22/10/2020 07:19
Με επιφύλαξη και δυσπιστία φαίνεται να αντιμετωπίζονται οι προθέσεις Κύπρου και Μάλτας, για διακοπή των επενδυτικών προγραμμάτων ως μέσα πώλησης διαβατηρίων.
Ο οργανισμός Διεθνής Διαφάνεια, χαρακτηρίζει ως ευπρόσδεκτο βήμα την απόφαση της ΕΕ να ενεργοποιήσει διαδικασίες εναντίον της Κύπρου και της Μάλτας για παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου κατά την εφαρμογή των επενδυτικών τους προγραμμάτων, ωστόσο φαίνεται να αμφιβάλλει για το εάν θα διακοπεί μόνιμα το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα.
Όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση της Διεθνούς Διαφάνειας, «την περασμένη εβδομάδα, αφού μια υπό κάλυψη έρευνα του Al Jazeera ενέπλεξε πολιτικούς στην διαφθορά που σχετίζεται με το πρόγραμμα, η κυβέρνηση της Κύπρου ανακοίνωσε ότι θα αναστείλει το σχέδιο διαβατηρίων, ωστόσο υπάρχουν ερωτήματα για το εάν θα διακοπεί μόνιμα».
Η αναφορά ακολουθεί τη δήλωση του εκπροσώπου της Κομισιόν Κρίστιαν Βίγκαντ, ο οποίος σχολιάζοντας την πρόθεση κατάργησης των προγραμμάτων πολιτογραφήσεων Κύπρου και Μάλτας επεσήμανε ότι προς το παρόν τα προγράμματα εξακολουθούν να παραμένουν σε ισχύ και πως μπορεί να αντικατασταθούν από παρόμοια επενδυτικά προγράμματα.
Η διαφαινόμενη δυσπιστία των αρμοδίων, ενδεχομένως να ενισχύεται από την απόφαση για καθυστέρηση ενός μήνα στην κατάργηση του προγράμματος και τις πιέσεις που άρχισαν να ασκούνται αμέσως μετά, για τη δημιουργία ενός νέου επενδυτικού σχεδίου.
Ενδεικτικά, μετά την απόφαση για κατάργηση του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος, η ειδική της Διεθνούς Διαφάνειας στις διαδρομές μαύρου χρήματος Maira Martini, είχε δηλώσει ότι η εν λόγω απόφαση αποτελεί βήμα προς την ορθή κατεύθυνση. Ωστόσο, σημείωσε ότι «θα πρέπει να καταλάβουμε τι σημαίνει ‘κατάργηση’ στην πράξη και εάν η κυπριακή κυβέρνηση έχει πλάνα για τη δημιουργία ενός άλλου, παρόμοιου προγράμματος ή αναδόμησης του υφιστάμενου σχεδίου παραχώρησης υπηκοότητας έναντι επένδυσης, που επιτρέπει την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή υπηκοότητα».
Επεσήμανε μάλιστα, ότι αυτή ήταν η προσέγγιση που είχε ακολουθήσει πρόσφατα η Μάλτα και τονίζεται πως «εάν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε ενδεχομένως να μην προστατευτεί η ΕΕ από το βρώμικο χρήμα».
Πάντως, το παράθυρο του ενός μήνα, κατά τη διάρκεια του οποίου συνεχίζονται οι πολιτογραφήσεις ξένων επενδυτών, επιχειρείται να κλείσει προσωρινά, μέσω πρότασης που θα τεθεί ενώπιον της ολομέλειας της βουλής την Παρασκευή.
Η πρόταση που προέρχεται από το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, προβλέπει άμεσο πάγωμα της κατάθεσης και εξέτασης αιτήσεων πολιτογράφησης, μέχρι τουλάχιστον και το τέλος Ιανουαρίου του 2021, έτσι ώστε η κυβέρνηση να καταθέσει τροποποιημένο νομοσχέδιο και κανονισμούς για τις πολιτογραφήσεις, τους οποίους θα εγκρίνει η βουλή.
Στη δημιουργία του κλίματος δυσπιστίας, φαίνεται να συμβάλλουν και οι διαχρονικά ελλιπείς αντιδράσεις των εγχώριων αρχών σε ότι αφορά τα προβλήματα του σχεδίου πολιτογραφήσεων, με αποτέλεσμα οι ευρωπαϊκές αρχές να μην πείθονται, όπως φαίνεται, για τις προθέσεις πλήρους και μόνιμης κατάργησης του προγράμματος.
Η Κομισιόν επεσήμανε στην πρόσφατη ανακοίνωση της, ότι παρά τις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις, Κύπρος και Μάλτα παραχωρούσαν για χρόνια υπηκοότητα σε άτομα δίχως να διασφαλίζεται η γνήσια σύνδεση με τις χώρες τους, παραβιάζοντας την υποχρέωση τους για ειλικρινή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Στην ανακοίνωση της Διεθνούς Διαφάνειας καταγράφεται δήλωση της εκπροσώπου του οργανισμού Laure Brillaud, σύμφωνα με την οποία «υπάρχουν πολλά στοιχεία ότι τα σχέδια χρυσών διαβατηρίων της Κύπρου και της Μάλτας, εξυπηρετούσαν διεφθαρμένα συμφέροντα, όχι το κοινό καλό» και ότι για χρόνια, οι κυβερνήσεις των δύο χωρών αγνοούσαν την δημόσια κατακραυγή.
Η αρχή του νήματος
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια, σημαίνει ότι Κύπρος και Μάλτα μπορεί να βρεθούν ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρώπης, εκτός κι αν οι δύο χώρες λάβουν μέτρα για τον τερματισμό της κατάχρησης των εν λόγω προγραμμάτων.
Η κ. Brillaud αναφέρει ότι η κίνηση της ΕΕ είναι ακριβώς «το είδος αποφασιστικής δράσης που ζητούσαμε».
Εντούτοις, η Διεθνής Διαφάνεια τονίζει ότι η Κύπρος και η Μάλτα δεν είναι οι μόνες χώρες όπου μπορεί να αγοραστεί η ευρωπαϊκή υπηκοότητα και πως η Κομισιόν έχει απευθυνθεί και στην κυβέρνηση της Βουλγαρίας αναφέροντας ανησυχίες σε σχέση με το υφιστάμενο σχέδιο της χώρας.
Παράλληλα, καλεί την Κομισιόν να εξετάσει τη νομιμότητα όλων των σχεδίων που προσφέρουν έμμεση οδό προς την ευρωπαϊκής υπηκοότητα, περιλαμβανομένου του σχεδίου της Πορτογαλίας, επισημαίνοντας ότι πλούσιοι επενδυτές μπορούν επίσης να αποκτήσουν υπηκοότητα από την Αυστρία.
Εξάλλου ο κ. Βίγκαντ της Κομισιόν, έχει δηλώσει ότι «στο μέλλον κανένα κράτος μέλος δεν θα λειτουργεί συστήματα που ουσιαστικά έχουν ως αποτέλεσμα την πώληση ιθαγένειας στην ΕΕ».
Οι αναφορές δείχνουν ότι η διαδικασίες που κινήθηκαν εναντίον της Κύπρου και της Μάλτας μπορεί να είναι μόνο η αρχή του νήματος στην προσπάθεια για πλήρη εξάλειψη παρόμοιων προγραμμάτων στην ΕΕ.
«Ελπίζουμε ότι οι διαδικασίες επί παραβάσει θα συνοδευτούν από την επείγουσα και αναγκαία πανευρωπαϊκή μεταρρύθμιση», δήλωσε η κ. Brillaud, τονίζοντας ότι η Κομισιόν θα πρέπει να παρουσιάσει ένα πλάνο σταδιακής κατάργησης των σχεδίων χρυσών διαβατηρίων, ως το επόμενο βήμα.
Παράλληλα, χαρακτηρίζει συστημικό το πρόβλημα διαφθοράς και κατάχρησης σε τέτοια σχέδια, υπογραμμίζοντας ότι απαιτείται ισχυρή αντίδραση εκ μέρους της ΕΕ, μέσω νομοθετικής πρότασης για το πώς αυτά τα σχέδια μπορούν να ρυθμιστούν μέχρι την σταδιακή κατάργηση τους.