Ποικίλες επιδράσεις σε αγορά εργασίας από μέτρα για πανδημία

Οι υπηρεσίες της Κομισιόν δημοσίευσαν σήμερα την έκθεση για την απασχόληση και τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη, ESDE, για το 2021, σε σχέση με τον κοινωνικό αντίκτυπο της κρίσης COVID-19.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα κύρια ευρήματα της έκθεσης ESDE, η απασχόληση αυξήθηκε σε θέσεις εργασίας που είναι κρίσιμες, μπορούν να πραγματοποιηθούν από το σπίτι και απαιτούν χαμηλή κοινωνική αλληλεπίδραση. Αυτό συνέβη, για παράδειγμα, στον τομέα των ασφαλίσεων, του προγραμματισμού υπολογιστών και των τηλεπικοινωνιών. Εργασίες που δεν μπορούσαν να εκτελεστούν από το σπίτι σημείωσαν μείωση της απασχόλησης. Αυτό ήταν υψηλότερο στους τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο από τα μέτρα lockdown, όπως η διαμονή, το φαγητό και τα ταξίδια. Η μείωση ήταν λιγότερο έντονη στις κρίσιμες πρώτες θέσεις με υψηλή κοινωνική αλληλεπίδραση, όπως γιατρούς, νοσοκόμες, προσωπική φροντίδα και εργαζόμενοι στη φροντίδα των παιδιών.

Ο γεωγραφικός αντίκτυπος της κρίσης COVID-19 ήταν άνισος και μπορεί να διευρύνει τις περιφερειακές ανισότητες που υπήρχαν ήδη πριν από την πανδημία, συμπεραίνει ακόμα η Κομισιόν. Οι απώλειες θέσεων εργασίας ήταν πέντε φορές μεγαλύτερες στις αγροτικές περιοχές παρά στις πόλεις. Σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, οι περιοχές της Μεσογείου επλήγησαν περισσότερο από τις απώλειες θέσεων εργασίας, που συνδέονται επίσης με το μεγαλύτερο μερίδιο των ατόμων που εργάζονται στον τουρισμό.

Η έκθεση αναφέρει ότι οι περιοχές που αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικές στο σοκ της COVID-19 τείνουν να μοιράζονται χαρακτηριστικά όπως η υψηλή περιφερειακή παραγωγικότητα, το υψηλό επίπεδο ειδικευμένου πληθυσμού, οι μεγάλες επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη, τα ποιοτικά τοπικά δημόσια ιδρύματα και τη σταθερή ψηφιακή υποδομή. Συνολικά, οι αγορές εργασίας με καλή απόδοση αποδείχθηκαν καλύτερα προστατευμένες από την οικονομική ύφεση.

Επιπλέον, οι επιπτώσεις της κρίσης στον εθνικό κοινωνικό διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις ποικίλλουν μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Χώρες με ισχυρά θεσμικά όργανα κοινωνικού διαλόγου ευνόησαν την έγκαιρη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης, όπως προγράμματα βραχυπρόθεσμης εργασίας. Σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, η υγεία αφορά περιορισμένες παραδοσιακές διαδικασίες συλλογικών διαπραγματεύσεων, ενώ σε άλλες η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων αυξήθηκε λόγω των επειγουσών δημόσιων παρεμβάσεων.

Σύμφωνα με την έκθεση, η μείωση του ποσοστού απασχόλησης στην ΕΕ ήταν ελαφρώς υψηλότερη για τους άνδρες από ό, τι για τις γυναίκες. Ωστόσο, η επίδραση της κρίσης στις ανισότητες μεταξύ των φύλων εξαρτάται από διάφορες διαστάσεις και η πανδημία υπογράμμισε τις μακροχρόνιες ανισότητες μεταξύ των φύλων. Οι γυναίκες παρουσίασαν μια απότομη πτώση των ωρών εργασίας σε σχέση με τους άνδρες το δεύτερο τρίμηνο του 2020, καθώς ορισμένοι τομείς που χαρακτηρίζονται από υψηλή απασχόληση γυναικών (π.χ. δραστηριότητες στέγασης και εξυπηρέτησης τροφίμων) επηρεάστηκαν έντονα από το lockdown. Επίσης, οι γυναίκες συνέχισαν να αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο των ευθυνών φροντίδας και αντιμετώπισαν προκλήσεις για την εξισορρόπηση της εργασίας και της ιδιωτικής ζωής.

Τέλος, οι τηλεργαζόμενοι είναι ικανοποιημένοι με την εργασία τους από το σπίτι όταν λαμβάνουν τον εξοπλισμό που χρειάζονται για να κάνουν τη δουλειά τους, όταν δεν χρειάζεται να εργάζονται πολύ περισσότερες ώρες και όταν η εργασία δεν επηρεάζει τον οικογενειακό χρόνο, αναφέρει η έκθεση.