You are here

KPMG: Αλλαγές στο κυπριακό και διεθνές οικονομικό περιβάλλον και οι προοπτικές για νέες υπηρεσίες

24/06/2019 08:40

Η Κύπρος, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, έχει καθιερωθεί σαν ένα από τα πιο ελκυστικάχρηματοοικονομικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής της. Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν μεγάλες αλλαγές στο χρηματοοικονομικό, γεωπολιτικό και νομικό περιβάλλον της Κύπρου, αλλά και των χώρων με τις οποίες η Κύπρος συναλλάσσεται. Επιπρόσθετα, τα γεγονότα του Μάρτιου του 2013 σηματοδότησαν τη δραματική αλλαγή του χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος στην Κύπρο και επηρέασαν την ρευστότητα των κυπριακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Ο χρηματοοικονομικός τομέας σταθεροποιήθηκε μετά από την αναδιάρθρωση του 2013, τις μεταγενέστερες ανακεφαλαιώσεις καθώς επίσης και τον διαχωρισμό της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) και την ανάληψη (μετά τη συμφωνία του 2018) της μεταφοράς των καλών εργασιών της ΣΚΤ (καταθέσεις, δάνεια, δίκτυο καταστημάτων και προσωπικό) στην Ελληνική Τράπεζα, όπως επίσης και με την πώληση ενός σημαντικού χαρτοφυλακίου μη-εξυπηρετούμενων χορηγήσεων από την Τράπεζα Κύπρου. Οι τράπεζες παρουσιάζονται επαρκώς κεφαλαιοποιημένες, ενώ οι συστημικές τράπεζες της χώρας εποπτεύονται κατευθείαν από την ΕΚΤ. Παρόλο που είναι πολύ νωρίς να εξαχθούν συμπεράσματα, διαφαίνεται σταδιακή αύξηση των χρηματοδοτήσεων, απόρροια της βελτίωσης του οικονομικού κλίματος και της αυξημένης εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα. Σε αυτό βοηθά και το ολοένα και μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον που παρουσιάζεται έμπρακτα σε τομείς όπως ο τουρισμός και ο κατασκευαστικός τομέας.

Η κατάσταση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βελτιώνεται, αν και ακόμη διαφαίνεται ότι υπάρχει αρκετός δρόμος, αφού ο εν λόγω δείκτης είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, τόσο λόγω της ενίσχυσης των επενδύσεων όσο και λόγω των φορολογικών κινήτρων που δόθηκαν για ανταλλαγές δανείων με περιουσιακά στοιχεία που ήταν υποθηκευμένα.

Με βάση τα στοιχεία σε αληθινά μεγέθη οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά €129,9 εκ. από το τέλος του 2018 μέχρι και το τέλος Απριλίου του 2019 (από €47,8 δις. σε €47,7δις.).  Είναι αξιοσημείωτο ότι το επίπεδο των καταθέσεων είναι πολύ μακριά από τα επίπεδα των καταθέσεων του 2012, όπου ανέρχονταν σε €70,2 δισ.

Φαίνεται ότι σε αληθινά μεγέθη υπήρξε αντίκτυπος των πιο πάνω δεδομένων, αφού παρά το γεγονός της αύξησης στην εγγραφή νέων εταιρειών, το σύνολο των εγγεγραμμένων εταιρειών έχει μειωθεί κατά 52.377 από τα τέλη του 2013 μέχρι και το τέλος Μαΐου του 2019. Συγκριτικά, κατά το 2018 υπήρξαν 14.526 εγγραφές νέων εταιρειών, με το σύνολο των εγγεγραμμένων εταιρειών να ανέρχεται στις 216.239, ενώ στο τρέχον έτος μέχρι και τις 31 Μαΐου 2019 υπήρξαν 5.316 εγγραφές νέων εταιρειών, με το σύνολο των εγγεγραμμένων εταιρειών να ανέρχεται στις 219.780. Διαφαίνεται ότι χρειάζεται αρκετή προσπάθεια για να επανέλθουμε στα επίπεδα του 2013, όπου το σύνολο των εγγεγραμμένων εταιρειών ανέρχονταν στις 272.157.

Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε μείωση στην χρήση της Κύπρου ως ενδιάμεσου σταθμού για προώθηση επενδύσεων στο εξωτερικό, άλλα ταυτόχρονα παρατηρήθηκε αύξηση των επενδύσεων από ξένους επενδυτές στην Κύπρο σε τομείς όπως η τουριστική βιομηχανία, η ανώτατη εκπαίδευση, η αγορά πολυτελών ακινήτων καθώς επίσης τα λιμάνια και αεροδρόμια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εισροή ξένων κεφαλαίων στην κυπριακή οικονομία όπως επίσης και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Ωστόσο, η παροχή υπηρεσιών αποτελούσε ένα σημαντικό κομμάτι της οικονομίας και ως εκ τούτου η προώθηση νέων επιχειρηματικών υπηρεσιών και προϊόντων, καθώς και η περεταίρω ανάπτυξη υφιστάμενων υπηρεσιών και προϊόντων θεωρείται επιβεβλημένη για την μακροπρόθεσμη και βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.

Η Κύπρος θα μπορούσε να αποτελέσει τησαφή επιλογή επενδυτών για Κυπριακά Διεθνή Εμπιστεύματα, τα οποία παρέχουν προστασία των περιουσιακών στοιχείων των επενδυτών αυτών. Στο εξωτερικό, για παράδειγμα, υπάρχουν τα λεγόμενα ιδρύματα (foundations) τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως από επενδυτές για τον διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων τους από τα προσωπικά τους περιουσιακά στοιχεία.

Επίσης, επιβάλλεται η περεταίρω ανάπτυξη και προώθηση εταιρειών που παρέχουν ρυθμιζόμενες δραστηριότητες οι οποίες εποπτεύονται από τις Κυπριακές Εποπτικές Αρχές, Κεντρική Τράπεζα και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, όπως:

  • Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων αλλά και των διαχειριστών τους (Funds)
  • Ιδρύματα πληρωμών και ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναπτυχθούν και άλλοι αναδυόμενοι τομείς όπως οι νέες τεχνολογίες (fintech, blockchain, artificial intelligence, intelligent automation), οι τεχνολογίες πληροφοριών, καθώς και ο οπτικοακουστικός τομέας. Σε ό,τι αφορά το τελευταίο, έχουν ήδη γίνει κάποια γενναία βήματα και σύντομα θα πραγματοποιηθούν στην Κύπρο εξ ολοκλήρου τα γυρίσματα ταινίας με πρωταγωνιστή τον βραβευμένο με Όσκαρ σταρ του Χόλιγουντ, Νίκολας Κέιτζ, τοποθετώντας έτσι το νησί στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη.

Όλες αυτές οι εταιρείες με την κάθοδο και δραστηριοποίησή τους στην Κύπρο αναμένεται να προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας και να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας. Επιπρόσθετα, θα ενισχύσουν την εικόνα της Κύπρου ως συγχρόνου επιχειρηματικού κέντρου.

Θα ήταν ορθό όπως συνεχιστούν οι αναγκαίες φορολογικές μεταρρυθμίσεις, συνεχώς αναθεωρώντας τα φορολογικά κίνητρα. Η τελευταία ολιστική φορολογική μεταρρύθμιση πραγματοποιήθηκε το 2003.

Θα πρέπει επίσης να παρακολουθούμε τις εξελίξεις από το επερχόμενο “Brexit”, καθώς η Κύπρος θα μπορούσε να αποτελέσει τον στρατηγικό εταίρο της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρώπη σε θέματα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και πρόσβασης στις ευρωπαϊκές αγορές κεφαλαίου.

Καταλήγοντας, θα πρέπει να συνεχίσουμε να προωθούμε τη μεταφορά των φυσικών εδρών διεθνών συγκροτημάτων στην Κύπρο (head quartering), καθώς επίσης και την περαιτέρω προώθηση της Κύπρου στον τομέα των υπηρεσιών σε νέες αγορές πέραν των παραδοσιακών (Ρωσίας και Ευρώπης, όπως αυτές της Ασίας, της Κίνας, της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής, αλλά και του ευρύτερου αραβικού κόσμου.

Γιώργος Σάββα, Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Limited, τηλ. 24200000, ηλεκ. διευθ. [email protected]