Μεγαλώνει η αβεβαιότητα στην οικονομία

Τοπίο διπλής αβεβαιότητας συνθέτουν τα επιδημιολογικά στοιχεία των τελευταίων εβδομάδων, καθώς ο εντοπισμός νέων και «ορφανών» κρουσμάτων κορωνοϊού, επαναφέρει τις ανησυχίες τόσο σε σχέση με το ενδεχόμενο νέου κύματος της πανδημίας, όσο και σε σχέση με τις πρόσθετες συνέπειες που θα δημιουργήσει ένα δεύτερο κύμα στην ήδη βεβαρημένη οικονομία.

Ο αριθμός των νέων κρουσμάτων στην Κύπρο, έφτασε χθες στο ψηλότερο σημείο των τελευταίων μηνών. Συγκεκριμένα καταγράφηκαν επτά νέα κρούσματα (όσα και στις 12 Ιουλίου), ο μεγαλύτερος ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων από τις αρχές Μαΐου, όταν το πρώτο κύμα της πανδημίας είχε αρχίσει να εξασθενεί.

Η αβεβαιότητα για το που μπορεί να οδηγήσει την οικονομία ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας ενισχύεται από την τάση που παρουσιάζουν τα πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία, δεδομένου μάλιστα, ότι η αγορά δεν έχει ακόμα κατορθώσει να επανέλθει πλήρως σε κανονικούς ρυθμούς. Παρά τις προσπάθειες που γίνονται, ένα μέρος της αγοράς εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα στην πορεία προς την επανεκκίνηση.

Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που καταγράφονται για διάφορους τομείς της αγοράς. Σε ότι αφορά τη ξενοδοχειακή βιομηχανία, στοιχεία που συνέλεξε η StockWatch, καταδεικνύουν ότι στα τέλη Ιουλίου και εν τω μέσω της καλοκαιρινής σεζόν, μόνο ένα ποσοστό γύρω στο 20% του συνόλου των ξενοδοχειακών μονάδων (40% του συνόλου των διαθέσιμων κλινών) έχουν επαναλειτουργήσει.

Ταυτόχρονα, η προσπάθεια να καλυφθεί μέρος των απωλειών του τουριστικού τομέα, δεν φαίνεται να αποδίδει καρπούς, αφού δεδομένης της κατάστασης, τον Ιούνιο καταγράφηκαν μόλις 9 χιλ. τουριστικές αφίξεις. Οι αρμόδιοι φορείς στέλνουν το μήνυμα ότι η χρονιά έχει χαθεί και πως δεν αναμένεται σημαντική αναστροφή των δεδομένων, αμφισβητώντας τις επίσημες εκτιμήσεις ότι οι τουριστικές αφίξεις θα κυμανθούν φέτος σε επίπεδα γύρω στο 25% της περσινής χρονιάς.

Σημαντική αβεβαιότητα σε ότι αφορά τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία και στον τραπεζικό τομέα ειδικότερα, καταγράφει και η Κεντρική Τράπεζα στην τελευταία έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων που δημοσίευσε χθες.

Με τα πιο πάνω δεδομένα, το ενδεχόμενο περαιτέρω επιδείνωσης της επιδημιολογικής κατάστασης στην Κύπρο, αναμένεται ότι θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο το παζλ για τις επιχειρήσεις, τόσο για όσες προσπαθούν να επανέλθουν σε κανονικούς ρυθμούς δραστηριότητας, όσο και για όσες τελούν σε στάση αναμονής, κρατώντας μια πιο επιφυλακτική στάση έναντι των εξελίξεων, έχοντας παράλληλα τη στήριξη των σχεδίων του υπουργείου εργασίας μέχρι τον Οκτώβριο.

Ταυτόχρονα, σε δυσκολότερη θέση εκτιμάται ότι θα βρεθεί και ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων και των πολιτών που τους προηγούμενους μήνες στηρίχθηκαν μέσω των σχεδίων του υπουργείου εργασίας, εφόσον δεν αναμένεται να υπάρξει η δυνατότητα για παροχή του ίδιου βαθμού στήριξης.

Εξάλλου, ο ίδιος ο υπουργός οικονομικών έχει πρόσφατα εκφράσει την άποψη ότι το συνολικό lockdown δεν μπορεί να εφαρμοστεί εκ νέου σε καμία χώρα, σημειώνοντας ότι τα σχέδια στήριξης τέλειωσαν και πως δεν μπορούμε να μιλούμε ξανά για το είδος των παρεμβάσεων που έγιναν στο παρελθόν.

Προβληματίζονται οι εμπλεκόμενοι φορείς

Προβληματισμός, αλλά και ένας βαθμός ανησυχίας σε σχέση με την εξέλιξη των δεδομένων και την πιθανή τροπή που μπορεί να λάβει η κατάσταση, επικρατεί ανάμεσα σε εμπλεκόμενους φορείς της οικονομίας.

Ο γενικός γραμματέας του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής, δήλωσε στη StockWatch, ότι η σχετική αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων προκαλεί προβληματισμό και κάποια ανησυχία, τονίζοντας ότι πρέπει να διαφυλαχθεί η εικόνα που είχαμε μέχρι στιγμής με την πολύ καλή διαχείριση της κατάστασης εκ μέρους της Κύπρου, η οποία βοήθησε την χώρα τόσο στο να είναι καθαρή για τον πληθυσμό της, όσο και για την εικόνα που έχουμε προς τα έξω.

Απηύθυνε κάλεσμα στην κοινωνία και στους εργαζόμενους να εφαρμόζουν με αυστηρότητα τα μέτρα ατομικής υγιεινής και προστασίας, με τη χρήση μασκών και την κοινωνική αποστασιοποίηση, ακόμα και κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών που μπορεί να επέλθει χαλάρωση.

Ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Αντώνης Αντωνίου, εξέφρασε προβληματισμό για το ενδεχόμενο η αύξηση των κρουσμάτων να λειτουργήσει ως αφορμή για την καθυστέρηση της επιστροφής στις κανονικές συνθήκες λειτουργίας της οικονομίας.

Τόνισε ότι αυτό που χρειάζεται, είναι η αυστηρή εφαρμογή των κανόνων και των πρωτοκόλλων, να υλοποιηθούν τα όσα εξαγγέλθηκαν σε σχέση με τους αυστηρούς ελέγχους και «να αφεθεί η οικονομία να δουλέψει», κατά την έκφραση του.

Ο κ. Αντωνίου αναφέρθηκε στην ετοιμότητα του τομέα της υγείας, να αντιμετωπίσει ένα νέο κύμα της πανδημίας, σημειώνοντας ότι σήμερα είναι σε πολύ καλύτερο βαθμό προετοιμασμένο το σύστημα, ωστόσο σημείωσε ότι το μεγάλο ερώτημα είναι το τι θα γίνει με τον τουρισμό και το άνοιγμα των σημείων εισόδου, όπου πρέπει να διατηρηθούν οι αυξημένοι έλεγχοι, όπως είπε.

Μιλώντας στη StockWatch, ο γενικός γραμματέας της ΣΕΚ Ανδρέας Μάτσας, σημείωσε ότι οι πολίτες πρέπει να παραμείνουν πειθαρχημένοι και οι επαγγελματίες του τουρισμού και του τομέα εστίασης να εφαρμόζουν πλήρως τα υγειονομικά πρωτόκολλα, εκφράζοντας την αισιοδοξία, ότι εάν αποτραπεί νέος κύκλος της πανδημίας θα μπορέσουν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για πιο ομαλή μετάβαση στην περίοδο οικονομικής ανάκαμψης.

Σε διαφορετική περίπτωση, είπε, «θα κληθούμε να συζητήσουμε από την αρχή νέα μέτρα που θα είναι πιο δύσκολα εφαρμόσιμα και διαχειρίσιμα», εφόσον όπως επεσήμανε, τα δημοσιονομικά δεδομένα είναι σήμερα σε άλλο επίπεδο από αυτό που βρίσκονταν κατά την πρώτη φάση της πανδημίας.

Καταστροφικό ένα νέο lockdown

Ο κ. Τσιακκής υπογράμμισε ότι οι επιχειρήσεις ιδιαίτερα στον τομέα τουρισμού και εστίασης, θα πρέπει να απαιτούν την πειθαρχία τόσο των εργαζομένων, όσο και των πελατών τους, στα μέτρα, ώστε να μην αυξηθούν τα κρούσματα σε βαθμό που να υπάρξει υποχρεωτικό κλείσιμο επιχειρήσεων και λήψη μέτρων για τα οποία δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα, για λόγους υγείας, αλλά και για οικονομικούς λόγους.

«Το να επανέλθουμε σε lockdown και αυστηρούς περιορισμούς, δεν το επιτρέπουν ούτε τα οικονομικά του κράτους, ούτε των επιχειρήσεων και θα οδηγήσει σε μεγάλες οικονομικές περιπέτειες», τόνισε.

 «Φοβόμαστε ότι μπορεί να ενεργοποιηθούν αντανακλαστικά που θα καθυστερήσουν την επιστροφή στην κανονικότητα» ανέφερε ο κ. Αντωνίου, εκφράζοντας παράλληλα ανησυχία για το ενδεχόμενο να επανέλθουν οι περιορισμοί, κάτι που όπως είπε, «θα είναι καταστροφή για την οικονομία».

Διαμήνυσε παράλληλα ότι ο κάθε πολίτης πρέπει να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί σε ότι αφορά την τήρηση των μέτρων και πως, «η οικονομία δεν έχει αντοχές για να αντέξει σε νέους περιορισμούς», κάτι που όπως είπε, ξεκαθάρισαν και οι αρμόδιοι υπουργοί.

Ο κ. Μάτσας σημείωσε την ανάγκη να αποτραπεί η επανεμφάνιση φαινομένων που μπορεί να οδηγήσουν σε δεύτερο κύμα της πανδημίας καθώς όπως είπε, κάτι τέτοιο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην οικονομία, όσο και στην αγορά εργασίας και δεν θα είναι εύκολα διαχειρίσιμο.

Επανέρχονται τα μέτρα στην Ευρώπη

Πάντως, η εικόνα σε άλλες χώρες της Ευρώπης, εντείνει την ανησυχία για επιστροφή κάποιας μορφής μέτρων και στην Κύπρο.

Μετά τις σταδιακές χαλαρώσεις των τελευταίων μηνών, σε διάφορες χώρες της Ευρώπης έχουν ήδη αρχίσει να επανέρχονται μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας αφού η αύξηση των κρουσμάτων έχει ανεβάσει ρυθμούς.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η επιδημιολογική κατάσταση όπως εξελίσσεται στην Ισπανία, με χώρες όπως η Γαλλία και το Βέλγιο να εισηγούνται την αναβολή ταξιδιών προς την Βαρκελώνη και τις γύρω παραλιακές περιοχές, όπου ο αριθμός του πληθυσμού που παρατηρείται δεν επιτρέπει τον αναγκαίο βαθμό κοινωνικής αποστασιοποίησης. Την ίδια στιγμή, το Ην. Βασίλειο εισάγει περιορισμό 14 ημερών για τους ταξιδιώτες που φτάνουν από την Ισπανία.

Την περασμένη εβδομάδα, οι αρχές της Καταλονίας διέταξαν το κλείσιμο των κέντρων νυχτερινής διασκέδασης για 15 ημέρες και επέβαλαν νυκτερινό περιορισμό διακίνησης στα μπαρ μέσα και γύρω από τη Βαρκελώνη και άλλες περιοχές, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους.

Σε μερικές από τις κινήσεις των ευρωπαϊκών χωρών που καταγράφονται στα διεθνή μέσα ενημέρωσης, το Βέλγιο υιοθετεί από σήμερα, νέα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, περιορίζοντας τις εξω-οικογενειακές επαφές των πολιτών σε ένα κύκλο πέντε ίδιων ατόμων για διάστημα τεσσάρων εβδομάδων.

Η Γαλλία απευθύνει κάλεσμα στις επιχειρήσεις για συγκέντρωση αποθέματος προστατευτικών μασκών για διάστημα δέκα εβδομάδων, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν την πιθανότητα επανόδου της πανδημίας και η Γερμανία επιβάλλει τη διενέργεια διαγνωστικού τεστ στους ταξιδιώτες που επιστρέφουν από περιοχές αυξημένου ρίσκου.

Οι ελληνικές αρχές εξετάζουν επέκταση της υποχρεωτικής χρήσης προστατευτικής μάσκας στις εκκλησίες και τα εμπορικά κέντρα ενώ, στην Αυστρία οι πολίτες προτρέπονται να μένουν στο σπίτι, με τις αρχές να επαναφέρουν την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε υπεραγορές, ταχυδρομεία και τράπεζες.

Αυστηρά μέτρα που περιλαμβάνουν πρόστιμο €1000, μέχρι και κλείσιμο επιχειρήσεων για 5-30 ημέρες προαναγγέλλουν οι αρχές της Ιταλίας, σε περίπτωση που εντοπιστούν πολίτες χωρίς προστατευτική μάσκα σε κλειστό χώρο.

Ένα από τα στοιχεία που ενδεχομένως να συμβάλει στην αναστροφή των δεδομένων, αφορά στην εξεύρεση και κυκλοφορία του εμβολίου για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, με το υπουργείο υγείας της Κύπρου να προβαίνει ήδη σε παραγγελίες.

Οι εταιρείες Moderna και Pfizer ανακοίνωσαν χθες την έναρξη των δοκιμών του εμβολίου, διαμηνύοντας ότι αυτό ενδεχομένως να είναι έτοιμο για κυκλοφορία μέχρι το τέλος του έτους.