You are here

Παράνομες πληρωμές €32 εκατ. σε 4.751 πρόσωπα

08/12/2022 10:48

Πληρωμές ύψους €32 εκατ. σε 4.751 πρόσωπα που δεν ήταν σύννομες με το σχέδιο κρατικής χορηγίας επιχειρήσεων και αυτοτελώς εργοδοτουμένων από το Υπουργείο Οικονομικών, εντόπισε η ελεγκτική υπηρεσία.

Όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της υπηρεσίας για το 2021, από έλεγχο που διενήργησε στο σχέδιο κρατικής χορηγίας επιχειρήσεων και αυτοτελώς εργοδοτούμενων του Υπουργείου Οικονομικών (ΥΟ), διαπίστωσε ότι, δεν τηρήθηκαν σε όλες τις περιπτώσεις οι πρόνοιες του σχεδίου, όπως αυτό εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αποτέλεσμα μη δικαιούχοι να λάβουν κρατική ενίσχυση και δυνητικοί δικαιούχοι να μην κριθούν ως επιλέξιμοι.

Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις των δυνητικών δικαιούχων, που κρίθηκαν ως μη επιλέξιμοι, με τον αρχικό υπολογισμό, το ποσό που τους αντιστοιχεί κατά τον επαναϋπολογισμό που διενεργήθηκε από την Υπηρεσία, δεν μπορεί να προσδιοριστεί, εφόσον για την καταβολή της σχετικής χορηγίας απαιτούνται πρόσθετοι έλεγχοι από το Τμήμα Φορολογίας.

Η Υπηρεσία συνέστησε στο ΥΟ να προβεί σε επαναϋπολογισμό, στη βάση των προνοιών του Σχεδίου, όπως αυτό εγκρίθηκε από την ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις υποδείξεις της Υπηρεσίας σχετικά με τις αποκλίσεις που παρατηρήθηκαν από τις πρόνοιες του σχεδίου και όπως οι παράνομες κρατικές ενισχύσεις ανακτηθούν.

Ειδικά σχέδια για την αντιμετώπιση πανδημίας

Με στόχο την αντιμετώπιση των συνεπειών από την πανδημία του κορωνοϊού COVID-19, μέσω της στήριξης του εισοδήματος των εργαζομένων, των θέσεων εργασίας και των ανέργων, καθώς και των επιχειρήσεων και των αυτοεργοδοτουμένων που έχουν επηρεαστεί σημαντικά, διενεργήθηκαν σύμφωνα με το FIMAS, κατά το 2020 και 2021, πληρωμές συνολικού ύψους €918 εκατ., εκ των οποίων €546 εκατ. καταβλήθηκαν το 2020 και €372 εκατ. το 2021, που αφορούσαν σειρά ειδικών σχεδίων, η εφαρμογή των οποίων γινόταν από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΥΕΚΑ), στη βάση του περί Έκτακτων Μέτρων που Λαμβάνονται από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την Αντιμετώπιση της Πανδημίας του Ιού COVID-19 Νόμου (Ν.27(Ι)/2020).

Τα σχέδια αφορούσαν σε 20 χρονικές περιόδους από τις 16 Μαρτίου 2020, μέχρι τις 30 Οκτωβρίου 2021.

Το Υπουργείο με στόχο την άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, προχωρούσε σε εξέταση της αίτησης και διενέργεια της αντίστοιχης πληρωμής, αφού προέβαινε σε προκαταρκτικό έλεγχο των στοιχείων των αιτήσεων, βάσει κάποιων παραμέτρων ελέγχου (controls) που τέθηκαν και των διαθέσιμων στοιχείων στο ΠΣ των ΥΚΑ, χωρίς να έχει τη δυνατότητα επιβεβαίωσης εξ αρχής κάποιων ουσιωδών παραμέτρων όπως, για παράδειγμα, του ποσοστού της μείωσης του κύκλου εργασιών, ή τη συμμόρφωση με τη μελλοντική δέσμευση μη απόλυσης, σε καθορισμένο από το σχέδιο χρονικό διάστημα.

Με την αίτηση το Υπουργείο εξουσιοδοτείτο ωστόσο, με υπεύθυνη δήλωση, να επαληθεύσει όσα στοιχεία κρίνονταν απαραίτητα και παράλληλα προβλεπόταν η διαδικασία ανάκτησης ποσών, αν, σε μεταγενέστερο στάδιο, προέκυπτε ότι το πρόσωπο/επιχείρηση δεν ήταν δικαιούχοι.

Επιπρόσθετα, στα σχέδια τίθετο ελάχιστο χρονικό περιθώριο δύο ετών, στο οποίο ο κάθε αιτητής οφείλει να διατηρεί τα σχετικά στοιχεία, αν αυτά ζητηθούν. Το Υπουργείο προχώρησε σε εκ των υστέρων ελέγχους, με πιο σημαντικό το δειγματοληπτικό έλεγχο περιπτώσεων αιτήσεων/πληρωμών ειδικών επιδομάτων, που αφορούσαν στις τρεις πρώτες περιόδους, για τις οποίες καταβλήθηκε ένα σημαντικό ποσό επιδομάτων/χορηγιών (πέραν των €300 εκατ.), που αποσκοπούσε κυρίως στην επαλήθευση του βασικού όρου/ προϋπόθεσης της μείωσης ή της προβλεπόμενης μείωσης του κύκλου εργασιών.

Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, μέχρι τις 4.10.2022, από ελέγχους σε τυχαίο και στοχευμένο δείγμα ύψους €53,6 εκατ., το συνολικό ποσό για ανάκτηση ανήλθε στα €9,3 εκατ., εισπράχθηκε ποσό ύψους €2,8 εκατ., συμψηφίστηκε ποσό ύψους €1 εκατ. και έγιναν αποδεκτές ενστάσεις ύψους €2,2 εκατ. Εκκρεμεί η είσπραξη του υπόλοιπου ποσού ύψους €3,3 εκατ., το οποίο σύμφωνα με τους κανονισμούς των ειδικών σχεδίων, θεωρείται χρέος προς τη Δημοκρατία και δύναται να συμψηφιστεί με οποιαδήποτε μελλοντική παροχή που παρέχεται.

Μέρος του ποσού που εκκρεμεί προς ανάκτηση προωθήθηκε από το ΥΕΚΑ στη Νομική Υπηρεσία για περαιτέρω ενέργειες. Σημειώνεται ότι το Υπουργείο έχει επίσης προβεί σε επιλογή δείγματος αιτήσεων για τις περιόδους 4 – 9 και 14 -20 και αναμένεται ο έλεγχος να ολοκληρωθεί το Φεβρουάριο 2023.

Όπως πληροφορήθηκε η υπηρεσία, διενεργήθηκαν επίσης σχετικές διαδικασίες ελέγχου για τον όρο που αφορά στους διευθυντές, στο δειγματοληπτικό έλεγχο των ειδικών σχεδίων που αφορούσε τις περιόδους 10 – 13.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΥΕΚΑ πληροφόρησε ότι από τον έλεγχο, εντοπίστηκαν 12 περιπτώσεις διευθυντικών στελεχών που δεν έπρεπε να είχαν δηλωθεί για επιδότηση.

Αναφορικά με το θέμα της μη απόλυσης εργοδοτουμένων, το οποίο παρακολουθείτο σε συστηματική βάση, εντοπίστηκαν 16 περιπτώσεις για τις οποίες διαπιστώθηκε παραβίαση της συγκεκριμένης πρόνοιας των ειδικών σχεδίων και είτε έχουν αποσταλεί επιστολές ανάκτησης, είτε έγινε συμψηφισμός του οφειλόμενου ποσού με άλλες αιτήσεις του δικαιούχου.

Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό του ύψους των ειδικών επιδομάτων για τις περιόδους 17 – 20, για πρόσωπα για τα οποία πληρούνταν οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις με βάση τον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο, χρησιμοποιήθηκε ως σχετικό έτος αναφοράς το 2019 αντί το 2020, λόγω της μη έγκαιρης ενημέρωσης των ασφαλιστικών λογαριασμών. Η Υπηρεσία δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει την επίπτωση στις σχετικές πληρωμές.

Επιπρόσθετα των πιο πάνω, γενική διαπίστωση της Υπηρεσίας, κατά τον έλεγχο περιπτώσεων σε δειγματοληπτική βάση, ήταν ότι δεν είχε τη δυνατότητα για επιβεβαίωση κάποιων ουσιωδών στοιχείων που ήταν αναγκαία ώστε να διαφανεί κατά πόσο οι εγκριθείσες για συμμετοχή αιτήσεις πληρούσαν όλους τους όρους και προϋποθέσεις για συμμετοχή στο σχέδιο, όπως, για παράδειγμα, ότι πληρείτο το κριτήριο της μείωσης του κύκλου εργασιών και να βεβαιωθεί ότι τα ποσά καταβλήθηκαν σε πραγματικά δικαιούχους.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, τις διαπιστώσεις των ελέγχων που έχουν ήδη διενεργηθεί από το Υπουργείο και των ελέγχων που έχουν διενεργηθεί στα πλαίσια των συγχρηματοδοτούμενων ειδικών σχεδίων, όπου διαφαίνεται ότι ποσοστό του συνολικού ύψους των €918 εκατ. έχει καταβληθεί σε μη δικαιούχους, τη μη ολοκλήρωση των υπό εξέλιξη εκ των υστέρων ελέγχων από το Υπουργείο και τους εγγενείς περιορισμούς στον έλεγχο από την Υπηρεσία κατά τον ουσιώδη χρόνο, δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει, στο παρόν στάδιο, το συνολικό ποσό που έχει δοθεί σε μη δικαιούχους.

Της Γεωργίας Χαννή