You are here

Κομισιόν: Μοιράζει ευθύνες εποπτείας του Σχ. Ανάκαμψης

03/09/2021 07:26

Ευθύνες για την παρακολούθηση των διαδικασιών υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, μέσω του οποίου η Κύπρος θα αξιοποιήσει κονδύλια ύψους €1,2 δισ., μοιράζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ενόψει ενημέρωσης της για το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κύπρου, από τον ΥΠΟΙΚ και τον επικεφαλής της ΓΔ Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Συντονισμού και Ανάπτυξης την ερχόμενη Δευτέρα, η κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών έχει ενώπιον της έγγραφα σχετικά με την έγκριση του κυπριακού Σχ. Ανάκαμψης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Με βάση τα έγγραφα, οι ρυθμίσεις παρακολούθησης και υλοποίησης του Σχεδίου Ανάκαμψης της Κύπρου θα πραγματοποιούνται σε έξι βήματα, ενώ γίνεται αναφορά στον εποπτικό ρόλο που θα κληθούν να διαδραματίσουν διάφοροι φορείς.

Σε έξι βήματα η παρακολούθηση του Σχ. Ανάκαμψης

Η πρώτη ρύθμιση στο πλαίσιο αυτό, αφορά στις αρμοδιότητες της επιτροπής παρακολούθησης, υπό την προεδρία του γενικού διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης και με τη συμμετοχή των Γενικών Διευθυντών των Υπουργείων και των Αναπληρωτών Υπουργείων που συμμετέχουν στο σχέδιο.

Η επιτροπή, όπως αναφέρεται, θα είναι αρμόδια για την κεντρική παρακολούθηση της προόδου της εφαρμογής, την επίλυση των προβλημάτων και την αντιμετώπιση των κινδύνων στο υψηλότερο τεχνικό επίπεδο.

Όπως καθορίζεται, θα συνεδριάζει τουλάχιστον πριν από κάθε υποβολή στην Επιτροπή των αιτήσεων πληρωμής και των εκθέσεων προόδου που προβλέπονται στον σχετικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/241, ενώ μπορεί να βασίζεται στην υποβολή εκθέσεων και σε άλλη υποστήριξη από τη συντονιστική αρχή.

Δεύτερον, υπεύθυνη για την παρακολούθηση και την εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σε επιχειρησιακό επίπεδο θα είναι η συντονιστική αρχή, η οποία είναι η διεύθυνση Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης.

Συγκεκριμένα, η συντονιστική αρχή θα είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση, την επαλήθευση και την πιστοποίηση της επίτευξης των ορόσημων και των στόχων των μέτρων του σχεδίου και για τη διασφάλιση της έγκαιρης υποβολής όλων των πληροφοριών που περιγράφονται στον σχετικό κανονισμό.

Κατά την άσκηση των καθηκόντων παρακολούθησης, η συντονιστική αρχή επικουρείται από δύο ειδικευμένους φορείς παρακολούθησης που έχουν οριστεί για συγκεκριμένα μέτρα του σχεδίου, όπως καθορίζεται.

Εθνικός συντονιστής το Γεν. Λογιστήριο

Τρίτον, εθνικός συντονιστής ελέγχου και λογιστικού ελέγχου για την εφαρμογή του σχεδίου, θα είναι η Διεύθυνση Επαληθεύσεων και Πιστοποίησης του Γενικού Λογιστηρίου της Κύπρου, σύμφωνα με το έγγραφο της ΕΕ.

Η διεύθυνση θα έχει την ευθύνη για τη στήριξη της συντονιστικής αρχής στους εποπτικούς ελέγχους από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των εκτελεστικών φορέων, σύμφωνα με το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου του σχεδίου και την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.

Στο πλαίσιο αυτό θα παρακολουθεί επίσης, την κατάσταση των πορισμάτων των εκ των υστέρων ελέγχων, ενεργώντας ως ενδιάμεσος φορέας μεταξύ της συντονιστικής αρχής και της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας (από κοινού «οι ελεγκτικοί φορείς»), όπως σημειώνεται.

Προστίθεται ότι ο εθνικός συντονιστής ελέγχου και λογιστικού ελέγχου δεν θα συμμετέχει στο σχεδιασμό και την εκτέλεση των ελέγχων για τους οποίους φέρουν την αποκλειστική ευθύνη οι ελεγκτικοί φορείς. Θα διαχειρίζεται και θα επεξεργάζεται όλες τις πληροφορίες τις οποίες συλλέγουν οι εκτελεστικοί φορείς.

Σε αυτό το πλαίσιο θα έχει επίσης, την ευθύνη να επιβλέπει την αντιμετώπιση σοβαρών παρατυπιών, δηλαδή απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων, και να διασφαλίζει ότι αποφεύγεται η διπλή χρηματοδότηση μέσω ελέγχων των πληροφοριών που υποβάλλονται από τους εκτελεστικούς φορείς.

Πρώτο τείχος προστασίας οι φορείς υλοποίησης

Τέταρτον, επισημαίνεται πως οι φορείς υλοποίησης του Σχεδίου θα έχουν την πρώτη αρμοδιότητα να προλαμβάνουν, να εντοπίζουν, να αναφέρουν και να διορθώνουν συγκρούσεις συμφερόντων, διαφθορά και απάτη και να αποφεύγουν τη διπλή χρηματοδότηση.

Για τον σκοπό αυτό, σημειώνεται ότι θα διενεργούν πρωτοβάθμιους ελέγχους και επαληθεύσεις της φυσικής και οικονομικής πτυχής των μέτρων που τελούν υπό την ευθύνη τους και ενημερώνουν τακτικά τη συντονιστική αρχή και τους ειδικευμένους φορείς παρακολούθησης, κατά περίπτωση, όσον αφορά την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των οροσήμων και των στόχων των μέτρων υπό την ευθύνη τους και παρέχοντας όλα τα αναγκαία δικαιολογητικά.

Σε δύο φορείς οι αρμοδιότητες εκ των υστέρων ελέγχων

Πέμπτο, η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας καθορίζεται αρμόδια για τη διενέργεια εκ των υστέρων εσωτερικών ελέγχων σε οποιοδήποτε φορέα της κεντρικής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της επίτευξης των ορόσημων και των στόχων του σχεδίου, μέσω κατάλληλης μεθόδου δειγματοληψίας, ενώ αντί για αναφορά στην Ελεγκτική Υπηρεσία, γίνεται αναφορά στο «Ελεγκτικό Συνέδριο της Κυπριακής Δημοκρατίας», σώμα που καθορίζεται αρμόδιο για τη διενέργεια εκ των υστέρων (και σε ορισμένες περιπτώσεις σε πραγματικό χρόνο) εξωτερικών ελέγχων των έργων που υλοποιούνται στο πλαίσιο του εθνικού προϋπολογισμού μέσω κατάλληλης μεθόδου δειγματοληψίας, σύμφωνα με τα πρότυπα του Διεθνούς Οργανισμού Ανωτάτων Οργάνων Ελέγχου (INTOSAI).

Με βάση τις επισημάνσεις της ΕΕ, θα διασφαλίζεται ότι το επιλεγμένο δείγμα περιλαμβάνει αναγκαστικά επαρκή αριθμό μέτρων που εφαρμόζονται μέσω του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Έκτο, ευθύνη για τη σύνταξη αιτήσεων πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποδίδεται στη συντονιστική επιτροπή, η οποία όπως αναφέρεται, υποστηρίζεται από τον εθνικό συντονιστή ελέγχου και λογιστικού ελέγχου στην ανάκτηση των αποτελεσμάτων των ελεγκτικών διαδικασιών που αναλαμβάνουν οι ελεγκτικοί φορείς (συμπεριλαμβανομένης της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας), καθώς και σε όλες τις περιπτώσεις σοβαρών παρατυπιών.

Αυτές, περιλαμβάνουν περιπτώσεις απάτης ή υπόνοιας απάτης, διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων, οι οποίες τροφοδοτούν τη σύνοψη των ελέγχων, η οποία θα συνοδεύει τις αιτήσεις πληρωμής.

Υπό στενή παρακολούθηση η επίτευξη στόχων και οροσήμων

Πέραν των πιο πάνω ρυθμίσεων των διαδικασιών παρακολούθησης της υλοποίησης του Σχ. Ανάκαμψης, το σχετικό έγγραφο περιλαμβάνει και ρυθμίσεις για την παροχή στην Επιτροπή πλήρους πρόσβασης σε δεδομένα τεκμηρίωσης.

Για την υλοποίηση του σχεδίου σημειώνεται ότι θα χρησιμοποιείται ειδικό σύστημα πληροφοριών παρακολούθησης (MIS) από τη Διεύθυνση Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης.

Οι βασικές λειτουργίες του, ή ένα ενδεχόμενο σύστημα αποθετηρίου με τις απαιτούμενες λειτουργίες, θα έχουν τεθεί σε λειτουργία, όπως πιστοποιείται από έκθεση ελέγχου, έως τις 31 Μαρτίου 2022, όπως σημειώνεται.

Όσον αφορά τις απαιτούμενες λειτουργίες, το σύστημα αποθετηρίου θα καταγράφει και αποθηκεύει τα σχετικά δεδομένα που σχετίζονται με την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ιδίως όσον αφορά την επίτευξη των οροσήμων και των στόχων, τα δεδομένα για τους τελικούς αποδέκτες, τους αναδόχους, τους υπεργολάβους και τους πραγματικούς δικαιούχους σύμφωνα με τον σχετικό κανονισμό, έως την πρώτη αίτηση πληρωμής.

Με βάση τον κανονισμό, μετά την ολοκλήρωση των σχετικών συμφωνημένων οροσήμων και στόχων, η Κύπρος θα υποβάλλει στην Επιτροπή δεόντως αιτιολογημένο αίτημα για την καταβολή της χρηματοδοτικής συνεισφοράς και του δανείου.

Σημειώνεται πως η Κύπρος θα πρέπει να διασφαλίζει ότι, κατόπιν αιτήματος, η Επιτροπή έχει πλήρη πρόσβαση στα σχετικά δεδομένα τεκμηρίωσης που υποστηρίζουν τη δέουσα αιτιολόγηση της αίτησης πληρωμής, τόσο για την αξιολόγηση του αιτήματος καταβολής όσο και για σκοπούς λογιστικών και λοιπών ελέγχων.

Της Μαρίας Χαμπή