20/07/2021 17:41
Η διαρθρωτική μεταρρύθμιση του κυπριακού συστήματος δικαιοσύνης συνεχίζεται, αλλά αντιμετωπίζει καθυστερήσεις, σύμφωνα με το «2021 Rule of Law Report» που δημοσίευσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στην έκθεση, και ειδικότερα στο κεφάλαιο που αφορά στην Κύπρο, γίνεται αναφορά σε χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει η μεταρρύθμιση, στις ενέργειες που έγιναν για εκσυγχρονισμό του συστήματος δικαιοσύνης, σε εκκρεμότητες που εξακολουθούν να υπάρχουν σε ότι αφορά την προσπάθεια καταπολέμησης της διαφθοράς και σχετικά νομοθετήματα, αλλά και στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε σχέση με το επενδυτικό πρόγραμμα.
Χρονοβόρες οι διαδικασίες στη δικαιοσύνη
Όπως σημειώνεται, ενώπιον του κοινοβουλίου εκκρεμεί νομοσχέδιο για τον διαχωρισμό του σημερινού Ανώτατου Δικαστηρίου σε Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και Ανώτατο Δικαστήριο και για τις διαδικασίες διορισμού των δικαστών και των Προέδρων αυτών των δύο νέων δικαιοδοσιών.
Οι διορισμοί αυτοί θα αποφασίζονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μετά από τις μη δεσμευτικές συμβουλές του Συμβουλευτικού Δικαστικού Συμβουλίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποδεικνύει ότι «είναι σημαντικό αυτή η μεταρρύθμιση να εγγυάται τη δικαστική ανεξαρτησία, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης»
Όπως προστίθεται, ενώπιον του κοινοβουλίου συζητείται επίσης, η σύσταση Εφετείου.
Σημειώνεται ακόμη ότι η δημιουργία ειδικών δικαστηρίων και η αναδιάρθρωση των δικαστηρίων συνεχίζονται και ότι έχουν εγκριθεί οι νέοι κανόνες πολιτικής δικονομίας, οι οποίοι αποσκοπούν στην επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών.
Προστίθεται ότι συνεχίζεται η ενίσχυση της ικανότητας της Νομικής Υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένου του διαχωρισμού των καθηκόντων και των διαδικασιών πρόσληψης.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στοχεύουν στην αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων για την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα του συστήματος δικαιοσύνης, ιδίως για την ψηφιοποίηση.
«Οι αστικές, εμπορικές και διοικητικές δικαστικές διαδικασίες παραμένουν πολύ χρονοβόρες», τονίζεται.
Εκκρεμότητες στην καταπολέμηση διαφθοράς
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι υπάρχουν εκκρεμότητες σε ότι αφορά το πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως η Κύπρος συνεχίζει να βελτιώνει το νομοθετικό της πλαίσιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, αν και εκκρεμούν μερικές σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως η δημιουργία μιας υπηρεσίας κατά της διαφθοράς, η προστασία του καταγγέλλων (πληροφοριοδοτών), η ρύθμιση των λόμπυ και η αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων για εκλεγμένους αξιωματούχους.
Το Γραφείο Διαφάνειας και Πρόληψης της Διαφθοράς, όπως αναφέρεται, έχει αναλάβει την εποπτεία της εφαρμογής ενός νέου σχεδίου καταπολέμησης της διαφθοράς για το 2021-2026.
Προστίθεται ότι η διερεύνηση υποθέσεων διαφθοράς συνεχίστηκε, αν και η εκδίκαση υποθέσεων διαφθοράς παραμένει χαμηλή.
Σημειώνεται επίσης, ότι το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα έλαβε νέους πόρους ενώ, έγινε τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα που αύξησε τις κυρώσεις για την κατάχρηση εξουσίας, ενεργοποιώντας τη δυνατότητα χρήσης ειδικών τεχνικών διερεύνησης τέτοιων αδικημάτων.
Έρευνα για διαφθορά στα «χρυσά διαβατήρια»
Η Κομισιόν σημειώνει ότι η κυβέρνηση ξεκίνησε έρευνα σχετικά με το επενδυτικό σχέδιο για να απαντήσει σε ισχυρισμούς διαφθοράς που αφορούσαν αλλοδαπούς και υψηλόβαθμους αξιωματούχους.
Αναφέρει πως ένας νέος κώδικας συμπεριφοράς που εστιάζει στην καταπολέμηση της διαφθοράς αποσκοπεί στη βελτίωση της ακεραιότητας στην αστυνομία.
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, οι δράσεις που ξεκίνησαν για την παροχή οικονομικής βοήθειας συνοδεύτηκαν από μέτρα που επιδιώκουν να μετριάσουν τον κίνδυνο απάτης και διαφθοράς.
Σχέδια νόμων που προβλέπονται για υιοθέτηση το δεύτερο εξάμηνο του 2021 στοχεύουν όπως σημειώνεται, στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Αρχής Ραδιοτηλεόρασης, την ενίσχυση της προστασίας της ελευθερίας του λόγου και στη διαφάνεια στην ιδιοκτησίας.
Ανησυχίες για πρόσβαση κοινού σε νομοσχέδια
Σε ότι αφορά τη διαδικασία βελτίωσης της νομοθεσίας αναφέρεται ότι περιλαμβάνει διαβούλευση. «Ωστόσο, η διαδικασία διαβούλευσης για τα νομοσχέδια περιορίζεται σε συζητήσεις εντός της Βουλής των Αντιπροσώπων και υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την πρόσβαση σε σχέδια από το κοινό», επισημαίνει η Κομισιόν.
Αναφέρεται επίσης, ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα δεν κηρύχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
«Ωστόσο, επιβλήθηκαν περιορισμοί στους πολίτες και τις επιχειρήσεις βάσει του νόμου για την καραντίνα, ο οποίος εξουσιοδοτεί το Συμβούλιο Υπουργών να εκδίδει διατάγματα σχετικά με την πανδημία COVID-19», παρατηρεί η Κομισιόν.
Σημειώνεται επίσης, ότι ορισμένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ορισμένες προκλήσεις σχετικά με το πλαίσιο εγγραφής τους, όπως καταγράφεται και στην έκθεση για το κράτος δικαίου του 2020, «αν και σημειώνονται βελτιώσεις στη νέα νομοθεσία, η οποία επιτρέπει την ευκολότερη εγγραφή ομοσπονδιών ΜΚΟ».