You are here

Διαβατήρια: Πως ξεγελούσαν το σύστημα οι πάροχοι

30/04/2021 06:29

Σε σειρά από κακές πρακτικές που χρησιμοποιούσαν οι πάροχοι υπηρεσιών στο πλαίσιο του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος, για να «ξεγελάσουν» το σύστημα, αναφέρεται το ενδιάμεσο πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής.

Στο μέρος του πορίσματος που αφορά στους παρόχους υπηρεσιών, σημειώνεται πως «πέραν της άσκησης πιέσεων και/ή παρεμβάσεων που έκαναν κάποιοι πάροχοι υπηρεσιών, φαίνεται να μετέρχονταν και τρόπους, ώστε να ‘ξεγελάσουν»’ το σύστημα».

Τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούσαν οι πάροχοι, παραπλανούσαν ακόμα και τις τράπεζες.

Σύμφωνα με το πόρισμα, από τη μαρτυρία του νυν Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας προκύπτει ότι «οι τράπεζες σε πολλές περιπτώσεις παραπλανούνταν, λόγω των διαφόρων τεχνασμάτων που χρησιμοποιούσαν οι παρόχοι υπηρεσιών και οι εταιρείες ανάπτυξης γης, που καθιστούσαν πολύ δύσκολο τον εντοπισμό των ύποπτων συναλλαγών».

Τέτοια τεχνάσματα περιελάμβαναν «σπάσιμο» της επένδυσης σε μικρότερης αξίας εμβάσματα για να μην τραβήξουν την προσοχή της τράπεζας, ή κατάθεση σε λογαριασμούς πελατών (client accounts) ή απευθείας στην εταιρεία ανάπτυξης γης, προκειμένου να αποφύγει ο επενδυτής να ανοίξει δικό του λογαριασμό και αναπόφευκτα να του γίνει έλεγχος δέουσας επιμέλειας.

Οι οκτώ τρύπες  του προγράμματος πολιτογράφησης

Η Ερευνητική αναφέρεται σε οκτώ συγκεκριμένες «κακές πρακτικές» που εφάρμοζαν οι πάροχοι στην προσπάθεια να ξεγελάσουν το σύστημα του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος.

Η πρώτη αφορά στο θέμα της χρησιμοποίησης των καταθέσεων ως εγγύηση για να λαμβάνουν οι επενδυτές δάνεια αντίστοιχου ποσού.

Σχετικά με το ζήτημα αυτό, ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, δήλωσε ενώπιον της Επιτροπής ότι έγινε μεγάλη κατάχρηση «σε σημείο που ενδεχομένως τούτο να αφορά και απάτη». Εξήγησε πως ένας επενδυτής, μπορούσε να βάλει 5 εκατ. σε ένα τραπεζικό λογαριασμό, και να κάνει παράλληλα ένα δάνειο εξασφαλισμένο με βάση την κατάθεση και ενδεχομένως όπως είπε, να έστελνε τα λεφτά πίσω στη χώρα του. «Οπόταν εν τη ουσία απλώς πληρωνόταν η μίζα του μεσάζοντα και η διαφορά του τόκου και ο αιτητής έπαιρνε διαβατήριο», ανέφερε ο κ. Πετρίδης.

Η δεύτερη κακή πρακτική που αναφέρεται στο πόρισμα, αφορά στην υποβολή αίτησης πολιτογράφησης από τον/την σύζυγο. Το φαινόμενο αφορά περιπτώσεις, στις οποίες υποβαλλόταν αίτηση πολιτογράφησης για ένα πρόσωπο, αλλά στην πραγματικότητα ο πραγματικός ιδιοκτήτης της περιουσίας ήταν ο/η σύζυγός του. Αυτό συνέβαινε, συνήθως διότι υπήρχαν αρνητικά δημοσιεύματα σε σχέση με τον πραγματικό ιδιοκτήτη ή είχε καταδικαστεί για αδικήματα και με αυτό τον τρόπο, οι υπηρεσίες του κράτους και οι τράπεζες, ενδεχομένως να μην έκαναν για τον σύζυγο την απαραίτητη διερεύνηση, όπως θα γινόταν για τον «κύριο επενδυτή», με αποτέλεσμα να πολιτογραφηθούν πρόσωπα αμφιβόλου χαρακτήρα.

Η πώληση του ίδιου ακινήτου σε πολλαπλούς επενδυτές είναι η τρίτη κακή πρακτική εκ μέρους παρόχων, που καταγράφεται στο πόρισμα.

Σημειώνεται πως «τέτοια τεχνάσματα από πλευράς παρόχων υπηρεσιών ή/και εταιρείες ανάπτυξης γης (που ουσιαστικά καταστρατηγούσαν τον σκοπό του Προγράμματος), θα έπρεπε να αποφεύγονταν με κάθε τρόπο και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να διερευνηθούν».

Η τέταρτη κακή πρακτική αφορά στις επιστροφές χρημάτων στους επενδυτές με την Επιτροπή να σημειώνει πως αυτός που έπρεπε να καταβάλλει χρήματα για την διαχείριση, ήταν ο αγοραστής προς τον πωλητή και όχι το αντίστροφο. Γίνεται μάλιστα αναφορά σε εταιρεία ανάπτυξης γης που «φαίνεται να συμμετέχει στην όλη προσπάθεια ενδεχόμενης εξαπάτησης του κράτους».

Η υποβολή ψευδών ή παραπλανητικών δηλώσεων, είναι η πέμπτη κακή πρακτική που εντοπίζεται. Όπως αναφέρεται, «σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει εντοπιστεί ότι οι πάροχοι υπηρεσιών, ενώ γνώριζαν ή θα έπρεπε να ήταν σε θέση να γνωρίζουν κάποιες λεπτομέρειες για τους πελάτες τους, εντούτοις προέβαιναν σε δηλώσεις προς τις κρατικές υπηρεσίες οι οποίες δεν αντικατόπτριζαν την αληθή εικόνα της κατάστασης».

Ειδική αναφορά γίνεται ακόμα, σε πρακτικές σχετικά με τη χρήση των λογαριασμών πελατών (client accounts). Πιο συγκεκριμένα, έχει εντοπιστεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, οι επενδυτές προχωρούσαν με έμβασμα χρημάτων σε λογαριασμούς των παρόχων υπηρεσιών, αντί στις εταιρείες που τους ανήκαν, οι οποίες θα προχωρούσαν και στις σχετικές επενδύσεις ή την αγορά μόνιμης κατοικίας, ή στον ίδιο τον πωλητή της επένδυσης ή της κατοικίας.

Η Επιτροπή σημειώνει πως αυτό ενδεχομένως να συνέβαινε προκειμένου να αποφευχθεί ο έλεγχος της πηγής των εισοδημάτων τους από το τραπεζικό ίδρυμα.

Αναφορά γίνεται και στις παραπλανητικές διαφημίσεις που χρησιμοποιούσαν οι πάροχοι υπηρεσιών για την προσέλκυση επενδυτών. Όπως σημειώνει η Επιτροπή, η κυβέρνηση μέσω του υπουργού Εσωτερικών Σωκράτη Χάσικου, προσπάθησε να συγκρατήσει το φαινόμενο παραπλανητικών διαφημίσεων, με τη θέσπιση το 2018, κώδικα συμπεριφοράς. Στην πραγματικότητα όμως, όπως αναφέρεται, «κανένας δεν ήλεγχε ή επόπτευε τον τρόπο που οι πάροχοι υπηρεσιών και οι διάφοροι συνεργάτες τους ανά τον κόσμο παρουσίαζαν το Επενδυτικό Πρόγραμμα και τι υπόσχονταν στους επίδοξους επενδυτές».

Η τελευταία κακή πρακτική εκ μέρους παρόχων που καταγράφει το πόρισμα, αφορά το φαινόμενο υπάλληλοι των παρόχων να δηλώνονται ως «εγγυητές» των αιτητών για κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση.

Σε σημαντικό αριθμό φακέλων τα άτομα που υπέγραφαν ως Εγγυητές, είχαν την ίδια διεύθυνση με τον Πάροχο Υπηρεσιών, «παραβιάζοντας τις προδιαγραφές της αίτησης, με την ανοχή, μάλιστα, του Υπουργείου Εσωτερικών», όπως σημειώνεται. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η εξήγηση για αυτό φαίνεται να εντοπίζεται στο ότι η πλειονότητα των επενδυτών δεν είχε πραγματικούς στενούς δεσμούς με την Κύπρο και επομένως, υπήρχε  δυσκολία εξεύρεσης ατόμων που θα εγγυούνταν τον καλό χαρακτήρα των επενδυτών.

Της Μαρίας Χαμπή