Η σιωπηρή επανάσταση των επενδυτών

· Καταιγισμός αγωγών κατά δημόσιων εταιρειών

· £69 εκ. θα κριθούν στο «εδώλιο»

· Τα £23 εκ. για επιστροφή χρημάτων

· Έρευνα της StockWatch

Αγωγές δεκάδων εκατομμυρίων εναντίον δημοσίων εταιρειών βρίσκονται ενώπιον της κυπριακής δικαιοσύνης. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η StockWatch, τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν συσσωρευτεί αγωγές και απαιτήσεις κατά των δημοσίων εταιρειών που ξεπερνούν τα £69 εκατομμύρια. Οι πλείστες από αυτές, έχουν καταχωρηθεί από μετόχους εταιρειών, οι οποίοι φαίνεται να απεφάσισαν να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους μέσω της δικαστικής οδού αντί να περιμένουν τα αποτελέσματα της κοινοβουλευτικής έρευνας ή τα ευρήματα της Διερευνητικής Επιτροπής. Κάποιες από αυτές, δε, αφορούν ηχηρές υποθέσεις μη έκδοσης τίτλων, μη επιστροφής χρημάτων και παραπλανητικών δηλώσεων σε Ενημερωτικά Δελτία.

Στο προσχέδιο του δεύτερου πορίσματος της βουλής για το ΧΑΚ, οι δύο εμπειρογνώμονες συμπεραίνουν ότι «η πλέον ορθή οδός για τους επενδυτές είναι η καταχώρηση αγωγών εναντίον συγκεκριμένων εταιρειών ή προσώπων». Όπως διαφαίνεται μέσα από τις ετήσιες εκθέσεις των δημοσίων εταιρειών, ευτυχώς αρκετοί επενδυτές δεν περίμεναν τα ευρήματα της βουλής...

Καταιγισμός αγωγών

Την τελευταία τετραετία έχουν καταχωρηθεί εκατοντάδες αγωγές εναντίον 32 τουλάχιστον δημοσίων εταιρειών. Η συντριπτική πλειοψηφία των απαιτήσεων εξακολουθεί να βρίσκεται στα δικαστήρια, και επομένως οι εναγόμενες εταιρείες αρκούνται σε συνοπτικές αναφορές για τις αγωγές στις ετήσιες τους εκθέσεις, ακολουθώντας τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, χωρίς βέβαια να αναγνωρίζουν ζημιές στους λογαριασμούς τους, αφού αυτό θα σήμαινε παραδοχή.

Αρκετές από τις αγωγές δεν έχουν άμεση σχέση με τα χρηματιστηριακά δρώμενα, και αφορούν είτε προστριβές με προμηθευτές και συνεργάτες, είτε φορολογικές απαιτήσεις του κράτους (για φόρους, αποχετευτικά τέλη κτλ). Οι πλείστες, όμως, καταχωρήθηκαν από μετόχους δημοσίων εταιρειών για υποθέσεις που σχετίζονται άμεσα με το χρηματιστήριο.

Χρηματιστηριακές στο «εδώλιο»

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πολλές από τις εναγόμενες είναι χρηματιστηριακές ή επενδυτικές εταιρείες. Οι μεγαλύτερες απαιτήσεις έχουν καταχωρηθεί εναντίον της Sharelink, κυρίως για θέματα που σχετίζονται με το θέμα της White Knight. Εναντίον της τελευταίας, υπάρχουν αγωγές ύψους £1,8 εκ. για επιστροφή χρημάτων και απαιτήσεις για άλλα £18 εκ. Μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2003, οι απαιτήσεις για επιστροφή χρημάτων ανέρχονταν στα £21 εκ. Υπάρχει επίσης η αγωγή εναντίον της White Knight από ομάδα επενδυτών για £13,1 εκ.

Αγωγές υπάρχουν όμως και για τις περισσότερες από τις υπόλοιπες χρηματιστηριακές εταιρείες, κυρίως για θέματα που σχετίζονται με τις χρηματιστηριακές τους εργασίες: £1,6 εκ. για τη MarkeTrends, £1,2 εκ. για τη CLR, £0,6 εκ. για τη SAFS, £0,5 εκ. για τη Λαϊκή Επενδυτική και £220,000 για την ProChoice.

Όσο αφορά εταιρείες με επενδυτικές δραστηριότητες, εκκρεμούν νομικές απαιτήσεις ύψους £6,2 εκ. εναντίον της Elma Holdings, από τη Λαϊκή Τράπεζα. Η Elma απαιτεί από τη Λαϊκή αποζημιώσεις ύψους £12,5 εκ.

Υπάρχουν επίσης απαιτήσεις ύψους £0,8 εκ. εναντίον της CyVenture, κυρίως από μετόχους που «ισχυρίζονται ότι έχουν παραπλανηθεί από δηλώσεις που περιέχονται στο Ενημερωτικό Δελτίο της Εταιρείας για την εξάσκηση Δικαιωμάτων Προτίμησης τον Ιούλιο του 2000». Ως γνωστό, επενδυτής κέρδισε πρόσφατα αγωγή εναντίον της CyVenture στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για παράλειψη μεταβίβασης τίτλων.

Αγωγές για μη έκδοση τίτλων

Αγωγές εκκρεμούν και εναντίον της Claridge αναφορικά με το θέμα της μη κατοχής τίτλων τον Νοέμβριο του 1999. Όπως αναφέρει στην ετήσια έκθεση 2002 η εταιρεία, εναντίον της εκκρεμούν αγωγές ύψους £765.720 «σχετικά με κατ’ ισχυρισμό διάρρηξη της υποχρέωσης της Εταιρείας να εκδώσει και παραδώσει τίτλους μετοχών». Η ημερομηνία ακρόασης των τριών από αυτές, ορίστηκε για το 2003, εντούτοις, όπως δήλωσε στη StockWatch αξιωματούχος της εταιρείας, καμία δεν φαίνεται να έχει εκδικαστεί μέχρι τώρα. Η πιο μεγάλη αγωγή, για £652 χιλιάδες, καταχωρήθηκε στις 2 Ιουλίου 2000.

19 αγωγές κατά GLC

Εναντίον της GLC εκκρεμούν 19 αγωγές για συνολικό ποσό που ξεπερνά τα £10 εκ. Η μεγαλύτερη αγωγή είναι από τη Cylink για £6,5 εκ., υπάρχει αγωγή από την Metaxas, Loizides, Syrimis & Co. για £1 εκ. και από τη CLR Investment Fund, επίσης για £1 εκ. Η τελευταία βρίσκεται ακόμα στα αρχικά της στάδια καθώς η CLR δεν έχει καταχωρήσει έκθεση απαίτησης ακόμη.

Μη επιστροφή χρημάτων

Πολλές αγωγές ή απαιτήσεις αφορούν την επιστροφή χρημάτων σε επενδυτές. Πέραν αυτών που εκκρεμούν εναντίον της White Knight, υπάρχουν 3 αγωγές και 224 επιστολές απαιτήσεων εναντίον της CPI, συνολικού ύψους £2,3 εκ. Όπως καταδεικνύει η έρευνα της StockWatch, από το σύνολο των £69 εκ. που εκκρεμούν ως αγωγές ή απαιτήσεις εναντίον των 32 δημοσίων εταιρειών, περίπου το ένα τρίτο αφορά επιστροφή χρημάτων. Οι επενδυτές που ζητούν επιστροφή χρημάτων επικαλούνται τους Νόμους 42(Ι)2000, 141(Ι)2000, 9(Ι)2001 και 168(Ι)2002. Ως γνωστό, ο πρώτος νόμος κρίθηκε αντισυνταγματικός στις υποθέσεις Λαπέρτα και Cyber Group.

ΕΚ: Να υπάρχει επαρκής πληροφόρηση

Σχολιάζοντας το θέμα των αγωγών ή απαιτήσεων που εκκρεμούν στα δικαστήρια εναντίων δημοσίων εταιρειών, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Μάριος Κληρίδης, επισήμανε την ανάγκη επαρκούς πληροφόρησης του επενδυτή. «Η έγνοια της Κεφαλαιαγοράς είναι να υπάρχει η κατάλληλη κοινοποίηση (proper disclosure) των πληροφοριών αυτών στις ετήσιες εκθέσεις», είπε στη StockWatch ο κ. Κληρίδης. «Παλαιότερα μας απασχόλησε το συγκεκριμένο θέμα και σε μία περίπτωση αναγκάσαμε δημόσια εταιρεία να περιλάβει αναφορά για τις αγωγές στην ετήσια της έκθεση», πρόσθεσε.

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις που ερεύνησε η StockWatch οι δικηγόροι των δημοσίων εταιρειών συμβουλεύουν τα διοικητικά τους συμβούλια ότι δεν συντρέχουν λόγοι να γίνουν σχετικές προβλέψεις για αποζημιώσεις στους λογαριασμούς των εταιρειών. Ερωτηθείς εάν σε τέτοιες περιπτώσεις οι δικηγόροι λειτουργούν προς όφελος και των μετόχων ο κ. Κληρίδης είπε διακριτικά: «Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι οι δικηγόροι χειρίζονται το θέμα με υπευθυνότητα ή ανευθυνότητα» εφόσον οι πλείστες υποθέσεις δεν έχουν εκδικαστεί ακόμη. «Είναι σημαντικό όμως να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα στα δικαστήρια για να ξέρουμε όλοι που στεκόμαστε», κατέληξε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα της StockWatch κατέδειξε ότι αριθμός εταιρειών δεν σημειώνουν στις οικονομικές τους καταστάσεις ότι εκκρεμούν εναντίον τους αγωγές. Στην περίπτωση των τραπεζών αυτό ενδεχομένως να οφείλεται στο ότι τα ποσά είναι πολύ μικρά σε σχέση με τα μεγέθη των τραπεζών. Όπως φαίνεται, όμως, από το προσχέδιο του πορίσματος της βουλής, αγωγές εκκρεμούν και εναντίον πολύ μικρότερων εταιρειών, που δεν το αναφέρουν στα βιβλία τους.

Ο Σύνδεσμος Δημοσίων Εταιρειών με τον οποίο επικοινώνησε η StockWatch δεν ήταν διαθέσιμος για σχόλιο.

Του Αντώνη Α. Έλληνα και της Άντρης Σκορδή