16/10/2022 06:00
Τα κράτη μέλη μπορούν να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης προσωρινών φορολογικών μέτρων για τα απροσδόκητα κέρδη και να αποφασίσουν κατ’ εξαίρεση να παρακρατήσουν μέρος των εν λόγω κερδών για αναδιανομή στους καταναλωτές, που πλήττονται από το κύμα ακρίβειας σε είδη πρώτης ανάγκης και ειδικά στον ηλεκτρισμό και τα καύσιμα, υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σε απάντηση στο γενικό γραμματέα του ΑΚΕΛ, Στέφανο Στεφάνου, στο πλαίσιο διεξαγωγής έρευνας σχετικά με τη φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών (windfall profits) στον τομέα της ενέργειας, την οποία έχουν εισαγάγει στο εθνικό νομοθετικό τους πλαίσιο η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, αναφέρεται ότι στο πλαίσιο των μέτρων που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη μέλη για το μετριασμό των υψηλών τιμών, μπορεί να εξετασθεί και το ενδεχόμενο λήψης προσωρινών φορολογικών μέτρων για τα απροσδόκητα κέρδη.
Προστίθεται ότι, «φόρος για τα απροσδόκητα κέρδη» υπολογίζεται ο φόρος που επιβάλλεται σε εταιρείες οι οποίες σημειώνουν σημαντική αύξηση των κερδών τους, λόγω περιστάσεων ή γεγονότων για τα οποία δεν ευθύνονται οι ίδιες.
Όσον αφορά τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν, επισημαίνεται πως θα πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια, ώστε να διασφαλίζεται ότι είναι αναλογικά, χρονικά περιορισμένα και ότι αποφεύγουν αδικαιολόγητες στρεβλώσεις της αγοράς.
Υπενθυμίζεται ότι, ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, ζήτησε επανειλημμένα από τον υπουργό Οικονομικών, Κωνσταντίνο Πετρίδη, συνάντηση για το θέμα της φορολόγησης των απροσδόκητων κερδών, ώστε να ληφθούν μέτρα που να ανακουφίζουν την κοινωνία σε μια περίοδο που η ακρίβεια στα είδη πρώτης ανάγκης και ειδικά στον ηλεκτρισμό και τα καύσιμα, εξανεμίζει τον προϋπολογισμό δεκάδων χιλιάδων νοικοκυριών και συμπιέζει την επιχειρηματική δραστηριότητα πάρα πολλών ΜμΕ, χωρίς ως σήμερα να γίνει κατορθωτό, παρότι έχουν περάσει αρκετοί μήνες.
Σημειώνεται ότι ο τομέα ερευνών και μελετών της Βουλής, μετά από το αίτημα του κ. Στεφάνου, ζήτησε απαντήσεις από τις τρεις χώρες, Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα, μέσω του Ευρωπαϊκού Κέντρου Κοινοβουλευτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης (ECPRD), όσον αφορά το πως ορίζουν τα απροσδόκητα κέρδη στον τομέα της ενέργειας και πώς υπολογίζονται τα απροσδόκητα κέρδη και ποιο είναι το ποσοστό και η διάρκεια φορολόγησής τους.
Ελλάδα: Εφάπαξ ειδική εισφορά ύψους 90%
Στην απάντηση που λήφθηκε από την Ελλάδα, αναφέρεται ότι παρότι δεν υπάρχει νομοθεσία που να αναφέρεται ρητά σε «απροσδόκητα κέρδη» στον ενεργειακό τομέα, εντούτοις υπάρχει αναφορά σε νόμο στα κέρδη αυτά, ως «τη θετική διαφορά του μικτού περιθωρίου κέρδους του οφειλέτη μεταξύ του μήνα εξέτασης και του ίδιου μήνα του προηγούμενου έτους».
Σύμφωνα με σχετικό άρθρο του νόμου, ως φορολογικός συντελεστής ορίζεται η εφάπαξ ειδική εισφορά ύψους 90% για τα κέρδη αυτά, η οποία επιβάλλεται με βάση την αύξηση του μικτού περιθωρίου κέρδους για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022.
Πιο συγκεκριμένα, η εισφορά υπολογίζεται ανά μήνα εξέτασης με την εφαρμογή συντελεστή 90% επί της θετικής διαφοράς του μικτού περιθωρίου κέρδους του υπόχρεου μεταξύ του μήνα εξέτασης και του ίδιου μήνα του προηγούμενου έτους, σταθμισμένης με το ποσοστό των συμβάσεων προμήθειας σταθερής τιμής και αφαιρουμένων εκπτώσεων σε τελικούς καταναλωτές και επιστροφών, δυνάμει διμερών συμβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας, ως εξής:
Το ύψος της εισφοράς υπολογίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) ανά παραγωγό, επιβάλλεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βεβαιώνεται και εισπράττεται χωρίς καθυστέρηση από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ως δημόσιο έσοδο.
Υπόχρεοι για την καταβολή της εισφοράς είναι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των μονάδων παραγωγής τους, καθώς και εκείνες που εκπροσωπούνται από Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦΟΣΕ).
Από την επιβολή της εισφοράς εξαιρούνται οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) ή Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) και οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας θερμικών μονάδων που είναι εγκατεστημένοι στο Mικρό Συνδεδεμένο Σύστημα (ΜΣΣ) της Κρήτης.
Ιταλία: Αύξηση φορολόγησης εταιρειών
Η Ιταλία, με διάταγμα καθιέρωσε για το έτος 2022, την «έκτακτη εισφορά κατά της αύξησης των λογαριασμών», που θα καταβάλλουν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου και των πετρελαιοειδών, σύμφωνα με σχετική απάντηση.
Σημειώνεται ότι δεν δίδεται ορισμός των απροσδόκητων κερδών στην απάντηση, ενώ η εισφορά υπολογίζεται με βάση την αύξηση των κερδών που κατέγραψαν οι εταιρείες στο διάστημα μεταξύ της 1ης Οκτωβρίου 2021 και της 30ής Απριλίου 2022, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο κατά το προηγούμενο έτος (1η Οκτωβρίου 2020 - 30 Απριλίου 2021).
Προστίθεται ότι το σχετικό διάταγμα αύξησε το φορολογικό συντελεστή από 10% σε 25%, ο οποίος καταβάλλεται σε δύο δόσεις και συγκεκριμένα προκαταβολή ύψους 40% έως τις 30 Ιουνίου και καταβολή του υπολοίπου έως τις 30 Νοεμβρίου 2022.
Υπογραμμίζεται ότι το μέτρο αυτό αφορά μόνο τις εταιρείες των οποίων τα κέρδη θα είναι αυξημένα πέραν των €5 εκατ. και τουλάχιστον το 10%. Τα έσοδα από αυτή τη φορολογία αναμένεται να φθάσουν τα €10,49 δισ.
Ισπανία: Στη Βουλή για ρύθμιση οι εισφορές εταιρειών
Σε ενημέρωση το Ισπανικό Κοινοβούλιο, αναφέρει ότι, το προσχέδιο νομοσχεδίου στο οποίο προνοείται η ρύθμιση των έκτακτων και προσωρινών εισφορών στον ενεργειακό τομέα βρίσκεται σε κοινοβουλευτική διαδικασία εξέτασης.
Σύμφωνα με αυτό, «άτομα ή οντότητες που έχουν την ιδιότητα του κύριου φορέα εκμετάλλευσης στους ενεργειακούς τομείς πρέπει να καταβάλουν ενεργειακή εισφορά σε προσωρινή βάση κατά τα έτη 2023 και 2024».
Από την έκτακτη εισφορά, εξαιρούνται οι παραγωγοί των οποίων ο καθαρός κύκλος εργασιών για το 2019 είναι λιγότερος από €1 δισ. και ο καθαρός κύκλος εργασιών για τα έτη 2017, 2018 και 2019, δεν υπερβαίνει το 50% του συνολικού καθαρού κύκλου εργασιών για το αντίστοιχο έτος.
Δεν δίδεται ορισμός των απροσδόκητων κερδών στην απάντηση, ενώ αναφορικά με την εισφορά επισημαίνεται ότι θα υπολογίζεται ανά μήνα, με την εφαρμογή συντελεστή 1,2% στον ετήσιο καθαρό κύκλο εργασιών του προηγούμενου έτους κατά το οποίο προκύπτει η υποχρέωση πληρωμής, όπως φαίνεται στους λογαριασμούς κερδών και ζημιών.