You are here

ΕΕ: Απογοητευτική η αύξηση εισοδήματος νοικοκυριών

16/09/2020 10:04

Λόγο για απογοητευτική αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών κάνει η ΕΕ, στην έκθεση για την απασχόληση και τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη (ESDE) το 2020, αφιερωμένη στο θέμα της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.

Επισημαίνεται ότι σε ορισμένες χώρες, η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών δεν βελτιώθηκε μεταξύ του 2007 και του 2017. Η αύξηση του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών ήταν χαμηλή, μηδενική ή αρνητική στο ένα τέταρτο των χωρών της ΕΕ.

«Η ανάπτυξη ήταν απογοητευτική σε αρκετές χώρες (π.χ. Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρο, Ισπανία, Αυστρία). Στο μισό όλων των χωρών της ΕΕ, η συνολική ανάπτυξη κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας δεν υπερβαίνει το 6,2%. Σε επτά χώρες η συνολική ανάπτυξη ήταν το πολύ 1,2%», σημειώνεται.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το κατά κεφαλήν εισόδημα αυξάνεται, παρόλο που βρίσκεται ακόμη κάτω από τα επίπεδα προ-κρίσης του 2009.

Το διαθέσιμο κατά κεφαλή εισόδημα των νοικοκυριών διατήρησε την ανοδική τάση το 2018. Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη δεν επέστρεψαν ακόμη στα επίπεδα του 2008. Συγκεκριμένα, το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι περίπου 28% λιγότερο από ό,τι το 2008 στην Ελλάδα, 10% λιγότερο στην Κύπρο, 8% λιγότερο στην Ιταλία, 3% λιγότερο στην Ισπανία και 2% λιγότερο στην Αυστρία.

Οι δαπάνες για τα επιδόματα ανεργίας μειώθηκαν κυρίως σε ορισμένα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένου του Βελγίου, της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, καθώς η αγορά εργασίας βελτιώθηκε.

Μια σημαντική πτυχή της φτώχειας των νοικοκυριών είναι η αδυναμία να κρατήσουν το σπίτι ζεστό λόγω των σχετικών εξόδων. Τα πιο πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι οι χώρες διαφέρουν στην εξέλιξη των δεικτών ενεργειακής φτώχειας μεταξύ 2012 και 2018.

Το ποσοστό του πληθυσμού που δεν μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες θέρμανσης μειώθηκε απότομα (κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες ή περισσότερο) στη Μάλτα, τη Βουλγαρία, τη Λετονία, την Ουγγαρία, την Κύπρο, την Πολωνία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, τη Λιθουανία και τη Ρουμανία, αλλά αυξήθηκε κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες στο Λουξεμβούργο.

Ένα στα 7 άτομα στην ΕΕ ζούσε σε κατοικία με διαρροή στέγης ή υγρούς τοίχους το 2018. Αυτή η κατάσταση επηρέασε το 30,2% του πληθυσμού στην Κύπρο και δεν έχει βελτιωθεί από το 2012.

Σε όλες τις χώρες υπάρχουν μεγάλες διαφορές για την αντιληπτή δικαιοσύνη. Όταν ρωτήθηκαν αν έχουν ίσες ευκαιρίες για να προχωρήσουν στη ζωή, όπως και οι άλλοι στη χώρα τους, τέσσερις στους πέντε Σουηδούς, Δανούς, Φινλανδούς και Ιρλανδούς συμφωνούν. Αντίθετα, λιγότερο από ένα στα τρία άτομα στην Κύπρο, τη Βουλγαρία και την Κροατία, και λιγότερο από ένας στους πέντε στην Ελλάδα εκφράζει αυτήν την άποψη.

Σε χώρες με υψηλότερα επίπεδα εισοδήματος, οι άνθρωποι τείνουν να αναφέρουν περισσότερη ισότητα ευκαιριών.

Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Κύπρος, Λουξεμβούργο), ο πληθυσμός είναι πολύ λιγότερο θετικός για ίσες ευκαιρίες με βάση τα επίπεδα εισοδήματος. Το αντίθετο συμβαίνει στην Ιρλανδία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία.

Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια με τις εισοδηματικές ανισότητες φαίνεται να οφείλεται στις πεποιθήσεις για την αύξηση των μισθολογικών ανισοτήτων.

Τα υψηλά εισοδήματα είναι τα πιο σταθερά στην Κύπρο, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία και τις Κάτω Χώρες.

Η σταθερότητα των μισθών ήταν η υψηλότερη στην Κύπρο (64% των εργαζομένων δεν άλλαξε το δεκαδικό των μισθών τους).

COVID

Η έκθεση καταγράφει ότι η πανδημία COVID-19 έχει βαθιές επιπτώσεις στην υγεία, την οικονομία, την απασχόληση και την κοινωνία, απειλώντας μεγάλο μέρος της προόδου που είχε σημειώσει προηγουμένως η ΕΕ. Όλα τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο οικονομικό σοκ από ό,τι το 2008-2009. Η οικονομική παραγωγή μειώθηκε απότομα και η ανεργία αυξάνεται. Τα πιο ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένης της νεολαίας της Ευρώπης, πλήττονται ιδιαίτερα, τονίζεται.

Επιπλέον η έκθεση επισημαίνει οι επαρκείς ελάχιστοι μισθοί και το ελάχιστο εισόδημα μπορούν να έχουν ευεργετική επίδραση στην κοινωνική κινητικότητα των Ευρωπαίων. Σημειώνει ότι η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε ανθρώπους, αποδίδει. Το κλείσιμο του χάσματος των φύλων φέρνει ιδιαίτερα υψηλές αποδόσεις, ενώ η παράταση της επαγγελματικής ζωής και η αύξηση του εκπαιδευτικού επιπέδου έχουν επίσης θετικά αποτελέσματα.

Επιπλέον τονίζει ότι τα προγράμματα εργασίας μικρής διάρκειας προστατεύουν αποτελεσματικά τις θέσεις εργασίας. Η ΕΕ βοηθά τα κράτη μέλη να παρέχουν τέτοια υποστήριξη μέσω μηχανισμών αλληλεγγύης, όπως το μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (SURE). Ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις επηρεάζουν τη δικαιοσύνη και την αντίληψή του στον χώρο εργασίας, προωθώντας πιο δίκαιους μισθούς, καλύτερες συνθήκες εργασίας και αγορές χωρίς αποκλεισμούς.

«Για να αποκαταστήσει τη ζημιά που υπέστη από τον COVID-19 και να προετοιμάσει μια οικονομία και μια κοινωνία για ένα μέλλον ταχύτερων διαρθρωτικών αλλαγών, η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που προσφέρει η μετάβαση σε μια πιο πράσινη, ψηφιοποιημένη οικονομία και να οικοδομήσουν τη συνοχή, αλληλεγγύη και ανθεκτικότητα στο σχεδιασμό όλων των πολιτικών», τονίζεται.

Της Γεωργίας Χαννή