You are here

Κυπριακές επιχειρήσεις: Αγώνας δρόμου για επιβίωση

26/10/2020 08:22

Η αναβλητικότητα μας χαρακτηρίζει ως κοινωνία αλλά και ως επιχειρηματίες. Ζούμε σε καιρό κρίσης, ελέω πανδημίας, αλλά τα κυβερνητικά σχέδια στήριξης και η αναστολή στην πληρωμή των δανειακών δόσεων (μέχρι το τέλος του έτους), φαίνεται να μας έχουν υπνωτίσει.

Λίγες είναι εκείνες οι επιχειρήσεις που έχουν διερωτηθεί για το τι μέλλει γενέσθαι μετά τη λήξη των πιο πάνω σχεδίων. Η προετοιμασία, ο σχεδιασμός, η έγκαιρη πληροφόρηση, η ανάπτυξη εναλλακτικών σεναρίων, η διαφάνεια και ο ανοικτός διάλογος με τους βασικούς εταίρους (χρηματοδότες, προμηθευτές, προσωπικό, κρατικές αρχές), δεν είναι εντός των στρατηγικών προτεραιοτήτων μεγάλου αριθμού των επιχειρήσεών μας.

Αυτές ακριβώς οι εμφανείς ελλείψεις στην εταιρική διακυβέρνηση επηρεάζουν δυσμενώς το τοπικό επιχειρείν και οδηγούν επιχειρήσεις «στον αναπνευστήρα» και εν τέλει στη χρεωκοπία. Είναι αυτή η αναβλητικότητα και ο ελλιπής σχεδιασμός των επιχειρήσεών μας, αλλά και το ανεπαρκές δικαστικό και εκτελεστικό σύστημα, που οδηγούν στις λεγόμενες εταιρείες zombie, που θα έπρεπε να είχαν κλείσει προ πολλού.

Είναι γι’ αυτό άλλωστε που η τοπική οικονομία συνεχίζει να έχει ένα από τους υψηλότερους δείκτες μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων παγκόσμια – για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που είναι η βάση της οικονομίας μας, ο δείκτης ανέρχεται στο 30%, ή €3,2 δις. Είναι ακόμα αξιοσημείωτο ότι άλλα €7,1 δις δανείων μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, ποσοστό άνω του 50% των εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων, βρίσκονται σε αναστολή πληρωμής. Τα εν λόγω δάνεια θα επανέλθουν πολύ σύντομα στις συνθήκες της «πραγματικής οικονομίας», αφού η αποπληρωμή τους θα ξεκινήσει και πάλι σε λίγους μήνες (Ιανουάριος 2021). Είναι προφανές ότι αν μέρος των εν λόγω δανείων καταστεί μη εξυπηρετούμενο, ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων θα αυξηθεί ανησυχητικά.

Ήδη στο εξωτερικό, όπου τα κυβερνητικά σχέδια στήριξης της οικονομίας και τα προγράμματα για αναστολή των δανειακών δόσεων έχουν λήξει, παρουσιάζεται μία μεγάλη αύξηση στην ροή επιχειρηματικής χρεωκοπίας.

Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Οι επιχειρήσεις του τόπου πρέπει να ενεργήσουν τώρα, χωρίς καμία καθυστέρηση. Πρέπει να ξεπεράσουν τους παραδοσιακούς περιοριστικούς παράγοντες που ασφυκτιούν την υγιή επιχειρηματικότητα στον τόπο μας και να αντιληφθούν ότι η επιβίωσή τους είναι στα δικά τους χέρια. Να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις με ρεαλισμό, τεκμηριωμένο σχεδιασμό και διαφανή διάλογο με τις χρηματοδότριες τράπεζες και τους άλλους εμπλεκομένους. Να εκτιμήσουν ότι οι τράπεζες έχουν τις δικές τους αυστηρές κανονιστικές ρυθμίσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στα κεφάλαιά τους. Και ότι οι τράπεζες δεν έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν και να διαχειριστούν ένα νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων χωρίς επαρκή και έγκαιρη τεκμηρίωση και προετοιμασία.

Τέλος, οι επιχειρηματίες πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι καιροί ενδεχομένως να απαιτούν ικανότητες αναδιάρθρωσης, τις οποίες δεν κατέχουν. Και ως εκ τούτου, πρέπει να ζητήσουν εξειδικευμένη εμπειρογνωμοσύνη από ειδικούς συμβούλους προκειμένου να διασφαλίσουν την επιβίωση των επιχειρήσεών τους.

Σε κάθε περίπτωση απαιτείται, κατ’ ελάχιστον, η ετοιμασία ενός επιχειρηματικού σχεδίου και αναδιάρθρωσης των δανειακών υποχρεώσεων, η έκταση και το βάθος του οποίου θα είναι ανάλογα με το μέγεθος και την πολυπλοκότητα της επιχείρησης. Το σχέδιο, για να είναι αξιόπιστο, και εν γένει εφαρμόσιμο, θα πρέπει τυπικά να έχει τα ακόλουθα συστατικά και χαρακτηριστικά:

  • Ρεαλιστικές υποθέσεις στη βάση των χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων από παρελθοντικές χρήσεις αλλά και της νέας πραγματικότητας ενόψει κορωνοϊού
  • Πλήρης στοιχειοθέτηση και τεκμηρίωση των παραδοχών αναφορικά με τους βασικούς δείκτες απόδοσης της επιχείρησης, π.χ. σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της αγοράς, τις εσωτερικές λειτουργίες, τους πελάτες και τους προμηθευτές
  • Τις ενέργειες που λαμβάνει η διοίκηση για περιορισμό των εξόδων, την αναβολή μη αναγκαίων κεφαλαιουχικών επενδύσεων, την εισαγωγή νέων κεφαλαίων και την αναστολή πληρωμής μερισμάτων
  • Λεπτομερείς χρηματοοικονομικές προβλέψεις, με ιδιαίτερη έμφαση στις βραχυπρόθεσμες ταμειακές ροές (σε εβδομαδιαία βάση) αλλά και στις μεσομακροπρόθεσμες (μηνιαίες χρηματοοικονομικές και ταμειακές ροές)
  • Σχεδιασμός εναλλακτικών σεναρίων με προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων
  • Τις συνεπαγόμενες, εκ των ανωτέρω, χρηματοοικονομικές και ρευστοτικές προκλήσεις και ενδεχόμενα δανειακά θέματα και χρηματοδοτικά ελλείμματα
  • Την τακτική παρακολούθηση της υλοποίησης του σχεδίου και την περιεκτική και κατανοητή έκθεση απολογισμού/αναφοράς προς τις χρηματοδότριες τράπεζες.

Η διαφανής εταιρική διακυβέρνηση, η εποικοδομητική επικοινωνία με τους βασικούς εταίρους και η κουλτούρα διάσωσης και έγκαιρης εξεύρεσης και υλοποίησης τεκμηριωμένων λύσεων, αποτελούν το υπόβαθρο για τη δημιουργία μακροχρόνιων σχέσεων εμπιστοσύνης. Είναι τα βασικά προαπαιτούμενα και απαραίτητα συστατικά για την επιβίωση και την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα σε καιρούς παρατεταμένης αβεβαιότητας.

Ρένος Ιωαννίδης, Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Cyprus Credit Institute, [email protected]