You are here

Ο Ντράγκι διόγκωσε τις προκλήσεις των τραπεζών

13/09/2019 06:46

Μεγαλώνουν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εγχώριες τράπεζες μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να επαναρχίσει τη μαζική αγορά κρατικών ομολόγων και να μειώσει ακόμα περισσότερο το βασικό της επιτόκιο από το -0,4% σε 0,5%.

Με τις αποφάσεις της ΕΚΤ ενισχύονται οι πιέσεις στην εισοδηματική βάση των τραπεζών αφού παρατείνουν την περίοδο χαμηλών επιτοκίων και επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τις τράπεζες για τη ρευστότητα που διαθέτουν.

Οι πιέσεις αναμένεται να μετριαστούν από παράλληλη απόφαση της ΕΚΤ να εξαιρέσει από το αρνητικό επιτόκιο μέρος της πλεονάζουσας ρευστότητας.

Μεγαλώνει ο πονοκέφαλος €14 δισ.

Για τις κυπριακές τράπεζες οι χθεσινές αποφάσεις της ΕΚΤ δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερο πονοκέφαλο.

Με την αναβίωση του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων, επιμηκύνεται η περίοδος χαμηλών επιτοκίων στα επόμενα χρόνια, συρρικνώνοντας ακόμα περισσότερο το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο των τραπεζών – δηλαδή, τη διαφορά μεταξύ των δανειστικών και των καταθετικών επιτοκίων.

Σε περιόδους χαμηλών επιτοκίων οι τράπεζες δυσκολεύονται να αυξήσουν τα δανειστικά επιτόκια με αποτέλεσμα να πιέζονται τα κέρδη που έχουν από τον δανεισμό.

Με την περαιτέρω μείωση των επιτοκίων πληρώνουν πιο ψηλό τίμημα για τη ρευστότητα που διαθέτουν στα ταμεία τους.

Το πρόβλημα το έχουν κυρίως οι γερμανικές τράπεζες αλλά προέκυψε το τελευταίο διάστημα και με τις κυπριακές, που έχουν πωλήσει ή διαγράψει μέρος του δανειστικού τους χαρτοφυλακίου, μένοντας, από την άλλη πλευρά του ισολογισμού, με τις καταθέσεις.

Το εγχώριο τραπεζικό σύστημα διαθέτει €14 δισ. περισσότερες καταθέσεις από ότι είναι τα δάνεια του συστήματος.

Με την πολιτική της ΕΚΤ να χρεώνει τη ρευστότητα, οι τράπεζες επιβαρύνονταν μέχρι χθες με επιτόκιο 0,4% για τις καταθέσεις που διατηρούσαν στη Φρανκφούρτη.  Από σήμερα το κόστος αυξάνεται κατά 25% σε 0,5%.

«Οι αποφάσεις της ΕΚΤ γίνονται εν μέσω επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού στην Ευρωζώνη», αναφέρει ο Διευθυντής Οικονομικών Ερευνών της Τρ. Κύπρου, Γιάννης Τιρκίδης.

«Η μείωση του επιτοκίου καταθέσεων στο πλην 0,50% από πλην 0,40% ήταν αναμενόμενο, θα επιβαρύνει όμως περισσότερο τα ήδη στενά περιθώρια κερδοφορίας των τραπεζών», προσθέτει.

Ο βασικός στόχος της ΕΚΤ είναι να ενθαρρύνει τις τράπεζες να διοχετεύσουν την πρόσθετη ρευστότητα στην οικονομία, ώστε να αναθερμανθεί και να οδηγήσει τον πληθωρισμό πιο κοντά στο 2% που είναι ο εντεταλμένος στόχος της Τράπεζας.

Ο δανεισμός όμως δεν φαίνεται να αναπτύσσεται με τους ρυθμούς που ανέμενε η ΕΚΤ καθώς οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι διστακτικές να παραχωρήσουν δάνεια σε τέτοιο περιβάλλον. 

Στην Κύπρο το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο γιατί τα μισά νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν ήδη μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που σημαίνει ότι δεν είναι σε θέση να αναλάβουν άλλες υποχρεώσεις.

Λόγω του κόστους καταθέσεων και της αδυναμίας δανεισμού οι τράπεζες είναι αναγκασμένες να μειώσουν ακόμα περισσότερο τα καταθετικά επιτόκια, χωρίς να είναι σε θέση όμως να αρχίσουν να χρεώνουν τους καταθέτες για τις καταθέσεις τους, λόγω πιθανών πολιτικών αντιδράσεων.  Η Ελληνική άρχισε να χρεώνει ήδη μικρή ομάδα μεγάλων καταθετών.  Το πρόβλημα είναι πιο μεγάλο στους ιδιώτες καταθέτες που είναι η πλειοψηφία των καταθέσεων.

Για να μετριάσει την απώλεια περίπου €9 δισ. σε όλη την Ευρώπη από τη χρέωση της ρευστότητας των τραπεζών, η ΕΚΤ αποφάσισε χθες να «θεσπίσει σύστημα δύο βαθμίδων για τον εκτοκισμό των αποθεματικών, στο πλαίσιο του οποίου μέρος της πλεονάζουσας ρευστότητας που διακρατούν οι τράπεζες θα εξαιρείται από το αρνητικό επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων». 

Αναλυτές υπολόγιζαν χθες από αυτή τη ρύθμιση ότι το κόστος για τις τράπεζες θα μειωθεί από €9 δισ. σε €6 δισ.

Για να μειώσουν και άλλο το κόστος, οι τράπεζες αναζητούν τρόπους ώθησης των πελατών σε εναλλακτικές επιλογές και ψάχνουν παράλληλα τρόπους διοχέτευσης μέρους του ρευστού σε πελάτες εκτός Κύπρου.

Αυτό όμως εμπεριέχει κινδύνους για την αγορά, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, αφού ενθαρρύνεται η δημιουργία φουσκών σε διάφορες τάξεις περιουσιακών στοιχείων, όπως τα ακίνητα ή οι μετοχές.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εξέδωσε τις προάλλες ανακοίνωση προειδοποιώντας για εναλλακτικές επενδύσεις που προσφέρονται από μη αδειοδοτημένες εταιρείες με στόχο τις υψηλότερες αποδόσεις.

Για τις κυπριακές τράπεζες, που ήδη προχώρησαν σε μείωση των επιτοκίων καταθέσεων, η περαιτέρω μείωση φαίνεται να είναι μονόδρομος.  Δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα να διευρυνθεί η προσπάθεια χρέωσης αντί τοκισμού των καταθέσεων.

«Η γενικότερη εικόνα όπως αυτή διαμορφώνεται διεθνώς, καταδεικνύει πως είμαστε σε μια εποχή μακροπρόθεσμα χαμηλών επιτοκίων και πως, τόσο οι τράπεζες όσο και οι πελάτες τους, θα πρέπει να προσαρμόσουν τα πλάνα τους για το μέλλον. Αυτή είναι η εικόνα, όχι της κυπριακής, αλλά της παγκόσμιας οικονομίας», ανέφερε ο Διευθυντής Διεύθυνσης Εταιρικών Υποθέσεων της Τράπεζας Κύπρου Μιχάλης Περσιάνης.

Γ.Χ.