10/07/2019 06:25
Το ενδεχόμενο μηδενικών ή ακόμη και αρνητικών καταθετικών επιτοκίων άρχισαν να εξετάζουν οι κυπριακές τράπεζες ακολουθώντας την τάση εκμηδενισμού των επιτοκίων που υπάρχει στις ΗΠΑ και στην ΕΕ.
Τα καταθετικά επιτόκια σε Κύπρο και ΕΕ υποχωρούν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα μετά από αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και εν μέσω της πλεονάζουσας ρευστότητας των τραπεζών. Η μείωση των καταθετικών επιτοκίων είναι αρκετά πιο αργή από ότι τη μείωση των δανειστικών επιτοκίων, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη συρρικνούμενη εισοδηματική τους βάση.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ, τα καταθετικά επιτόκια στην Κύπρο μειώθηκαν τον Απρίλιο στο ιστορικό χαμηλό του 0,35% προσεγγίζοντας τα επίπεδα της ευρωζώνης (0,32%) και σμικρύνοντας τη μεγάλη ψαλίδα μεταξύ κυπριακών και ευρωπαϊκών επιτοκίων που υπήρχε τα τελευταία έτη.
Τραπεζίτες που μίλησαν στη StockWatch επεσήμαναν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μηδενικών καταθετικών επιτοκίων και στην Κύπρο ενόσω τα επιτόκια ακολουθούν πτωτική πορεία στην ΕΕ και ενόσω η ρευστότητα των τραπεζών βρίσκεται σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Επισημαίνουν επίσης το κόστος φύλαξης χρημάτων στην ΕΚΤ, που διαβρώνει ακόμα περισσότερο την εισοδηματική τους βάση.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, το καταθετικό απόθεμα των τραπεζών, δηλαδή οι καταθέσεις πλην τα δάνεια, ανέρχεται στα €10,4 δισ. τον Μάιο έναντι €9,7 δισ. τον Απρίλιο. Τον Μάιο του 2018 το απόθεμα ήταν €2,2 δισ.
Οικονομολόγοι δεν διαβλέπουν για την ώρα αρνητικά καταθετικά επιτόκια για τις κυπριακές τράπεζες.
«Όχι δε θα ανέμενα αρνητικά καταθετικά επιτόκια από τις κυπριακές τράπεζες αλλά τα λειτουργικά δεδομένα αποτελούν πρόκληση», αναφέρει στη StockWatch ο διευθυντής της υπηρεσίας οικονομικών ερευνών της Τρ. Κύπρο Ιωάννης Τιρκίδης.
«Οι τράπεζες έχουν ένα ψηλό κόστος λειτουργίας μέσα σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων που περιορίζει την πλευρά των εσόδων τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι δυνατότητες κερδοφορίας περιορίζονται. Την ίδια στιγμή η πολιτική χαμηλών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα συνεχιστεί για περισσότερο διάστημα απ’ ότι αναμενόταν».
Λόγω της υπερβάλλουσας ρευστότητας που υπάρχει στο σύστημα, ο ανταγωνισμός για προσέλκυση καταθέσεων παρουσιάζει τάσεις αποκλιμάκωσης με τις τράπεζες να δίνουν επιτόκιο που είναι αισθητά πιο κάτω από το 1%.
Σχεδόν μηδενικά καταθετικά επιτόκια προσφέρουν αρκετές χώρες της ΕΕ όπως είναι οι Ιρλανδία (0,03%), Ισπανία (0,04%), Λουξεμβούργο (0,08%), Βουλγαρία (0,13%), Πορτογαλία (0,12%), Σουηδία (0,12%) Δανία (0,15%) και Σλοβενία (0,16%).
Ο εκμηδενισμός των καταθετικών επιτοκίων τις έχει μετατρέψει από σχετικά προσοδοφόρα επένδυση για πολλά νοικοκυριά και επενδυτές, σε αδρανές κεφάλαιο. Ως αποτέλεσμα των μηδενικών επιτοκίων, αρκετά καταθετικά κεφάλαια μετατρέπονται σε επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα ή ακίνητα.