You are here

Η λογοκρισία στην τέχνη και στον δημόσιο λόγο ήταν το θέμα εκδήλωσης που διοργάνωσε το Τμήμα Καλών Τεχνών του ΤΕΠΑΚ

07/12/2021 12:11
  • Ο Καθηγητής του Ε.Κ.Π.Α Αριστείδης Χατζής εκ των ομιλητών της εκδήλωσης

Μεγάλο ενδιαφέρον συγκέντρωσε η εκδήλωση που διοργάνωσε την Παρασκευή, 3 Δεκεμβρίου, το Τμήμα Καλών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) με τίτλο «’Υπερέβη τα όρια’ : Όψεις λογοκρισίας στην τέχνη και στον δημόσιο λόγο».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με φυσική παρουσία, στο ΤΕΠΑΚ, με ομιλητές τον Καθηγητή Φιλοσοφίας του Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α), Αριστείδη Χατζή, τη Διδάκτωρ Φιλοσοφίας των Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιούλη Φωκά-Καβαλιεράκη και την Επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Καλών Τεχνών  του ΤΕΠΑΚ, Μαρία Μόσχου.

Στην ομιλία του με θέμα «Η ελευθερία των άλλων: Η ελευθερία της έκφρασης σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία», ο Δρ Αριστείδης Χατζής παρέθεσε τα βασικά επιχειρήματα υπερ της ελευθερίας του λόγου, παρουσιάζοντας συγκεκριμένα παραδείγματα από την Ελλάδα, την Κύπρο και τις ΗΠΑ.

Ο Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών χαρακτήρισε ιερό το δικαίωμα του λόγου και της έκφρασης, σημειώνοντας πως πρόκειται για  ένα δικαίωμα το οποίο συνδέεται με την ιστορία του φιλελευθερισμού, του κράτους δικαίου και της ανοικτής κοινωνίας.

Αναφερόμενος σε συγκεκριμένα περιστατικά λογοκρισίας που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας σε Ελλάδα και Κύπρο, ο Δρ Χατζής είπε πως κανένα από τα επιχειρήματα που προβλήθηκαν δεν ήταν αρκετά πειστικό που να δικαιολογούσε τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης και της επιβολής λογοκρισίας.

Επεσήμανε, επίσης, πως η ελευθερία του λόγου έχει νόημα όταν ο λόγος είναι προσβλητικός, αιρετικός και ακραίος, προσθέτοντας πως αυτό το είδος του λόγου είναι που χρειάζεται τη μεγαλύτερη προστασία. Όπως επεσήμανε, ο κυρίαρχος λόγος, ο ήπιος, ο λόγος που δεν ενοχλεί κανέναν, δεν χρειάζεται προστασία. Ανέφερε ακόμη πως μόνο στις ΗΠΑ το δικαίωμα του λόγου και της έκφρασης είναι απόλυτο.

Επικαλούμενος,  τον Ανδρέα Λασκαράτο, ο Δρ Χατζής είπε ότι ο πραγματικά φιλελεύθερος δεν είναι εκείνος που αγωνίζεται για τις δικές του ελευθερίες αλλά για τις ελευθερίες των άλλων, ειδικά εκείνων με τους οποίους διαφωνεί, κατέληξε στην ομιλία του.

Από την πλευρά της, η Δρ Γιούλη Φωκά Καβαλιεράκη στην ομιλία της εξήγησε πώς οι γνωστικές μας προκαταλήψεις, που προέρχονται από τη μακρά βιολογική μας εξέλιξη ως ευφυές είδος και που δύσκολα ανατρέπονται μέσω της μάθησης, επηρεάζουν τη στάση μας απέναντι στις διαφορετικές απόψεις των άλλων και καθορίζουν τα όρια της ανοχής μας σε αυτές.

Στη δική της ομιλία, η Δρ Μαρία Μόσχου συζήτησε τη λογοκρισία στη ναζιστική Γερμανία, αλλά και τη σημερινή μας στάση απέναντι σε "ναζιστικά" έργα τέχνης.

Την εκδήλωση συντόνιζε η  Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Καλών Τεχνών του ΤΕΠΑΚ, Έφη Κυπριανίδου.

Σε εισαγωγική της ομιλία, η Δρ Κυπριανίδου προέβη σε μια σύντομη ιστορική αναδρομή του φαινομένου της λογοκρισίας στην Κύπρο, παρουσιάζοντας συγκεκριμένα παραδείγματα λογοκρισίας και αυτολογοκρισίας στο κυπριακό γίγνεσθαι, διακρίνοντας ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές λογοκρισίας στην μεταπολεμική περίοδο.

Η Δρ Κυπριανίδου αναφέρθηκε στις διαφορές της λογοκρισίας του χθες και του σήμερα, σημειώνοντας πως οι θεσμικές μορφές περιορισμού της καλλιτεχνικής ελευθερίας δεν έχουν εκλείψει μέχρι σήμερα. Σημείωσε, επίσης, πως οι καλλιτέχνες υποβάλλονται σε αυτολογοκρισία υπό τον φόβο των πιθανών συνεπειών που έχουν να αντιμετωπίσουν, προσθέτοντας πως το εύρος της αυτολογοκρισίας στην τέχνη είναι δύσκολο να προσδιοριστεί.

Παρεμβάσεις στην εκδήλωση έκαναν ο Επίκουρος Καθηγητής και η Yποψήφια Διδάκτορας του Τμήματος Καλών Τεχνών, Γιάννης Χρηστίδης και Μυρτώ Βορεάκου αντίστοιχα, ενώ το κοινό είχε την ευκαιρία να υποβάλει ερωτήσεις και να εμπλακεί σε ένα γόνιμο και ζωηρό διάλογο με τους ομιλητές.