24/03/2020 10:06
Την ενεργοποίηση του ESM, o oποίος διατηρεί €410 δισ. σε δανειοδοτική ικανότητα, θα εξετάσουν σήμερα, με τηλεδιάσκεψη, οι Υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης, με στόχο να παράσχουν την απαιτούμενη ρευστότητα για τις δημοσιονομικές κινήσεις των εθνικών κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της εξάπλωσης του COVID19 στην οικονομία. Τη συζήτηση αυτή επιβεβαίωσαν στο ΚΥΠΕ δύο διπλωμάτες Κρατών Μελών της ευρωζώνης, οι οποίοι παρέπεμψαν στην κοινή δήλωση του Eurogroup της περασμένης εβδομάδας.
Σύμφωνα με τις προκαταρκτικές συζητήσεις που έχουν γίνει σε επίπεδο εκπροσώπων Υπουργείων και διπλωματών, ο στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα νέο δανειοδοτικό εργαλείο που θα εξασφαλίσει στα Κράτη Μέλη εξαιρετικά φτηνό και μακροπρόθεσμο δανεισμό, σε περίπτωση αύξησης των επιτοκίων των αγορών, με τους πλέον προνομιακούς όρους αποπληρωμής. H πιστωτική γραμμή θα συνδυαστεί και θα επιτρέψει την καλύτερη υλοποίηση του προγράμματος αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ, επιτρέποντας στις κυβερνήσεις «να ξοδέψουν στον δρόμο τους προς την ανάκαμψη», ενόψει ύφεσης στο πρώτο μισό του 2020.
Η νέα πιστωτική γραμμή του ESM, που σε αδρές γραμμές ισοδυναμεί με συγκαλυμμένη αμοιβαιοποίηση χρέους (όπως αναλογικά και στην περίπτωση των παλαιότερων διασώσεων) υπάρχει ως λογική και ενδεχόμενο στις δεσμεύσεις των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, αλλά και στη δήλωση του πρώτου έκτακτου Εurogroup για τον κορωνοϊό, προ δύο εβδομάδων. Εκπρόσωποι των Κ-Μ που έχουν άμεση σχέση με τις συζητήσεις εξηγούν πως ο στόχος είναι να αφενός να αφαιρεθεί το άγχος των αγορών για τα Κ-Μ από την εξίσωση, αφετέρου να γίνει αντιληπτό ότι η ευρωζώνη έχει τα μέσα να κρατήσει χαμηλά τις αποδόσεις των ομολόγων.
Η διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες διασώσεις έγκειται στο ότι ο δανεισμός δεν θα συνοδεύεται από ισχυρή αιρεσιμότητα, αλλά από τη δέσμευση (που έχουν ήδη χθες Δευτέρα) αναλάβει οι Υπουργοί Οικονομικών για σταδιακή επιστροφή στα μεγέθη του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) «όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν». Αυτό δε σημαίνει πως όροι δεν θα υπάρχουν - κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό λόγω του καταστατικού του ESM, το οποίο αντανακλά τη συναίνεση των 19 Κ-Μ της ευρωζώνης.
Η λογική της παρέμβασης είναι πως μια μαζική και συντονισμένη ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας είναι αφενός φτηνότερη από μια παρατεταμένη ύφεση, αφετέρου θα δημιουργήσει γρηγορότερα τις συνθήκες για επιστροφή σε στέρεα δημόσια οικονομικά. Τις τελικές αποφάσεις, μετά τις διαβουλεύσεις του Eurogroup, αναμένεται να λάβουν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων, ενδεχομένως και την ερχόμενη Πέμπτη 26 Μαρτίου (τηλεδιάσκεψη), την ώρα που τα επιτόκια των δεκαετών κρατικών ομολόγων άρχισαν και πάλι να ανεβαίνουν. Τόσο οι Υπουργοί όσο και οι ηγέτες έχουν αναγνωρίσει πως η ευρωπαϊκή οικονομία θα συρρικνωθεί από 2% ως 5% το επόμενο διάστημα - εξ ου και η ομόφωνη απόφαση “whatever it takes” (θα γίνει ότι χρειαστεί). Από τις χθεσινές αποφάσεις είναι σαφές ότι το ΣΣΑ ούτε καταργείται, ούτε αγνοείται, αλλά λαμβάνεται υπόψιν η ήδη υπάρχουσα πρόνοια για ευελιξία ανάλογης της κατάστασης. Η τήρηση του ΣΣΑ όλο το προηγούμενο διάστημα δίνει σήμερα τη δυνατότητα για μεγάλης κλίμακας δράση, σχολιάζουν οι δύο διπλωμάτες που ενημέρωσαν το ΚΥΠΕ.