21/08/2019 07:33
Η επιβίωση του τομέα των μικρομεσαίων ιδιωτικών επιχειρήσεων είναι σε κίνδυνο, όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό δελτίο Credit Insights της KPMG, που καλεί τους επιχειρηματίες, τις τράπεζες και το κράτος να προβούν σε μέτρα για διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους.
Όπως σημειώνεται, παρά τον ζωτικό ρόλο τους στην τοπική οικονομία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ήταν πιθανώς το μεγαλύτερο θύμα της πρόσφατης οικονομικής κρίσης καθώς το ένα στα δύο δάνεια ΜμΕ είναι μη εξυπηρετούμενο, με ότι αυτό συνεπάγεται σε δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά των οποίων το εισόδημα εξαρτάται από αυτές.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν το 99,9% των επιχειρήσεων στην Κύπρου, το 55% της πρόσθετης αξίας στην οικονομία και το 62% της συνολικής εργοδότησης.
Ο τοπικός ιδιωτικός επιχειρηματικός τομέας έχει από τους ψηλότερους δείκτες χρέους (σε σχέση με το ΑΕΠ) εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ η Κύπρος εμφανίζει μία από τις χειρότερες επιδόσεις εντός της ΕΕ όσον αφορά την πρόσβαση των ΜμΕ σε χρηματοδότηση.
Υπογραμμίζεται ότι ο τομέας των τοπικών ΜμΕ αντιμετωπίζει αξιοσημείωτα διαρθρωτικά προβλήματα που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο τη μελλοντική τους ανάπτυξη αλλά και την ίδια την επιβίωσή τους. «Αυτό, σε μια εποχή που η οικονομία παρουσιάζει ισχυρή τροχιά ανάπτυξης, με τα ποσοστά «γέννησης» και «θανάτου» επιχειρήσεων που δείχνουν καλά σημάδια ανάκαμψης», σημειώνεται.
Επισημαίνεται ότι η ανθεκτικότητα των ΜμΕ έχει βαθιές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία και στην κοινωνία.
Αναφέρεται ότι μια υγιής και αποτελεσματική αγορά χρέους είναι το εμπορικό σήμα μιας λειτουργούσας οικονομίας και είναι θεμελιώδους σημασίας για την επέκταση των επιχειρήσεων και την οικονομική ανάπτυξη, ειδικά στην Κύπρο, όπου η χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων πραγματοποιείται σχεδόν αποκλειστικά μέσω του χρηματοπιστωτικού / τραπεζικού τομέα.
Εξίσου θεμελιώδης είναι η αναδιάρθρωση κεφαλαίου δεδομένου ότι η υπερβολική μόχλευση έχει οδηγήσει, σε μεγάλο βαθμό, στα προβλήματα.
«Κατά συνέπεια, πρέπει να επιτευχθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ συνετή και βιώσιμη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων για να τροφοδοτήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη αφενός, και αυστηρής διαχείρισης των επιπέδων χρέους του εταιρικού τομέα, αφ’ ετέρου», αναφέρεται.
Επισημαίνεται ότι η αποκατάσταση ισορροπίας και εμπιστοσύνης μεταξύ των επιχειρήσεων και των τραπεζών αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση για τη διαφύλαξη της ανθεκτικότητας και της ανάπτυξης.
Νέο μοντέλο
Στο δελτίο αναφέρεται ότι απαιτείται ένα νέο μοντέλο για να ωθήσει την οικονομία προς τα εμπρός.
«Πρέπει επειγόντως να στραφούμε σε μια ριζικά διαφορετική κουλτούρα και επιχειρηματικό παράδειγμα που θα επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων και τραπεζών», τονίζεται.
Για τον σκοπό αυτό, απαιτούνται τολμηρά βήματα από όλους τους βασικούς ενδιαφερόμενους.
Από τη μία πλευρά, οι ιδιοκτήτες και διευθυντές επιχειρήσεων πρέπει να λάβουν άμεσα μέτρα για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα, ανθεκτικότητα και περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρήσεων τους. Αναφέρεται ότι έχουν την πρωταρχική ευθύνη, αλλά και τη νομική υποχρέωση, για την επιβίωση των εταιρειών τους και την προετοιμασία αποτελεσματικών σχεδίων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την αναδιάρθρωση των δραστηριοτήτων τους και τις υποχρεώσεις τους.
Επίσης πρέπει να αποκαταστήσουν την επικοινωνία και να εμπιστευτούν τις τράπεζες με βάση τη διαφανή εταιρική διακυβέρνηση, αξιόπιστες και έγκαιρες πληροφορίες και συνετές πρακτικές.
Οι τράπεζες από την άλλη πλευρά πρέπει να ενεργούν αμέσως μετά τα πρώτα σημάδια οικονομικών δυσκολιών εκ μέρους των δανειοληπτών τους. Εργαλεία πρόωρης προειδοποίησης πρέπει να είναι σταθερά στη θέση τους, ενώ πρέπει να υπάρχει και ικανό προσωπικό.
Επίσης, ενόψει του μεγάλου αριθμού ΜΕΔ και το συχνά πολύπλοκο χαρακτήρα αυτών των δανείων, πρέπει να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες, χρόνος και πόροι για την οικοδόμηση βιώσιμων, μακροπρόθεσμων και δίκαιων σχεδίων αναδιάρθρωσης.
Επιπρόσθετα, οι τράπεζες πρέπει να επιδεικνύουν επιμονή, επιείκεια και αντικειμενικότητα με όλους τους δανειολήπτες που συνεργάζονται με ένα διαφανή και εποικοδομητικό τρόπο. Ακόμα και τερματισμένοι λογαριασμοί, όπου είναι σε εξέλιξη νομική διαδικασία, είναι εφικτό να τύχουν βιώσιμης αναδιάρθρωσης, υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Τέλος, επισημαίνεται ότι οι τράπεζες πρέπει να εκπληρώσουν τον βασικό οικονομικό τους ρόλο, ο οποίος είναι η υπεύθυνη και συνετή χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων, έργων και επιχειρήσεων.
Το τρίτο βασικό στοιχείο του πάζλ είναι το κράτος, το οποίο έχει μια σειρά θεμελιωδών και εμπεριστατωμένων ρόλων όπως είναι η διευκόλυνση της αποτελεσματικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των εταιρειών και των τραπεζών, εξαλείφοντας τυχόν ελλείψεις που έχουν προκύψει από τα τέσσερα έτη λειτουργίας του πλαισίου αφερεγγυότητας.
Στο ρόλο του κράτους περιλαμβάνεται και η δημιουργία, μέσω περαιτέρω βελτιώσεων του καθεστώς αφερεγγυότητας της κατάλληλης ισορροπίας κινήτρων και
αντικινήτρων για τους δανειολήπτες να συμμετέχουν σε εποικοδομητική διαπραγμάτευση για την αποφυγή της αφερεγγυότητας.
Το κράτος πρέπει να βελτιώσει επίσης την αποτελεσματικότητα της δικαστικής εξουσίας, παράλληλα με την επέκταση εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών.
Ακόμη το κράτος πρέπει να υιοθετήσει μια προγραμματισμένη πορεία δράσεων για την αποτελεσματική και έγκαιρη εκκαθάριση των μη βιώσιμων οντοτήτων και να θεσπίσει ίσους όρους ανταγωνισμού στη διαδικασία αναδιάρθρωσης.
Παράλληλα θα πρέπει να διερευνήσει τη δυνατότητα έναρξης μιας ενεργητικής και περιεκτικής «εθνικής στρατηγικής χρέους του ιδιωτικού τομέα» και να αναλάβει δράση για την ανάπτυξη ενός πλήρους γραφείου πιστοληπτικής ικανότητας το οποίο θα ενισχύσει, μεταξύ άλλων, την υπεύθυνη δανειοδότηση και θα προχωρήσει στην αλλαγή της κουλτούρας πληρωμών και την πειθαρχία των δανειοληπτών.