14/06/2022 07:02
Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος νέας κρίσης χρέους στην ευρωζώνη μετά τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο και Σεπτέμβριο.
Η ΕΚΤ προανήγγειλε ότι θα προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση του Ιουλίου και σε νέα αύξηση των επιτοκίων το Σεπτέμβριο.
«Η κλίμακα της κίνησης του Σεπτεμβρίου θα εξαρτηθεί από τη μεσοπρόθεσμη εικόνα του πληθωρισμού. Εάν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές του πληθωρισμού επιμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα ή επιδεινωθούν περαιτέρω, ίσως χρειαστεί μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων το Σεπτέμβριο», αναφέρθηκε στη σχετική ανακοίνωση.
Μερικά από τα πιο επιθετικά μέλη του συμβουλίου της τράπεζας τους τελευταίους μήνες ζητούσαν ολοένα και υψηλότερα επιτόκια, συμπεριλαμβανομένου του Ολλανδού κεντρικού τραπεζίτη Klaas Knot.
Την τελευταία φορά που η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια το 2011, προκάλεσε ευρωπαϊκή κρίση χρέους, με αποτέλεσμα τα υπερχρεωμένα κράτη μέλη — ιδίως η Ιταλία και η Ελλάδα — να πληρώνουν διψήφια επιτόκια στα κρατικά δάνεια.
Η αύξηση των επιτοκίων αναμένεται να επηρεάσει το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αλλά και τα κράτη μέλη. Ως αποτέλεσμα, η ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες θα μειωθεί, πιέζοντας τους μισθούς προς τα κάτω, οδηγώντας σε υψηλότερη ανεργία, χαμηλότερη ζήτηση και χαμηλότερες τιμές.
Ήδη οι αποδόσεις των ομολόγων καταγράφουν μεγάλη άνοδο λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί διεθνώς ένεκα του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και μετά τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η απόδοση του δεκαετούς κυπριακού ομολόγου φθάνει το 3,445% σημειώνοντας αύξηση 310,2 ποσοστιαίων μονάδων στη διάρκεια ενός έτους.
Ο καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Σωφρόνης Κληρίδης αναφέρει στη StockWatch ότι η ανακοίνωση για αύξηση του επιτοκίου τον Ιούλιο και ξανά το Σεπτέμβριο ήταν αναμενόμενη.
«Αυτό που ήταν μια μικρή έκπληξη είναι ότι η ΕΚΤ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η αύξηση του Σεπτεμβρίου να είναι μεγαλύτερη των 25 μονάδων. Ο χρόνος θα δείξει τι θα πράξει, όμως είναι βέβαιο ότι μπαίνουμε σε μια περίοδο ταχείας και σημαντικής αύξησης των επιτοκίων. Αυτό θα αποτελέσει σοκ για τις οικονομίες που έχουν συνηθίσει να λειτουργούν εδώ και αρκετά χρόνια σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων».
«Θα αυξηθεί σημαντικό το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, αλλά και για τα κράτη. Ήδη οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων έχουν αυξηθεί, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να παρατηρούνται για χώρες με υψηλό χρέος, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Κύπρος. Είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος μιας νέας κρίσης δημοσίου χρέους στην Ευρωζώνη», τονίζει.
Σύμφωνα με τον κ. Κληρίδη, η ΕΚΤ δείχνει διατεθειμένη να λάβει μέτρα για να αποφύγει επανάληψη της κρίσης, όπως φαίνεται και από τις αναφορές της για στήριξη της Ελλάδας και για τον κίνδυνο κατακερματισμού των αγορών.
«Αναμένεται να δούμε πώς ακριβώς θα το πράξει χωρίς να δημιουργήσει αντιδράσεις σε χώρες που αντιτίθενται στη χρήση της νομισματικής πολιτικής για στήριξη των κρατών με υψηλό χρέος», επισημαίνει.
Για τον κίνδυνο νέας κρίσης δημοσίου χρέους στην ευρωζώνη προειδοποίησε και ο οίκος αξιολόγησης Moody’s.
Σε έκθεσή του αναφέρει ότι η ομαλοποίηση της πολιτικής της ΕΚΤ δεν θα εκτροχιάσει τη μείωση του χρέους των χωρών της περιφέρειας, αλλά θα αποδυναμώσει τη βιωσιμότητά του καθώς και τον δημοσιονομικό χώρο. Παράλληλα τονίζει πως το τέλος των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ θα οδηγήσει σε σταδιακή αλλαγή της σύνθεσης των κατόχων του κρατικού χρέους των χωρών του Νότου, αυξάνοντας τον κίνδυνο για φυγή των επενδυτών.
Όπως ανέφερε σε έκθεσή του, ένα λάθος στη νομισματική πολιτική που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καθιστά πιο πιθανή την κρίση δημοσίου χρέους, αλλά δεν αποτελεί από μόνο του επαρκή αιτία για να την προκαλέσει.
Υπό το φως των αυξανόμενων spreads, μιας πιο επιθετικής ΕΚΤ και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης του ΑΕΠ (λόγω των σοκ του πληθωρισμού και της προσφοράς), ο κίνδυνος μιας νέας κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη έχει αυξηθεί, υπογράμμισε.
Πείστηκαν …και τα περιστέρια
Τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ σχολιάζουν και μεγάλα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία.
Σύμφωνα με τους Financial Times, η άνοδος του πληθωρισμού στην ευρωζώνη σε επίπεδα-ρεκόρ έχει αφήσει ακόμα και τα «περιστέρια» του 25μελούς Διοικητικού Συμβουλίου να στηρίζουν την ανάγκη για υψηλότερο κόστος δανεισμού τους επόμενους μήνες.
Όπως αναφέρεται, ο ρυθμός με τον οποίο έχουν ενταθεί οι πιέσεις στις τιμές τους τελευταίους μήνες έχει οδηγήσει τα «γεράκια» να ζητούν πιο επιθετικό ρυθμό σύσφιξης, σύμφωνα με τη στρατηγική της Fed για αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης κάθε φορά.
«Τα γεράκια μυρίζουν αίμα», είπε ένα από τα «περιστέρια» του συμβουλίου.
Το πρακτορείο Bloomberg σημειώνει ότι η ΕΚΤ έχει πλέον τεθεί σε αδύνατη θέση. «Μόνο στα καταστατικά είναι ο κύριος στόχος της ΕΚΤ να διατηρήσει τον πληθωρισμό κοντά αλλά κάτω από το 2%. Τα τελευταία 10 χρόνια, αντί να στοχεύει τον πληθωρισμό, η νομισματική πολιτική διαμορφώνεται με σκοπό να εμποδίσει τα πιο αδύναμα μέλη της να αποχωρήσουν από τη νομισματική ένωση. Δεν είναι πλέον μια κεντρική τράπεζα που στοχεύει τον πληθωρισμό», αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα.
«Δεδομένου του πόσο λίγα έχει υποσχεθεί να κάνει και πόσο καθυστερεί να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, οι προβλέψεις της φαίνονται γελοίες, εκτός εάν ο ρυθμός πληθωρισμού πέσει αυθόρμητα», προστίθεται. Η ΕΚΤ αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα είναι κατά μέσο όρο 6,8% φέτος, 3,5% το επόμενο έτος και 2,1% το 2024.
Αναφέρεται ακόμη ότι η προσπάθεια επιδότησης ασθενέστερων δανειοληπτών είναι μια ακόμη χειρότερη πολιτική.