You are here

ΕΥ: Καταγγέλλει αδιαφάνεια στην εκμίσθωση κρατικής γης

11/05/2023 12:38

Η διαδικασία παραχώρησης κρατικής γης για εκμίσθωση είναι απόλυτα αδιαφανής και δεν γίνεται με οικονομικό, αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο, αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Σε ειδική της έκθεση  με θέμα: «Διαχείριση εκμισθώσεων κρατικής γης», αναφέρεται ότι σε περιπτώσεις που η γη παραχωρείται για βιομηχανικούς, τουριστικούς, ή άλλους εμπορικούς σκοπούς, και ιδίως όταν είναι σημαντικής αξίας, η παραχώρηση θα πρέπει να γίνεται με ανοικτή και ανταγωνιστική διαδικασία.

Επισημαίνεται ότι το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ) δεν παρακολουθεί επαρκώς τις εκμισθώσεις/άδειες χρήσης κρατικής γης.

«Εντοπίσαμε καθυστερήσεις στην αναθεώρηση των μισθωμάτων και στην ενημέρωση των μισθωτών, μη συμμόρφωση των μισθωτών με τους σχετικούς όρους των συμβάσεων, καθυστέρηση στη διεκπεραίωση της εξέτασης των υποθέσεων, καθυστέρηση στη λήψη μέτρων για είσπραξη των μισθωμάτων καθώς και αδυναμίες στα συστήματα εσωτερικού ελέγχου αναφορικά με τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για τη διάθεση κρατικής γης», τονίζεται.

Αναφέρεται ακόμη ότι το ΤΚΧ καθυστερεί σημαντικά να εξετάσει τις αιτήσεις εκμίσθωσης κρατικής γης. Οι εκκρεμείς αιτήσεις στις 23.11.2021, σύμφωνα με το μητρώο αιτήσεων, ανέρχονταν σε 8.178, με τις πρώτες να χρονολογούνται από το 1980.

Ο μέσος όρος ολοκλήρωσης της διαδικασίας εξέτασης των υποθέσεων για τις οποίες η υπηρεσία διενήργησε έλεγχο ανήλθε σε 72 μήνες αντί σε 12-18 μήνες, όπως τέθηκε στον Χάρτη Δικαιωμάτων του Πολίτη.

«Το ΤΚΧ καθυστερεί σημαντικά να εισπράξει τα καθυστερημένα μισθώματα και να προωθήσει τη λήψη δικαστικών μέτρων εναντίον των οφειλετών ή/και να ακυρώσει τις συμβάσεις, σύμφωνα με τους σχετικούς όρους που περιλαμβάνονται σε αυτές. Επίσης δεν ακολουθεί τις διαδικασίες που καθόρισε με εγκύκλιό της η Γενική Λογίστρια του κράτους για την είσπραξη των εσόδων του Κράτους, με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου απώλειας εσόδων», προστίθεται.

Τα ανείσπρακτα μισθώματα στις 31.12.2021 ανήλθαν σε €8,5 εκατ. ενώ €5,4 εκατ. σύμφωνα με το Μητρώο στις 23.11.2021, οφείλονταν από δέκα μόνο μισθωτές.

Σημειώνεται ότι το ΤΚΧ δεν έχει καταγράψει την κρατική γη που είναι διαθέσιμη για εκμίσθωση, γεγονός που αποτελεί αδυναμία στον σχεδιασμό πολιτικής και στην παρακολούθηση των τρόπων αξιοποίησής της για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος.

Η υπηρεσία αναφέρει ακόμη ότι δεν υπάρχει εύκολη και άμεση πρόσβαση στο μητρώο μισθώσεων και αδειών χρήσης για παρακολούθηση των μισθώσεων ενώ το ΤΚΧ νομιμοποιεί, χωρίς την επιβολή κυρώσεων, την παράνομη χρήση κρατικής γης που προηγείται της εκμίσθωσης.

Ακόμη, διαπιστώνεται ότι το ΤΚΧ δεν προβαίνει έγκαιρα σε ανανέωση των συμβάσεων που λήγουν και για τις οποίες έγινε νέα αίτηση από τους υφιστάμενους μισθωτές για επανεκμίσθωση των ιδίων τεμαχίων, με αποτέλεσμα η γη να εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από τους υφιστάμενους μισθωτές στην ουσία παράνομα, χωρίς να καταβάλλεται οποιοδήποτε μίσθωμα.

«Το ΤΚΧ εκμισθώνει κρατική γη για σκοπούς δημόσιας ωφέλειας έναντι «ονομαστικού μισθώματος» όρος που δεν αναφέρεται στο νομοθετικό πλαίσιο ούτε φαίνεται ο τρόπος υπολογισμού του. Το «ονομαστικό μίσθωμα» που επιβλήθηκε στις πλείστες των περιπτώσεων που εξετάσαμε, είναι υπερβολικά χαμηλό, χωρίς να καλύπτει έστω το διοικητικό κόστος του ΤΚΧ για την εξέταση και τη διεκπεραίωση της αίτησης και χωρίς να μπορεί να συσχετιστεί με τον τύπο της Σύμβασης, την έκταση της γης, τον σκοπό της διάθεσής της, κ.λπ.», υπογραμμίζεται.

Σύμφωνα με την ΕΥ, ο Έφορος Κρατικών Ενισχύσεων γνωμοδότησε με εγκύκλιό του ημερ. 26.2.2014 ότι εάν με την εκμίσθωση κρατικής γης η Τοπική Αρχή θα εμπλακεί στην άσκηση οικονομικών δραστηριοτήτων, θα εφαρμόζονται οι κανόνες των κρατικών ενισχύσεων και του ανταγωνισμού, δηλαδή η επιβολή αγοραίου ενοικίου.

«Το ΤΚΧ δεν φαίνεται να εξετάζει ενδεχόμενη οικονομική δραστηριότητα των αιτητών εκμίσθωσης κρατικής γης για σκοπούς δημόσιας ωφέλειας έτσι ώστε να επιβληθεί αγοραίο μίσθωμα. Εντοπίσαμε περιπτώσεις που ενδεχομένως να υπάρχει οικονομική δραστηριότητα από τον μισθωτή και περιπτώσεις που υπήρξε υπεκμίσθωση της γης σε ιδιώτη με πολλαπλάσια ενοίκια χωρίς να έχει διαμορφωθεί κατάλληλα το μίσθωμα», σημειώνεται

Σε ορισμένες περιπτώσεις που εξέτασε η υπηρεσία, η εκμίσθωση/παραχώρηση άδειας χρήσης της κρατικής γης, έγινε σε αντίθεση με συγκεκριμένες πρόνοιες των Κανονισμών.

«Το Υπουργικό Συμβούλιο, σε ορισμένες από τις περιπτώσεις που εξετάσαμε, τροποποίησε την αρχική του απόφαση, προς όφελος του μισθωτή, χωρίς επαρκή αιτιολόγηση και χωρίς να έχουν διαφοροποιηθεί τα δεδομένα της κάθε υπόθεσης, γεγονός που, κατά την άποψή μας, παραπέμπει σε προνομιακή μεταχείριση των αιτητών», αναφέρεται.

Ακόμη, σημειώνεται ότι το ΤΚΧ δεν διενεργεί επαρκείς και συστηματικούς ελέγχους για να διαπιστώσει τόσο τη συμμόρφωση των μισθωτών με τους όρους που περιλαμβάνονται στις συμβάσεις όσο και την υλοποίηση των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου.

Η υπηρεσία διαπίστωσε ακόμη ότι δεν γίνεται ορθή διαχείριση των κυβερνητικών αγροκτημάτων στην Πάφο, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στους Κανονισμούς, με αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων του Κράτους.

«Οι περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας της Δημοκρατίας (Διάθεση) Κανονισμοί (ΚΔΠ 173/1989), βάσει των οποίων εξετάζονται και εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο οι Συμβάσεις διάθεσης κρατικής γης περιέχουν ασάφειες και κενά με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζουν την τήρηση των αρχών της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης όπως ούτε και την αντικειμενική, δίκαιη και ομοιόμορφη εξέταση όλων των αιτημάτων», αναφέρεται.

«Σημειώσαμε ότι οι πολύ μεγάλης διάρκειας συμφωνίες μεταξύ του Κράτους και των ιδιωτικών φορέων, ιδιαίτερα όσες περιλαμβάνουν πρόνοιες που καθιστούν αδύνατη την τροποποίησή τους χωρίς τη συγκατάθεση του μισθωτή, εγκλωβίζουν τη Δημοκρατία σε συμφωνίες, που δεν εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Εντοπίσαμε τέτοιες συμβάσεις με σημαντικά απλήρωτα ποσά και υπερβολικά χαμηλά μισθώματα. Εντοπίσαμε επίσης περιπτώσεις στις οποίες το ΤΚΧ, αν και θα έπρεπε να είναι ο θεματοφύλακας και προστάτης της κρατικής γης, εντούτοις ανέχεται πρόδηλα παράνομες επεμβάσεις και συγκαλύπτει τους επεμβασίες. Για μία περίπτωση διαβιβάσαμε καταγγελία στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς και για δεύτερη περίπτωση θα διαβιβάσουμε καταγγελία μόλις λάβουμε τα ζητηθέντα σχόλια από αρμόδιες Υπηρεσίες», επισημαίνεται.

Γ.Χ.