05/04/2019 12:18
H Κύπρος παραμένει στη λίστα των «σημαντικών επικρατειών» για ξέπλυμα χρήματος το 2018 όπως και το 2017 παρά την πρόοδο που σημειώνεται σε εφαρμογή οδηγιών, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, που διατηρεί τις σοβαρές επιφυλάξεις για την κατάσταση στην Κύπρο παρά την υιοθέτηση της ιδιαίτερα αυστηρής οδηγίας για τις shell companies.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Κύπρος έχει θεσμοθετημένο νομικό πλαίσιο για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, το οποίο συνεχίζει να αναβαθμίζει. Ως περιφερειακό χρηματοοικονομικό κέντρο, η Κύπρος έχει σημαντικό αριθμό ξένων επιχειρήσεων. Στα τέλη του 2017, στην Κύπρο καταχωρήθηκαν συνολικά 217.588 εταιρείες, πολλές εκ των οποίων ανήκαν σε μη μόνιμους κατοίκους. Σύμφωνα με το νόμο, όλες οι εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο πρέπει να αποκαλύψουν τους τελικούς πραγματικούς ιδιοκτήτες στις αρχές.
Σημειώνεται ότι το κυπριακό χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι ευάλωτο στο ξέπλυμα χρημάτων από εγχώριες και ξένες εγκληματικές επιχειρήσεις και ιδιώτες, αν και τα έσοδα που παράγονται στο εξωτερικό αποτελούν μεγαλύτερη απειλή.
Παρά τις νομικές απαιτήσεις για τον προσδιορισμό των πραγματικών δικαιούχων σε κυβερνητικές αρχές, ορισμένες κυπριακές νομικές και λογιστικές εταιρείες συμβάλλουν στην ίδρυση διαστρωματωμένων εταιρικών οντοτήτων για να αποκρύψουν την ταυτότητα των οικονομικών δικαιούχων, αναφέρει η έκθεση των ΗΠΑ.
Οι κυριότερες εγκληματικές πηγές παράνομου χρήματος είναι η απάτη στον τομέα των επενδύσεων, η διαφθορά, η απάτη κατά των αμοιβών, η φοροδιαφυγή, τα παράνομα ναρκωτικά, το λαθρεμπόριο καπνού και η εμπορία ανθρώπων.
Επιπλέον, επισημαίνεται, εξακολουθούν να αυξάνονται οι περιπτώσεις εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο, ιδίως η ηλεκτρονική αλληλογραφία, το ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing) και η χρήση ransomware.
Οι οργανωμένες εγκληματικές οργανώσεις και άλλοι έχουν χρησιμοποιήσει πληροφορίες για τις κυπριακές τράπεζες για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες της Ρωσίας και της Ουκρανίας.
Σημειώνεται ότι ο τομέας τυχερών παιχνιδιών ενδέχεται να δημιουργήσει νέα, δυνητικά τρωτά σημεία, καθώς οι κυπριακές αρχές προσαρμόζονται στην εποπτεία της δραστηριότητας που βασίζεται σε καζίνο.
Το πρόγραμμα της Κύπρου για την ιθαγένεια των επενδυτών επιτρέπει στους ξένους επενδυτές να υποβάλλουν αίτηση για την κυπριακή ιθαγένεια, αφού έχουν επενδύσει περισσότερα από 2,2 εκατομμύρια δολάρια στην Κύπρο. Το πρόγραμμα αυτό παρήγαγε 5,7 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2008 έως το τέλος του 2017. Το πρόγραμμα απαιτεί επενδύσεις σε οποιοδήποτε συνδυασμό ακινήτων, ανάπτυξης γης και έργων υποδομής, εταιρείες με αποδεδειγμένη φυσική παρουσία στην Κύπρο ή άδεια χρήσης χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των κυπριακών εταιρειών.
Μετά από πιέσεις από το ΕΚ, το υπουργικό συμβούλιο της Κύπρου αποφάσισε τον Μάιο του 2018 να περιορίσει τον αριθμό των πολιτογραφήσεων των επενδυτών σε 700 ετησίως από το 2018.
Οι διατάξεις της τέταρτης οδηγίας της ΕΕ για την καταπολέμηση της απάτης θεσπίστηκαν στην εγχώρια νομοθεσία και δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα τον Απρίλιο του 2018. Μία από τις βασικές διατάξεις επιβάλλει τη δημιουργία εθνικού μητρώου με όλους τους πραγματικούς δικαιούχους νομικών προσώπων στην Κύπρο. Η κυβέρνηση σκοπεύει να θέσει το μητρώο σε λειτουργία έως το 2020.
Τονίζεται ότι η Κύπρος συνεχίζει να αναβαθμίζει το νομικό της πλαίσιο. Οι κυπριακές αρχές οριστικοποίησαν την πρώτη εθνική αξιολόγηση κινδύνων στις 30 Νοεμβρίου 2018.
Η Κύπρος εφαρμόζει τις ισχύουσες διεθνείς συμβάσεις. Η σχετική νομοθεσία καθιστά υποχρεωτική την τήρηση των κυρώσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ. Επιπλέον, υπάρχει διμερής συμφωνία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κύπρου.
Το 2016, οι κυπριακές αρχές καταδίκασαν 28 άτομα για εγκλήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, έξι εκ των οποίων διώκονταν σε υποθέσεις που είχαν κατατεθεί πριν από το 2016. Το 2017, οι κυπριακές αρχές καταδίκασαν 33 άτομα για αδικήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, εκ των οποίων 22 διώχθηκαν σε υποθέσεις που είχαν κατατεθεί πριν από το 2017. Στοιχεία για το 2018 δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.
Στις 14 Ιουνίου 2018, η ΚΤ εξέδωσε εγκύκλιο στις τράπεζες, συμβουλεύοντας τους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά των εταιρειών κελύφους (shell companies) και να αποφεύγουν να συνεργάζονται μαζί τους.
Μια νέα έκδοση αυτής της εγκυκλίου εκδόθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2018 σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα και τα ιδρύματα πληρωμών. Η εγκύκλιος ορίζει τις εταιρείες κελύφους και απαιτεί από τις καλυπτόμενες οντότητες να αναθεωρήσουν τις βάσεις πελατών τους για τους πελάτες αυτούς, να εκτιμήσουν το μέλλον της επιχειρηματικής σχέσης και να ενημερώσουν την ΚΤ για το αποτέλεσμα της αναθεώρησης. Η εγκύκλιος είχε ως αποτέλεσμα οι τράπεζες να κλείσουν μη συμβατούς λογαριασμούς και να αρνηθούν να ανοίξουν νέους λογαριασμούς που δεν πληρούν συγκεκριμένα όρια στην εγκύκλιο.
Για να αυξηθεί η διαφάνεια της ιδιοκτησίας της εταιρείας, το Περού θέσπισε νομοθεσία για την εντολή της αποκάλυψης της πραγματικής ιδιοκτησίας.
Η Κύπρος και η Σερβία έχουν νέους νόμους που αφορούν κεντρικά αρχεία των πραγματικών δικαιούχων. Επιπλέον, σε μια προσπάθεια αύξησης της διαφάνειας, αυξανόμενος αριθμός δικαιοδοσιών, όπως η Αργεντινή και το Κουρασάο, συνάπτουν συμφωνίες για την ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών. Άλλοι, όπως το Πακιστάν, ο Παναμάς και η Ρωσία, αρχίζουν να μοιράζονται χρηματοπιστωτικές πληροφορίες βάσει της συμφωνίας πολυμερούς αρμόδιας αρχής του ΟΟΣΑ.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τόσο σε επίπεδο χώρας όσο και σε πολυμερή επίπεδα, εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό ζήτημα εγκλημάτων, παρά τις έντονες και πολύπλευρες προσπάθειες αντιμετώπισής της.
Το 2018, η Κύπρος παρουσίασε βελτίωση για 2η συνεχή χρονιά στο Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς που δημοσιεύεται από τη Διεθνή Διαφάνεια καταλαμβάνοντας την 38η θέση από σύνολο 180 χωρών.
Η Κύπρος περιλαμβάνεται στον Λευκό Κατάλογο του ΟΟΣΑ για τις δικαιοδοσίες με τη μεγαλύτερη συμμόρφωση.
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις των ΗΠΑ προς την Κύπρο ανέρχονται σε $1,6 δισ. ή 7% του ΑΕΠ της χώρας.