11Ε

(α) Για την απόδοση ΦΠΑ από τον αγοραστή με τη μέθοδο της αντίστροφης χρέωσης κατά την παράδοση των αγαθών που αναφέρονται στο άρθρο 11Ε, θα πρέπει ο τελευταίος να είναι υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο. Αν παρά ταύτα ο πωλητής εκ παραδρομής επιβάλει λανθασμένα ΦΠΑ, ο αγοραστής των αγαθών θα εξακολουθεί να είναι υπόχρεος για απόδοση ΦΠΑ με τη μέθοδο της αντίστροφης χρέωσης, χωρίς δικαίωμα διεκδίκησης του ΦΠΑ που επέβαλε ο πωλητής. Τονίζεται ότι από την 1^η Ιουλίου 2021 θα επιβάλλεται πρόσθετη χρηματική επιβάρυνση ύψους €200 ανά δήλωση ΦΠΑ, με ανώτατο όριο το ποσό των €4.000 σε περιπτώσεις μη εφαρμογής του μηχανισμού της αντίστροφης χρέωσης.

(β) Η ιδιότητα του πωλητή των αγαθών ως υποκείμενου ή μη υποκείμενου στο φόρο προσώπου δεν επηρεάζει την υποχρέωση του αγοραστή να εφαρμόζει την αντίστροφη χρέωση. Συνεπώς, ανεξάρτητα από το πού αγοράζονται τα σχετικά αγαθά, ο αγοραστής θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εφαρμόζει την αντίστροφη χρέωση.

(γ) Αν ο πωλητής των αγαθών είναι εγγεγραμμένο στο μητρώο ΦΠΑ πρόσωπο, υποχρεούται να εκδίδει στον αγοραστή τιμολόγιο ΦΠΑ στο οποίο να αναγράφεται η φράση «Αντίστροφη Χρέωση άρθρο 11Ε». Ωστόσο, προηγουμένως θα πρέπει να επιβεβαιώσει την εγκυρότητα του αριθμού ΦΠΑ του αγοραστή μέσω της ιστοσελίδας https://ec.europa.eu/taxation_customs/vies/?locale=el

Παρατηρήσεις της KPMG

Αν η παράδοση οποιουδήποτε αγαθού του άρθρου 11Ε πραγματοποιείται προς ιδιώτη φυσικό πρόσωπο για λογαριασμό του εργοδότη του ή άλλου υποκείμενου στο φόρο προσώπου, προτείνεται όπως ο προμηθευτής αρχικά επιβεβαιώσει με τα πρόσωπα αυτά το γεγονός ότι ο ιδιώτης ενεργεί κάτω από δικές τους εντολές και στη συνέχεια ότι το αγαθό δεν αγοράζεται από τον υπάλληλο για ιδιωτικούς σκοπούς.

Παράλληλα, τονίζεται το γεγονός ότι η διεκδίκηση του ΦΠΑ που προκύπτει κατά την εφαρμογή της μεθόδου της αντίστροφης χρέωσης θα πραγματοποιείται αποκλειστικά με βάση τους ισχύοντες κανόνες αναφορικά με τη διεκδίκηση φόρου εισροών επί επιχειρηματικών δαπανών.

Μιχάλης Γρέκας, Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Limited, τηλ. 22209000, ηλεκ. διευθ. [email protected] και Ειρήνη Λαγού Μούντη, Senior Manager, KPMG Limited, τηλ. 22209000, ηλεκ. διευθ. [email protected]