You are here

Οι εκτιμήσεις της Κομισιόν για ΑΕΠ και πληθωρισμό στην Κύπρο

16/05/2022 13:21

Εκτίμηση για αύξηση 2,3% του πραγματικού ΑΕΠ της Κύπρου το 2022 και 3,5% το 2023 καταγράφει η Κομισιόν στις εαρινές της προβλέψεις της για την ευρωπαϊκή οικονομία οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν σήμερα. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, η Κομισιόν αναμένει πως θα αυξηθεί περαιτέρω το 2022 στο 5,2%, προτού μετριαστεί στο 2,7% το 2023.

Όπως αναφέρεται, μετά από μια ισχυρή ανάκαμψη 5,5% το 2021, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2,3% το 2022 λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της εκτίναξης του πληθωρισμού. Οι προοπτικές είναι πιο θετικές για το 2023, καθώς ο τουρισμός αναμένεται να ανακάμψει περαιτέρω και οι παγκόσμιες τιμές της ενέργειας να χαλαρώσουν κάπως.

Τα δημόσια οικονομικά πρόκειται να συνεχίσουν τη βελτίωση που παρουσιάζεται το 2021, με το ονομαστικό ισοζύγιο να βελτιώνεται από έλλειμμα 1,7% το 2021 σε έλλειμμα 0,3% το 2022.

Η ανάπτυξη του ΑΕΠ θα επιβραδυνθεί το 2022

Σύμφωνα με την έκθεση για την Κύπρο, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,5% το 2021, ξεπερνώντας το προ-πανδημικό επίπεδο του 2019. Τόσο η εγχώρια όσο και η εξωτερική ζήτηση συνέβαλαν στην ανάπτυξη. Η εγχώρια ζήτηση υποστηρίχθηκε από τη δημοσιονομική τόνωση και μια επιτυχημένη εκστρατεία εμβολιασμού, η οποία επέτρεψε τη σταδιακή άρση των περιορισμών.

Οι εξαγωγές μη ταξιδιωτικών υπηρεσιών, όπως οι ΤΠΕ, οι χρηματοοικονομικές και οι επαγγελματικές υπηρεσίες συνέχισαν να αυξάνονται έντονα. Ωστόσο, ο τουριστικός τομέας ανέκαμψε μόνο εν μέρει: σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019, οι αφίξεις τουριστών έφτασαν το 48,7%, ενώ τα έσοδα ήταν στο 56,4%.

Επισημαίνεται ότι η κυπριακή οικονομία ξεκίνησε το 2022 σε ισχυρές βάσεις, αλλά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι σχετικές κυρώσεις αναμένεται να επηρεάσουν την οικονομική δραστηριότητα, ιδιαίτερα τις εξαγωγές τουρισμού και υπηρεσιών, καθώς η Ρωσία είναι μια σημαντική αγορά και για τις δύο.

Οι υψηλές τιμές των καυσίμων και ο αυξανόμενος πληθωρισμός αποτελούν πρόσθετη πρόκληση για τον τουριστικό τομέα. Παράλληλα με την πτώση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, ο υψηλός πληθωρισμός θα επηρεάσει επίσης την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις των νοικοκυριών το 2022. Ταυτόχρονα, η κρατική κατανάλωση αναμένεται να επιβραδυνθεί σημαντικά, καθώς τα μέτρα στήριξης της πανδημίας σταδιακά καταργούνται.

Μια ισχυρότερη αναπτυξιακή δυναμική προβλέπεται να επαναληφθεί το 2023, με αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,5%, καθώς η τουριστική ζήτηση αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά και η καθυστερημένη μερική τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να στηρίξει την αγοραστική δύναμη. Η εφαρμογή του κυπριακού RRP αναμένεται να στηρίξει τις επενδύσεις στον προβλεπόμενο ορίζοντα.

Όπως τονίζεται, σημαντική αβεβαιότητα και καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές ανάπτυξης παραμένουν, καθώς ο τουριστικός τομέας και άλλοι τομείς υπηρεσιών που προσανατολίζονται στις εξαγωγές είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε εξωτερικούς κραδασμούς.

Η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί προσωρινά

Όσον αφορά το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε γενικά σταθερό το 2021 στο 7,5%. Η απασχόληση και οι κενές θέσεις ήταν σε άνοδο στα τέλη του 2021, ενώ η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να θέσει φρένο στην αγορά εργασίας αργότερα φέτος. Το 2022, η ανεργία προβλέπεται να αυξηθεί κάπως στο 7,8%, πριν συνεχίσει τη πτωτική της τάση το 2023 στο 7,3%.

Ο βασικός πληθωρισμός βρίσκεται σε άνοδο και αναμένεται να φθάσει στο 5,2% το 2022, από 2,3% το 2021. Αυτό οφείλεται κυρίως στις εξαιρετικά υψηλές τιμές του πετρελαίου, καθώς η Κύπρος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από προϊόντα πετρελαίου. Οι τιμές των μη ενεργειακών βιομηχανικών προϊόντων και των τροφίμων έχουν επίσης αυξηθεί ως αποτέλεσμα των διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού και του δευτερογενούς αντίκτυπου από τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας. Το 2023, καθώς οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να μετριαστούν κάπως και τα προβλήματα από την πλευρά της προσφοράς θα εκτονωθούν, ο πληθωρισμός προβλέπεται στο 2,7%.

Βελτίωση στα δημοσιονομικά

Όσον αφορά τα δημοσιονομικά, σημειώνεται ότι το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης βελτιώθηκε κατά περισσότερες από 4 ποσοστιαίες μονάδες το 2021 στο 1,7% του ΑΕΠ λόγω της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης. Το 2022 αναμένεται περαιτέρω βελτίωση στο 0,3% του ΑΕΠ. Οι κρατικές δαπάνες προβλέπεται να μειωθούν με τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων στήριξης της πανδημίας, όπως τα προγράμματα στήριξης του τομέα της υγείας, οι επιδοτήσεις μισθών και η στήριξη ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, τα δημόσια έσοδα αναμένεται να αυξηθούν με χαμηλότερο ρυθμό λόγω των λιγότερο θετικών μακροοικονομικών προοπτικών.

Για το 2023, τα δημόσια έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν λόγω της οικονομικής ανάκαμψης, ενώ οι δημόσιες δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν με χαμηλότερο ρυθμό, επιτρέποντας στο δημοσιονομικό έλλειμμα να μειωθεί στο 0,2% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος μειώθηκε στο 103,6% του ΑΕΠ το 2021 λόγω της υψηλής αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και χάρη στα ταμειακά διαθέσιμα που συσσωρεύτηκαν το προηγούμενο έτος. Αναμένεται να μειωθεί σε 93,9% και 88,8% το 2022 και το 2023, αντίστοιχα.

Επιβράδυνση και στην ΕΕ

Επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται και για την ευρωζώνη και ΕΕ.

Οι προοπτικές για την οικονομία της ΕΕ πριν από το ξέσπασμα του πολέμου προέβλεπαν μια παρατεταμένη και ισχυρή επέκταση. Ωστόσο, όπως τονίζεται, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιούργησε νέες προκλήσεις, τη στιγμή ακριβώς που η Ένωση ανέκαμπτε από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Ασκώντας περαιτέρω ανοδικές πιέσεις στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, προκαλώντας νέες διαταραχές του εφοδιασμού και αυξάνοντας την αβεβαιότητα, ο πόλεμος επιδεινώνει τις προϋπάρχουσες αντιξοότητες για την ανάπτυξη, οι οποίες, σύμφωνα με προηγούμενες εκτιμήσεις, αναμενόταν να υποχωρήσουν. Το γεγονός αυτό οδήγησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο να αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προοπτικές ανάπτυξης της ΕΕ και προς τα πάνω τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό.

Το ΑΕΠ της ΕΕ προβλέπεται να διατηρηθεί σε θετικά επίπεδα κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, χάρη στο συνδυασμένο αποτέλεσμα της επανέναρξης δραστηριοτήτων μετά την άρση του εγκλεισμού και της ισχυρής δράσης πολιτικής που αναλήφθηκε για τη στήριξη της ανάπτυξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Συγκεκριμένα, η επαναλειτουργία υπηρεσιών έντασης επαφής μετά την πανδημία, η ισχυρή και ακόμη βελτιούμενη αγορά εργασίας, η μικρότερη συσσώρευση αποταμιεύσεων και τα δημοσιονομικά μέτρα για την αντιστάθμιση των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας αναμένεται να στηρίξουν την ιδιωτική κατανάλωση. Οι επενδύσεις αναμένεται να επωφεληθούν από την πλήρη ανάπτυξη του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και την εφαρμογή του συνοδευτικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων.

Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ αναμένεται πλέον να ανέλθει σε 2,7 % το 2022 και σε 2,3 % το 2023, από 4,0 % και 2,8 % (2,7 % στη ζώνη του ευρώ), αντίστοιχα, στις χειμερινές ενδιάμεσες προβλέψεις 2022. Η αναθεώρηση προς τα κάτω για το 2022 πρέπει να εκτιμηθεί στο πλαίσιο της δυναμικής της ανάπτυξης της οικονομίας που σημειώθηκε την άνοιξη και το καλοκαίρι του περασμένου έτους, η οποία προσθέτει περίπου 2 εκατοστιαίες μονάδες στον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης για το τρέχον έτος. Η αύξηση της παραγωγής εντός του έτους μειώθηκε από 2,1 % σε μόλις 0,8 %.

Τονίζεται ότι το κύριο πλήγμα για την παγκόσμια οικονομία και τις οικονομίες της ΕΕ προέρχεται από τις τιμές των βασικών ενεργειακών προϊόντων. Μολονότι είχαν ήδη αυξηθεί σημαντικά πριν από τον πόλεμο, σε σχέση με τα χαμηλά επίπεδα που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η αβεβαιότητα σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού άσκησε ανοδικές πιέσεις στις τιμές, αυξάνοντας παράλληλα την αστάθεια τους. Αυτό ισχύει για τα τρόφιμα και άλλα βασικά αγαθά και υπηρεσίες, ενώ παρατηρείται μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών.

Οι τιμές της ενέργειας οδηγούν τον πληθωρισμό σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα

Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να ανέλθει σε 6,1 % το 2022 και να υποχωρήσει σε 2,7 % το 2023. Για το 2022 συνολικά, αυτό αντιπροσωπεύει σημαντική αναθεώρηση προς τα πάνω σε σύγκριση με τις χειμερινές ενδιάμεσες προβλέψεις 2022 (3,5 %). Ο πληθωρισμός αναμένεται να κορυφωθεί στο 6,9 % το β' τρίμηνο του τρέχοντος έτους και να μειωθεί σταδιακά στη συνέχεια. Για την ΕΕ, ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί από 2,9 % το 2021 σε 6,8 % το 2022 και να μειωθεί στο 3,2 % το 2023. Ο μέσος δομικός πληθωρισμός προβλέπεται να υπερβεί το 3 % το 2022 και το 2023 τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ.

Της Γεωργίας Χαννή