You are here

ΕΕ: Νέος φορέας για καταπολέμηση ξεπλύματος

20/07/2021 19:42

Νέα νομοθετική πρόταση για τη βελτίωση του πλαισίου καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ),  κυκλοφόρησε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Την εξέλιξη χαιρέτισε η Διεθνής Διαφάνεια (Transparency International).

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η πρόταση της Επιτροπής να συσταθεί ένας νέος οργανισμός της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και να τον καταστήσει «κεντρικό σημείο» του εποπτικού πλαισίου του μπλοκ μπορεί να αποτελέσει μεταβλητή για την καταπολέμηση του διασυνοριακού οικονομικού εγκλήματος.

Σημειώνεται ότιτα τελευταία χρόνια, πολλά σκάνδαλα έθεσαν τον απαραίτητο ρόλο των τραπεζών της ΕΕ στη διευκόλυνση της διασυνοριακής διαφθοράς και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Έχουν επίσης καταδείξει τις αδυναμίες των εθνικών αρχών να αποτρέψουν και να επιβάλουν κατάλληλες κυρώσεις για παραβάσεις.

Η Transparency International ζήτησε από έναν οργανισμό σε επίπεδο ΕΕ να εποπτεύει τόσο τις τράπεζες όσο και τους εθνικούς εποπτικούς φορείς από το 2019.

Η ανάλυσή της έδειξε ότι κανένας υφιστάμενος φορέας δεν είναι επαρκής για να αναλάβει αυτόν τον ρόλο, όπως φαίνεται καλύτερα στην περίπτωση της Danske Bank, όπου η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών άνοιξε και, στη συνέχεια, έκλεισε γρήγορα μια έρευνα για πιθανές παραβιάσεις του νόμου από τις δανικές και εσθονικές εποπτικές αρχές.

«Η δημιουργία μιας νέας εποπτικής υπηρεσίας θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση των πιο εμφανών κενών που έχουν κάνει την ΕΕ ένα ενεργό σημείο νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες», δήλωσε η Maíra Martini, Εμπειρογνώμονας Έρευνας και Πολιτικής στη Transparency International. Ωστόσο, επεσήμανε, τα μικρότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πιθανότατα δεν θα εμπίπτουν στην άμεση εποπτεία της νέας αρχής, παραμένοντας μια σημαντική ευπάθεια στο μελλοντικό πλαίσιο.

Προηγούμενες υποθέσεις διαφθοράς έδειξαν ότι τράπεζες όπως η Pilatus στη Μάλτα και η ABLV στη Λετονία έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο διασυνοριακό οικονομικό έγκλημα, παρά το μέγεθός τους. 

Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης τροποποιήσεις των κανόνων της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, όπως μέτρα για τη διασφάλιση της ποιότητας των πληροφοριών πραγματικής ιδιοκτησίας που καταγράφονται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Νέα μέτρα θα αντιμετώπιζαν επίσης ορισμένα από τα κενά που είχε προηγουμένως εντοπίσει η Transparency International, μεταξύ άλλων μέσω της θέσπισης αυστηρότερων κανόνων για τους διορισμένους διευθυντές και τους μετόχους, τις ανιχνεύσιμες μετοχές.

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφήνει επίσης χώρο στα κράτη μέλη να μειώσουν το κατώτατο όριο ιδιοκτησίας, το οποίο επί του παρόντος ορίζεται σε υψηλό 25%, στην περίπτωση διαφόρων ιδιοκτησιακών δομών.

Η Διεθνής Διαφάνεια προειδοποιεί  ότι η αποτυχία ταυτοποίησης των πραγματικών δικαιούχων ορισμένων τύπων νομικών οντοτήτων και ρυθμίσεων δημιουργεί ένα μεγάλο κενό. Όπως αναφέρθηκε πρόσφατα από την EUROPOL, περισσότερο από το 80% των εγκληματικών δικτύων που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ χρησιμοποιούν νομικές δομές επιχειρήσεων για τις εγκληματικές τους δραστηριότητες. Το όριο του 25% έχει ήδη αποδειχθεί ότι είναι πολύ υψηλό σε ορισμένες περιπτώσεις και για ορισμένους τύπους νομικών προσώπων.

Συγκεκριμένα, η Transparency International διαπίστωσε ότι η πλειονότητα των επενδυτικών κεφαλαίων που λειτουργούν στο Λουξεμβούργο δεν δηλώνουν τους πραγματικούς δικαιούχους τους - κυρίως επειδή δεν χρειάζεται να το πράξουν, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.

«Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν τώρα την ευθύνη να διορθώσουν τα υπόλοιπα κενά», δήλωσε ο Laure Brillaud, ανώτερος υπεύθυνος πολιτικής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στη Transparency International EU. «Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει τη διασφάλιση της σωστής διακυβέρνησης της μελλοντικής εποπτικής αρχής. Για να εκπληρώσει την εντολή του και να είναι πραγματικά αποτελεσματικό, στο νέο όργανο πρέπει να παρέχονται επαρκείς πόροι. Πρέπει επίσης να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία του, την οποία οι προτεινόμενες ρυθμίσεις διακυβέρνησης δεν θα επιτύχουν σε ικανοποιητικό βαθμό.  «Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο πρέπει επίσης να βελτιώσουν την ευρωστία των δημόσιων μητρώων πραγματικής ιδιοκτησίας για να διασφαλίσουν ότι τα βρώμικα χρήματα δεν μπορούν πλέον να εισέλθουν στην ΕΕ», πρόσθεσε ο Brillaud.

Της Γεωργίας Χαννή