You are here

ΔΕΕ: Τα ΚΜ να εξετάζουν τις συνθήκες καταγωγής για να αποδώσουν άσυλο

10/06/2021 12:47

"Όταν επιλαμβάνονται αιτήσεως επικουρικής προστασίας, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών πρέπει να εξετάζουν το σύνολο των σχετικών περιστάσεων που χαρακτηρίζουν την κατάσταση στη χώρα καταγωγής του αιτούντος προκειμένου να καθορίσουν τον βαθμό έντασης μιας ένοπλης σύρραξης", έκρινε με σημερινή του απόφαση το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τονίζοντας ότι "η συστηματική εφαρμογή από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών ενός ποσοτικού μόνον κριτηρίου, όπως είναι το ελάχιστο όριο θυμάτων μεταξύ των αμάχων, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποκλεισμό προσώπων που χρήζουν πράγματι προστασίας".

Με τη σημερινή απόφασή του, το ΔΕΕ κρίνει ότι "δεν συμβιβάζεται με την οδηγία 2011/95 εθνική ρύθμιση κατά την οποία, σε περίπτωση που ένας άμαχος δεν θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της προσωπικής του κατάστασης, η διαπίστωση της ύπαρξης «σοβαρής και προσωπικής απειλής» προϋποθέτει ότι ο λόγος του αριθμού των θυμάτων μεταξύ του άμαχου πληθυσμού προς τον συνολικό αριθμό των ατόμων στην οικεία περιοχή ανέρχεται σε ένα συγκεκριμένο ελάχιστο όριο".

Το ΔΕΕ υπενθυμίζει καταρχάς ότι "ένας από τους σκοπούς της οδηγίας είναι να διασφαλισθεί ότι όλα τα κράτη μέλη εφαρμόζουν κοινά κριτήρια για τον προσδιορισμό των προσώπων που χρήζουν όντως διεθνούς προστασίας".

Συναφώς, διευκρινίζει ότι "το καθεστώς επικουρικής προστασίας που προβλέπεται στην οδηγία αυτή πρέπει, καταρχήν, να χορηγείται σε κάθε υπήκοο τρίτης χώρας ή ανιθαγενή που διατρέχει, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του ή στη χώρα της συνήθους διαμονής του, πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη".

Το ΔΕΕ παρατηρεί ότι "η διαπίστωση της ύπαρξης «σοβαρής και προσωπικής απειλής», κατά την έννοια της οδηγίας, δεν προϋποθέτει ότι ο αιτών επικουρική προστασία αποδεικνύει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της προσωπικής του κατάστασης".

Κατά το ΔΕΕ ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται "υπό την έννοια ότι πρόκειται για βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την ένοπλη σύρραξη είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή".

Διαπιστώνει ότι "το ποσοτικό κριτήριο του αριθμού των θυμάτων σε σχέση με το σύνολο του πληθυσμού της οικείας περιοχής προσκρούει, πρώτον, στους σκοπούς της οδηγίας 2011/95 και, ειδικότερα, στην υποχρέωση όλων των κρατών μελών να εφαρμόζουν κοινά κριτήρια για τον προσδιορισμό των προσώπων που χρήζουν πράγματι διεθνούς προστασίας".

"Η συστηματική εφαρμογή από ένα κράτος μέλος ενός ποσοτικού μόνον κριτηρίου, όπως είναι ο ελάχιστος αριθμός θυμάτων, ενδέχεται να οδηγήσει τις εθνικές αρχές σε άρνηση χορήγησης διεθνούς προστασίας κατά παράβαση της υποχρέωσης των κρατών μελών να προσδιορίζουν τα πρόσωπα που χρήζουν πράγματι τέτοιας προστασίας", κρίνει το ΔΕΕ.

Δεύτερον, σύμφωνα με το ΔΕΕ, "μια τέτοια ερμηνεία θα ήταν ικανή να παρακινήσει τους αιτούντες διεθνή προστασία να μεταβαίνουν στα κράτη μέλη τα οποία δεν εφαρμόζουν το κριτήριο ενός συγκεκριμένου ελάχιστου ορίου ήδη διαπιστωθέντων θυμάτων ή τα οποία προβλέπουν συναφώς χαμηλότερο ελάχιστο όριο, πράγμα που θα μπορούσε να ενθαρρύνει την πρακτική του forum shopping με σκοπό την καταστρατήγηση των κανόνων της οδηγίας 2011/95".

"Κατά την οδηγία αυτή, όμως, η προσέγγιση των διατάξεων των σχετικών με την αναγνώριση και το περιεχόμενο του καθεστώτος πρόσφυγα και του καθεστώτος επικουρικής προστασίας συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στον περιορισμό των δευτερογενών μετακινήσεων των αιτούντων διεθνή προστασία μεταξύ κρατών μελών, όταν οι εν λόγω μετακινήσεις οφείλονται αποκλειστικά στις διαφορές μεταξύ των εθνικών νομικών πλαισίων", κρίνει το ΔΕΕ.

Επιπλέον, το ΔΕΕ εκτιμά ότι η έννοια της «σοβαρής και προσωπικής απειλής» κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του αιτούντος επικουρική προστασία πρέπει να ερμηνευθεί ευρέως. Επομένως, απαιτείται η σφαιρική συνεκτίμηση όλων των σχετικών περιστάσεων της συγκεκριμένης περίπτωσης, ιδίως δε εκείνων που χαρακτηρίζουν την κατάσταση στη χώρα καταγωγής του αιτούντος.

ΚΥΠΕ