You are here

Ανοίγει ο δρόμος για ενεργοποίηση άμεσα του ESM

13/09/2012 08:39
Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου

«Ναι» υπό όρους είπε χθες το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρσλρούης στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης ESM και στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο, απορρίπτοντας την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που είχαν υπογράψει 37.000 Γερμανοί πολίτες από όλο το πολιτικό φάσμα ζητώντας τη μη επικύρωσή τους. Η απόφαση -αν και αναμενόμενη- λειτούργησε ως καταλύτης για να διατηρηθεί το θετικό κλίμα στις ευρωπαϊκές αγορές: Οι τραπεζικές μετοχές έκλεισαν με υψηλά κέρδη, το ευρώ ξεπέρασε ενδοσυνεδριακά τα 1,29 δολάρια για πρώτη φορά από τον Μάιο, η απόδοση του δεκαετούς ιταλικού ομολόγου υποχώρησε κάτω από το 5% σε χαμηλό εξαμήνου και αυτή του αντίστοιχου ισπανικού διαμορφώθηκε στο 5,56%, δύο ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τα ιστορικά υψηλά στο τέλος Ιουλίου.

Επικύρωση

Η ετυμηγορία των οκτώ δικαστών ανοίγει τον δρόμο για τον πρόεδρο της χώρας Γιόαχιμ Γκάουκ να υπογράψει τη Συνθήκη για τον ESM εντός των προσεχών ημερών (σ.σ. η Γερμανία είναι η μόνη χώρα που δεν την έχει επικυρώσει) ώστε να καταστεί λειτουργικός ο μηχανισμός το ταχύτερο δυνατό.

Σημαντικά θέματα, όπως πότε θα εισφέρουν οι κυβερνήσεις στον ESM τα κεφάλαια και τις εγγυήσεις που τους αναλογούν και πού θα διαμορφωθούν τα επιτόκια στα δάνεια που θα χορηγεί ο μηχανισμός θα τεθούν υπό συζήτηση στο άτυπο Eurogroup της Κύπρου που αρχίζει αύριο. Ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι ο μηχανισμός μπορεί να αρχίσει να λειτουργεί στις 8 Οκτωβρίου, αναφέροντας ότι το διοικητικό συμβούλιο του ESM θα συνεδριάσει στο περιθώριο του προγραμματισμένου για την ίδια ημέρα Eurogroup και ότι ο ίδιος θα παραστεί στη συνεδρίαση.

Αστερίσκοι

Οι προϋποθέσεις που έθεσε το Δικαστήριο για να κρίνει τον ESM σύμφωνο με το γερμανικό Σύνταγμα δεν αιφνιδίασαν, καθώς είχαν προεξοφληθεί εν πολλοίς από τους αναλυτές. Οι σημαντικότεροι είναι οι εξής:

1. Το Δικαστήριο θέτει ρητά ως «πλαφόν» για την οικονομική ευθύνη που μπορεί να αναλάβει η Γερμανία μέσω του μηχανισμού τα 192 δισ. ευρώ (22 δισ. «ζεστό» χρήμα και περίπου 170 δισ. εγγυήσεις) που έχει ήδη εγκρίνει η Κάτω Βουλή (Bundestag) ως συνεισφορά της χώρας. Η αύξηση του ποσού αυτού προϋποθέτει τη ρητή έγκριση της Bundestag.

2. Απαιτεί και τα δύο σώματα της γερμανικής Βουλής να έχουν επαρκή πληροφόρηση για όλες τις αποφάσεις του ESM, αν και η Συνθήκη που διέπει τον Μηχανισμό προβλέπει ρήτρες εμπιστευτικότητας κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

3. Υπενθυμίζει ότι η έγκριση της Bundestag αποτελεί προαπαιτούμενο για την ενεργοποίηση των προγραμμάτων του ESM.

4. Απαγορεύει ρητώς τη χορήγηση τραπεζικής άδειας στον ESM, που θα του επέτρεπε να δανειστεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και θα του έδινε απεριόριστη δύναμη πυρός (σε αντίθεση με τα 500 δισ. ευρώ που διαθέτει σήμερα).

Σημειώνεται, τέλος, ότι ο πρόεδρος του Δικαστηρίου Αντρέας Φοσκούλε υπογράμμισε ότι η χθεσινή απόφαση είναι προσωρινή και δεν «άγγιξε» το εάν το νέο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ συνεπάγεται ανάληψη απεριόριστης οικονομικής ευθύνης από την Γερμανία? από την «πίσω πόρτα». Το ακανθώδες αυτό θέμα θα κριθεί κατά την τελική απόφαση που αναμένεται στις αρχές του 2013.

Δηλώσεις

Αγκ. Μέρκελ


«Καλή ημέρα για τη Γερμανία, καλή ημέρα για την Ευρώπη», δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ σε ειδική σύνοδο του Κοινοβουλίου. «Η Γερμανία στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα προς την Ευρώπη και πέραν αυτής, και αίρεται στο ύψος των ευθυνών της».

Φ.Β. Στάινμεγερ

Ρόλος στο Κοινοβούλιο


Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ επισήμανε ότι το Δικαστήριο επιβεβαίωσε τον σημαντικό ρόλο του γερμανικού Κοινοβουλίου, ενώ ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών (προερχόμενος από το FDP) Γκίντο Βεστερβέλε έκανε λόγο για μια «ευφυή απόφαση μέσα στο φιλοευρωπαϊκό πνεύμα του Συντάγματός μας».

Μ. Μόντι

Εξαιρετική είδηση


Ως «εξαιρετική είδηση», που θα επιτρέψει «να αρθεί το τελευταίο εμπόδιο για να τεθεί σε ισχύ η συνθήκη», είδε την ετυμηγορία της Καρλσρούης ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι. Τέλος, την απόφαση χαιρέτησε και ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μπερνάρ Καζνέβ, που επισήμανε ότι «μας επιτρέπει να κάνουμε το επόμενο βήμα για τη σταθεροποίηση της Ευρωζώνης μέσα από την πιθανότητα παρέμβασης του ESM. Είναι μια καλή είδηση».