Κρίνεται η τύχη του 13ου μισθού και της εργατικής ειρήνης

Στη συνάντηση με την υπουργό Εργασίας που αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός της επόμενης εβδομάδας, προσβλέπουν οι κοινωνικοί εταίροι ότι θα ξεκαθαρίσει το πλαίσιο της υποχρέωσης εργοδοτών για καταβολή του 13^ου μισθού. Λαμβανομένων βέβαια υπόψη των ιδιαιτεροτήτων της φετινής χρονιάς που χαρακτηρίστηκε από μερική μέχρι πλήρη αναστολή εργασιών επιχειρήσεων και μεγάλο εύρος κρατικής στήριξης των εισοδημάτων εργαζομένων.

Το πλαίσιο της συζήτησης έθεσε προκαταρκτικά η υπουργός Εργασίας κατά τη χθεσινή της παρουσία στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας, σημειώνοντας ότι ο 13ος είναι μέρος του μισθού των εργαζόμενων. Αλλά, όπως ανέφερε, λόγω της πανδημίας και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις θα μπορούν να γίνουν ρυθμίσεις στο πλαίσιο του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων.

Ωστόσο, συντεχνίες και εργοδότες φαίνεται να προσέρχονται στη συζήτηση με διαφορετικά σημεία αφετηρίας. Οι συντεχνιακοί δηλώνουν έτοιμοι να συζητήσουν λύσεις που θα αφορούν μόνο στη διευκόλυνση επιχειρήσεων και εργοδοτών να καταβάλουν το σύνολο του 13^ου μισθού ενώ οι εργοδότες αναμένεται να προτάξουν τις επιπτώσεις της πανδημίας για τις επιχειρήσεις, θέτοντας επί τάπητος επίμαχες εναλλακτικές προτάσεις.

Αγκάθια στις θέσεις εργοδοτών

Σύμφωνα με πληροφορίες της StockWatch, οι εισηγήσεις που θα τεθούν επί τάπητος εκ μέρους των εργοδοτικών οργανώσεων, αναμένεται να περιλαμβάνουν την καταβολή του 13ου στο βαθμό που αναλογεί στους μήνες ωφέλιμης εργασίας των εργαζομένων κατά το 2020, αντί στο σύνολο του, μειώνοντας έτσι το βάρος που θα επωμιστούν οι επιχειρήσεις.

Μια άλλη, αμφιλεγόμενη εισήγηση, ενδέχεται να αφορά στην κάλυψη μέρους του 13^ου μισθού από το κράτος, κατά τρόπο ανάλογο με την κάλυψη των μηνιαίων εισοδημάτων των εργαζομένων επιχειρήσεων που πλήγηκαν από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Η συγκεκριμένη πρόταση, ωστόσο, θεωρείται παρατραβηγμένη, ακόμα και από πλευράς εργοδοτών που αναγνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι εφικτό.

Μιλώντας στη StockWatch, ο γγ του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής, σημείωσε ότι το Επιμελητήριο δεν διαφωνεί με την καταβολή του 13^ου μισθού από επιχειρήσεις που έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν αλλά, τόνισε, δεν μπορεί να υποβαθμιστεί το γεγονός ότι μετά από 8-9 μήνες κρίσης και κρατικής στήριξης, κάποιες εταιρείες μπορεί να έχουν περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες και αντικειμενική δυσκολία να ανταποκριθούν

Ο κ. Τσιακκής ανέφερε ως παράδειγμα τους τομείς των υπεραγορών, των εταιρειών πώλησης φαρμακευτικών προϊόντων, των ηλεκτρονικών συσκευών και υπηρεσιών απολύμανσης στους οποίους δεν υπάρχει δικαιολογία να μη δοθεί ο 13^ος μισθός, καθώς είχαν μάλλον αυξημένη δραστηριότητα και κέρδη κατά την περίοδο της πανδημίας. Από την άλλη σημείωσε ότι δεν ισχύει το ίδιο σε επιχειρήσεις του τομέα των κατασκευών, του λιανικού εμπορίου και της εστίασης.

Πρόσθεσε ότι το ΚΕΒΕ θα θέσει τους προβληματισμούς του για τον 13^ο μισθό, σημειώνοντας ότι αυτός πρέπει να πληρωθεί εάν προκύπτει υποχρέωση, επισημαίνοντας όμως ότι το νομικό πλαίσιο είναι ξεκάθαρο και δεν επιβάλλεται δια νόμου η καταβολή του 13^ου μισθού. «Είναι ωφέλημα και ως τέτοιο, είναι θέμα ικανότητας της κάθε επιχείρησης αν μπορεί να το δώσει», είπε, αναφέροντας ότι εάν υφίστανται συνθήκες που δυσκολεύουν την καταβολή του, μπορεί να γίνει συζήτηση με τους εργαζόμενους και να υπάρξει κατάληξη σε μια συμφωνημένη, συναινετική λύση. Ο κ. Τσιακκής επεσήμανε ότι επειδή είναι ωφέλημα, ο 13^ος μισθός μπορεί να συνδεθεί με τον ωφέλιμο χρόνο εργασίας κατά το έτος, κάτι που προκύπτει και από τη νομοθεσία, όπως είπε, δίνοντας τη δυνατότητα παραχώρησης ενός ποσοστού του 13^ου, ή καταβολής του σε δόσεις.

Πρόσθεσε ότι υπάρχουν επιλογές και πως οτιδήποτε γίνει σε αυτή τη μη φυσιολογική χρονιά θα πρέπει να είναι κατόπιν συνεννόησης επιχειρήσεων με τους εργαζομένους. Αναφερόμενος στην εισήγηση κάλυψης μέρους του 13^ου από το κράτος, σημείωσε ότι θεωρητικά μπορεί να τεθεί στο τραπέζι, αν και μπορεί να είναι υπερβολικό και ενδεχομένως να μην είναι εφικτό σαν αίτημα.

Ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, ανέφερε στη Stockwatch ότι «θα μπούμε στο διάλογο για να δούμε πως διαμορφώνεται η κατάσταση φέτος λόγω των συνθηκών έκτακτης ανάγκης που δημιουργεί η πανδημία».

Ξεκαθαρίζοντας τις πάγιες θέσεις της ΟΕΒ επί του ζητήματος του 13^ου, είπε πρώτον ότι η καταβολή του δεν είναι υποχρεωτική, δεύτερο ότι πρέπει να καταβάλλεται εκεί που εφαρμόζεται επειδή έτσι συμφώνησαν τα μέρη με ατομική ή συλλογική σύμβαση ή μέσω άλλης πρακτικής της επιχείρησης.

Ανέφερε επίσης ότι ααναγνωρίζεται εκεί που εφαρμόζεται ο θεσμός του 13^ου μισθού, τότε η καταβολή του καθίσταται υποχρέωση του εργοδότη. Αναφέρθηκε επίσης στην καταβολή του 13^ου σε αναλογία του χρόνου που εργάστηκε ένας υπάλληλος κατά το έτος, σημειώνοντας ότι φέτος, προκύπτει ιδιομορφία για επιχειρήσεις που δεν κατέβαλλαν μισθό, αλλά κατέβαλλαν στους εργαζομένους επιδόματα στήριξης μέσω του υπουργείου Εργασίας.

Σε σχέση με την εν λόγω ιδιομορφία, ο κ. Αντωνίου χαρακτήρισε ως ορθή επί της αρχής, την πρακτική που εφαρμόζουν όπως είπε, οι επιχειρήσεις, για καταβολή ως 13^ου, ποσού που αντιστοιχεί στο 1/12 των μισθών που κατέβαλε εργοδότης σε εργοδοτούμενο κατά το έτος. Ο κ. Αντωνίου σημείωσε ότι η ΟΕΒ έχει συγκεκριμένες απόψεις για το θέμα του 13^ου, προσθέτοντας ότι είναι έτοιμη να ακούσει και άλλες.

Κάθετες οι συντεχνίες

Κάθετες σε ότι αφορά την υποχρέωση των εργοδοτών να καταβάλουν τον 13^ο, ως μέρος του μισθού, χωρίς μονομερείς παρεμβάσεις, είναι οι συντεχνίες, διαμηνύοντας ότι δεν είναι υπό συζήτηση το εν λόγω θέμα και ότι δεν θα κάνουν υποχωρήσεις.

Στις συντεχνίες φτάνουν ήδη αναφορές σε σχέση με τις προθέσεις εργοδοτών για αποσύνδεση της υποχρέωσης καταβολής του 13^ου από την περίοδο στήριξης της απασχόλησης μέσω επιδομάτων του υπουργείου Εργασίας. Η συνδικαλιστική πλευρά τονίζει ότι η εν λόγω περίοδος θεωρείται εργάσιμος χρόνος και κατοχυρώνει το συνεχές της απασχόλησης, κάτι το οποίο αμφισβητεί η εργοδοτική πλευρά.

Μιλώντας στη StockWatch, o γγ της ΣΕΚ Ανδρεάς Μάτσας, τόνισε ότι δεν θα γίνει αποδεκτή μονομερής παρέμβαση στο θέμα του 13^ου, υποδεικνύοντας ότι μη καταβολή του 13^ου στη βάση του ετήσιου μισθού, όπου αυτό προβλέπεται μέσω σύμβασης, συμφωνίας ή πρακτικής, αποτελεί, κατά την άποψη της συντεχνίας, ποινικό αδίκημα.

Την ίδια ώρα, απηύθυνε κάλεσμα στους εργοδότες να συνδράμουν στην προσπάθεια του συνόλου των κοινωνικών εταίρων και του κράτους για στήριξη της πραγματικής οικονομίας και της κατανάλωσης, ώστε να καταστεί πιο εύκολη η διαχείριση των προβλημάτων και η μετάβαση σε συνθήκες ανάκαμψης.

Ο κ. Μάτσας ανέφερε πως «για εμάς δεν τίθεται θέμα και δεν συντρέχουν λόγοι να τεθεί προς αμφισβήτηση ο 13^ος μισθός», υποδεικνύοντας πως οι εργοδότες και οι επιχειρήσεις έχουν λάβει τεράστια οικονομική στήριξη. Σημείωσε ότι ρυθμίσεις που δεν θα αφαιρούν ή να περιορίζουν το συγκεκριμένο δικαίωμα, μπορούν να γίνουν σε κλίμα συναίνεσης εργοδοτών – εργαζομένων και πως κάθε περίπτωση πρέπει να αξιολογείται ξεχωριστά και όχι να ισχύσει μια οριζόντια ρύθμιση.

Εντούτοις, έκανε λόγο για «στοχευμένη προσπάθεια από μερίδα οργανωμένων εργοδοτών να δημιουργήσουν επικοινωνιακά την αίσθηση ότι τίθεται υπό αμφισβήτηση ο 13^ος και ότι υπάρχει το δικαίωμα μη καταβολής του». «Έχουμε δει το έργο και σε κανονικές συνθήκες από μερίδα εργοδοτών που προσπαθούν να αφαιρέσουν ωφελήματα και δικαιώματα από εργαζομένους», είπε, καλώντας τους εργαζόμενους να μην συναινούν σε μειώσεις ή αφαίρεση του δικαιώματος στον 13^ο μισθό και να καταγγέλλουν τέτοιες ενέργειες στις συντεχνίες ή στο υπουργείο εργασίας.

Σημείωσε ότι «θα είμαστε αμείλικτοι στη διαχείριση προβλημάτων όπου διαπιστώνεται πρόθεση μείωσης του 13^ου», όπως για παράδειγμα στις περιπτώσεις που εργαζόμενες γυναίκες αξιοποίησαν το ειδικό σχέδιο φροντίδας παιδιού, τονίζοντας παράλληλα, ότι τώρα θα φανεί η ευαισθησία των εργοδοτών και η συνέπεια των λόγων που διακηρύττουν, με τις πράξεις τους.

Ακόμα και για τις περιπτώσεις που επιχειρήσεις έθεσαν τις εργασίες τους σε αναστολή λόγω πανδημίας, ο κ. Μάτσας σημείωσε ότι αυτό δεν έγινε εξ υπαιτιότητας των εργαζομένων, παραπέμποντας στις αναφορές για πλήρη κάλυψη μισθών τον Δεκέμβριο, για επιχειρήσεις που θα κλείσουν ή που επηρεάζονται από τα νέα μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ τις τελευταίες μέρες.

Ο γγ της ΠΕΟ Πάμπης Κυρίτσης, δήλωσε στη StockWatch ότι ο 13^ος είναι μέρος του μισθού και των ετήσιων απολαβών των εργαζομένων και προστατεύεται από τον νόμο περί προστασίας των μισθών.

Ως εκ τούτου, τόνισε, δεν είναι υπό συζήτηση το θέμα του δικαιώματος σε 13^ο μισθό.

Όπως ανέφερε, έχουν ήδη αρχίσει να φτάνουν αναφορές για θέματα που αφορούν τον 13^ο κυρίως από επιχειρήσεις που ήταν στα σχέδια και έτυχαν υποστήριξης από το κράτος, σημειώνοντας ότι στη συνάντηση με την Υπουργό Εργασίας αναμένεται να διευκρινιστούν πρακτικά ζητήματα σε σχέση με τις επιχειρήσεις που ήταν σε καθεστώς στήριξης μέσω των σχεδίων του υπουργείου Εργασίας.

Τόνισε ότι δεν θα γίνουν υποχωρήσει σε θέματα αρχής, δηλώνοντας ωστόσο ετοιμότητα για συζήτηση ζητημάτων που έχουν να κάνουν με διευκολύνσεις εκεί όπου διαπιστώνεται πραγματικό πρόβλημα.

Τέτοιες διευκολύνσεις, όπως είπε, μπορεί να περιλαμβάνουν την καταβολή του 13^ου σε δύο δόσεις, στις περιπτώσεις επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες ρευστότητας.