You are here

Δύσκολη η ανάκληση διαβατηρίων από Ρώσους

30/03/2022 06:02

Στη σκιά των παραινέσεων της Κομισιόν για τα διαβατήρια και τις συστάσεις για ανάκληση διαβατηρίων από Ρώσους που υπόκεινται σε κυρώσεις, νομικοί επισημαίνουν τη δυσκολία ανάκλησης των διαβατηρίων και τον κίνδυνο η Κυπριακή Δημοκρατία να κληθεί να καταβάλει αποζημιώσεις εκατομμυρίων.

Όπως επισημαίνουν σε δηλώσεις του στη StockWatch, η ιθαγένεια που παραχωρήθηκε με βάση το εθνικό δίκαιο και ενδέχεται παραβίαση του, θα οδηγήσει σε προσφυγές εκ μέρους των Ρώσων στα δικαστήρια με ανοιχτό το ενδεχόμενο αποζημιώσεων εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Με αφορμή τη σύσταση της ΕΕ για τα διαβατήρια, με την οποία καλούνται τα κράτη μέλη να καταργήσουν αμέσως κάθε υφιστάμενο πρόγραμμα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές και να διασφαλίσουν τη διενέργεια αυστηρών ελέγχων για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχουν τα προγράμματα χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές, η StockWatch ζήτησε από νομικούς να αναφέρουν τις αρχές για απώλεια ιθαγένειας.

Ο καθηγητής νομικών Αχιλλέας Αιμιλιανίδης σημειώνει στη StockWatch ότι η απώλεια ιθαγένειας είναι ζήτημα εθνικού δικαίου σημειώνοντας ότι αποστέρηση υπηκοότητας μπορεί να γίνει εάν αποκτήθηκε με δόλο, ψευδείς παραστάσεις και απόκρυψη πραγματικών στοιχείων.

Σε σχέση με τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε Ρώσους, σημειώνει είναι οικονομικής φύσεως και δεν έχουν να κάνουν με την ιθαγένεια τονίζοντας ότι η ΕΕ δεν έχει εξουσία να αποστερήσει κάποια ιθαγένεια και η σύστασή της ασκεί πολιτική πίεση.

Ο κ. Αιμιλιανίδης σημειώνει ότι υπάρχει απόφαση ευρωπαϊκού δικαστηρίου για ευρωπαίο πολίτη που έχει μπει σε κυρώσεις στην οποία αναφέρεται ότι η επιβολή κυρώσεων δεν εμποδίζει την ιδιότητα του ευρωπαίου πολίτη.

Ο νομικός Ανδρέας Αγγελίδης σημειώνει ότι η ανάκληση της ιθαγένειας μπορεί να προκύψει εάν δόθηκε παραπληροφόρηση, παραπλάνηση, δόλος και απόκρυψη στοιχείων.

Επισημαίνει ότι το θέμα είναι δύσκολο και περίπλοκο. Σημειώνει ότι εάν ανακληθούν υπηκοότητες μετά από οδηγία της ΕΕ παραβιάζοντας το νόμο, οι Ρώσοι ενδενα προσφύγουν στο δικαστήριο διεκδικώντας αποζημιώσεις από την ΚΔ.

Σύμφωνα με τον κ. Αγγελίδη, τα κράτη μέλη πρέπει να υποδείξουν στην ΕΕ ότι για τα διαβατήρια που δόθηκαν δεν υπήρξε δόλος και εκδόθηκαν νόμιμα σημειώνοντας ότι δεν είναι εύκολο να ανακληθούν γατί θα παραβιαστεί νόμος της ΚΔ.

Ο νομικός Κώστας Βελάρης  σημειώνει ότι η ανάκληση ιθαγένειας γίνεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος ή έχει αποσπαστεί με απάτη. «Υπό τις περιστάσεις αμφιβάλω εάν οποιαδήποτε από τις υπηκοότητες που έχουν δοθεί μπορεί νόμιμα να ανακληθεί», σημειώνει.

«Ο κύπριος πολίτης υπόκειται στους νόμους της χώρας. Έναν εγκληματία που κάνει ένα φόνο τον παίρνεις φυλακή, δεν του αποστερείς την υπηκοότητα», αναφέρει χαρακτηριστικά προσθέτοντας ότι δεν έχει παρατηρηθεί καταδικασθέντας που να του έχει αφαιρεθεί η υπηκοότητά. «Εάν όμως ένας πολιτογραφείς έχει λάβει την υπηκοότητα με δόλο μπορεί να ανακληθεί αφού όμως ακούσεις τί έχει να πει. Η βασική αρχή της δικαιοσύνης είναι να ακουστούν οι απόψεις του εμπλεκόμενου».

Δεν πρόκειται για δεσμευτική υποχρέωση

Ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Χρίστος Κληρίδης αναφέρει στη StockWatch ότι πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν υπάρχει δεσμευτική υποχρέωση στην Κυπριακή Δημοκρατία να προχωρήσει στην αφαίρεση υπηκοοτήτων που δόθηκαν σε Ρώσους, τα ονόματα των οποίων βρίσκονται στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ σαν συνεργατών και/ή υποστηρικτών του Βλαντιμίρ Πούτιν, δεδομένου ότι πρόκειται για συστάσεις και όχι για κανονισμούς και/ή οδηγίες.

Τονίζει ότι λανθασμένα έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι θα πρέπει να ανακληθούν όλες οι υπηκοότητες που δόθηκαν δυνάμει του εν λόγω επενδυτικού προγράμματος και/ή να ανακληθούν όλες οι άδειες παραμονής για όλους τους Ρώσους στην Κύπρο. 

Αναφέρει ότι εφόσον πρόκειται απλώς για σύσταση, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να σεβαστεί το Σύνταγμα, τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες όπως κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα μέσα στο πλαίσιο ενός κράτους δικαίου.

Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη, επισημαίνει, ότι η σύσταση της ΕΕ είναι διαφορετική από την καταρχήν απόφαση της Κομισιόν να ξεκινήσει τη διαδικασία παραπομπής της Κυπριακής Δημοκρατίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε σχέση με το όλο επενδυτικό πρόγραμμα παραχώρησης υπηκοοτήτων.

Σύμφωνα με τη σύσταση της ΕΕ, τα σχετικά κράτη μέλη θα πρέπει να διενεργήσουν αξιολογήσεις προκειμένου να αποφασίσουν κατά πόσον η ιθαγένεια που έχει χορηγηθεί στο παρελθόν σε Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που υπόκεινται σε κυρώσεις ή που παρέχουν σημαντική υποστήριξη στον πόλεμο στην Ουκρανία θα πρέπει να ανακληθεί. Κατά τη διενέργεια των αξιολογήσεων, τα σχετικά κράτη μέλη πρέπει να λάβουν υπόψη τις αρχές που έχει διατυπώσει το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με την απώλεια της ιθαγένειας της ΕΕ.

Επίσης, θα πρέπει να ανακαλέσουν αμέσως ή να αρνηθούν την ανανέωση των αδειών διαμονής που έχουν χορηγηθεί βάσει προγράμματος χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές σε Ρώσους ή Λευκορώσους υπηκόους που υπόκεινται σε κυρώσεις της ΕΕ σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, έπειτα από αξιολόγηση. Το ίδιο μέτρο θα πρέπει επίσης να εφαρμοστεί σε όσους παρέχουν σημαντική υποστήριξη στον πόλεμο στην Ουκρανία ή σε άλλες συναφείς δραστηριότητες της ρωσικής κυβέρνησης ή του καθεστώτος Λουκασένκο που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.

Ακόμη, τα κράτη θα πρέπει να αναστείλουν την έκδοση αδειών διαμονής βάσει προγραμμάτων χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές για όλους τους Ρώσους και Λευκορώσους υπηκόους.

Της Γεωργίας Χαννή