06/12/2020 06:12
Πλούσιο είναι το μενού των «πράσινων» ειδικών εκθέσεων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σε ότι αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα, πλείστες εκ των οποίων φαίνεται να ανάβουν φωτιές.
Η δημοσιοποίηση των εκθέσεων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το περιβάλλον, αποτελούν πολλές φορές αντικείμενο αντιπαραθέσεων καθώς, στα ευρήματα των ελέγχων περιλαμβάνονται ζητήματα που έχουν να κάνουν, μεταξύ άλλων, με την εφαρμογή προνοιών των νόμων σε σχέση με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, στη βάση του δικτύου Νatura που είναι ο βασικός πυλώνας της ΕΕ για το περιβάλλον.
Αναδεικνύουν επίσης θέματα παραβίασης βασικών αρχών προστασίας του περιβάλλοντος, της διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων και των νενομισμένων διαδικασιών καθώς και αλλαγές πολεοδομικών ζωνών σε περιοχές του δικτύου Νatura στη χερσόνησο του Ακάμα, για να ευνοηθούν συγκεκριμένοι επιχειρηματίες, κατά τον γενικό ελεγκτή.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση της έκθεσης Νοεμβρίου του 2019 για την αλλαγή πολεοδομικού καθεστώτος που διέπει την περιοχή γύρω από ιδιωτικά τεμάχια γης στα Κούκλια.
Σύμφωνα με ισχυρισμό που διατύπωσε ο Γενικός Ελεγκτής στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, το Υπουργικό Συμβούλιο το 2007 αποφάσισε αλλαγή των πολεοδομικών ζωνών στην εν λόγω περιοχή με αποτέλεσμα να ευνοηθεί συγκεκριμένος επιχειρηματίας ο οποίος, κατά τον κ. Μιχαηλίδη, βρέθηκε εν μία νυκτί με γη αξίας εκατομμυρίων ευρώ.
Οι επηρεαζόμενοι και εμπλεκόμενοι στην όλη υπόθεση είχαν επικαλεστεί την απόφαση του Υπουργικού με βάση την οποία δόθηκε έγκριση για ανταλλαγή ιδιωτικών ιδιοκτησιών με ανάλογη παραθαλάσσια γη στην περιοχή του Ακάμα.
«Ουδείς δικαιούται να υπερβαίνει τους νόμους και να ενεργεί κατά το δοκούν καταπονώντας το περιβάλλον» επισημαίνει με δηλώσεις του στη StockWatch ο Λεύκιος Σεργίδης, εκτελεστικός διευθυντής του κυπριακού ιδρύματος προστασίας του περιβάλλοντος Τerra Cypria.
Ο κ. Σεργίδης έδωσε εύσημα στην Ελεγκτική Υπηρεσία για τις ειδικές εκθέσεις που διενεργεί και δημοσιοποιεί, της σε σχέση με τα περιβαλλοντικά θέματα καθώς μέσω αυτών βγαίνουν στην επιφάνεια χρόνια προβλήματα τα οποία οι αρμόδιες αρχές θα έπρεπε να είχαν επιλύσει.
Εξάλλου ο Μάρτιν Χέλικαρ, διευθυντής του κυπριακού συνδέσμου Bird Life δήλωσε στη StockWatch ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία ως προς τα θέματα που αγγίζουν το περιβάλλον, έχει δημιουργήσει μία δυναμική ενδιαφέροντος και ευαισθησίας μεταξύ των πολιτών αφού στις πλείστες των περιπτώσεων προκαλούν δημόσιο διάλογο και ενδιαφέρον με στόχο τον εντοπισμό των προβλημάτων και της επίλυσης τους.
«Μέχρι στιγμής η φωνή της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σε θέματα περιβάλλοντος είναι εύστοχη, εποικοδομητική και καταφέρνει να θέτει στο τραπέζι σοβαρά συμπεράσματα και διαπιστώσεις για βελτίωση των συνθηκών που κάνουν ένα περιβάλλον ασφαλές και υγιεινό», παρατήρησε ο κ. Χέλικαρ.
Εξέφρασε την άποψη ότι είναι υγιές φαινόμενο να ακούονται ανεξάρτητες φωνές που κεντρίζουν και οικοδομούν πρακτικές για την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και αναλύσεις που βοηθούν και ενισχύουν το ρόλο των περιβαλλοντικών οργανισμών ή συνδέσμων για να ένα υγιές περιβάλλον.
Υπέδειξε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία ακόμη και στο σκέλος των δαπανών όλων που αφιερώθηκαν στην προστασία του περιβάλλοντος, η υπηρεσία έχει καθήκον και δικαίωμα να ελέγχει τις κρατικές δαπάνες για το περιβάλλον.
Ο κ. Σεργίδης της Τerra Cypria θεωρεί ότι οι διαπιστώσεις και επισημάνσεις που περιέχονται στις ειδικές εκθέσεις του Γενικού Ελεγκτή σε σχέση με τα περιβαλλοντικά θέματα, θα πρέπει να τυγχάνουν του ανάλογου ελέγχου και της ανάλογης αξιολόγησης των προβλημάτων που μας απασχολούν.
Ο εκτελεστικός διευθυντής Τerra Cypria, Μάρτιν Χέλικαρ, επεσήμανε ότι είναι ευθύνη των αρμόδιων αρχών, κατά καιρούς, να αξιολογούν διαπιστώσεις και επισημάνσεις της ελεγκτικής υπηρεσίας. «Οι παρεμβάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας μέσω των ειδικών εκθέσεων για το περιβάλλον αποδεικνύονται εύστοχες και βοηθητικές και εμείς ως οργανισμοί προστασίας του περιβάλλοντος ασκούμε πιέσεις εκεί και όπου πρέπει για να επιλύονται προβλήματα που επηρεάζουν το περιβάλλον», πρόσθεσε ο κ. Σεργίδης της Τerra Cypria.
Στρεβλώσεις στις εκμισθώσεις κρατικής δασικής γης
Η Ελεγκτική Υπηρεσία άνοιξε προσφάτως και το φάκελο δύο περιπτώσεων εκμίσθωσης κρατικής γης.
Η έκθεση αφορά πέντε περιπτώσεις εκμίσθωσης κρατικής δασικής γης για την ανέγερση ξενοδοχείων στην Αγία Νάπα ενώ, πριν από περίπου 10 μέρες δημοσιοποιήθηκε η έκθεση για την εκμίσθωση κρατικής γης σε εταιρεία φωτοβολταικών.
Σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, οι όροι των εκμισθώσεων, ως ισχύουν σήμερα, δεν διασφαλίζουν τη διάθεση της κρατικής δασικής γης, με τον πιο οικονομικό και αποδοτικό τρόπο.
«Όλες οι ξενοδοχειακές μονάδες καταβάλλουν μισθώματα που είναι σημαντικά χαμηλότερα, από εκείνα που θα καταβάλλονταν με βάση τα σημερινά δεδομένα» , σημειώνεται στην έκθεση.
Επισημαίνεται ότι ρήτρες που περιλαμβάνονται στις συμφωνίες του κράτους με τους επηρεαζόμενους ξενοδόχους καθιστούν αδύνατη την τροποποίησή τους χωρίς τη συγκατάθεση του μισθωτή και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εγκλωβίζεται η Δημοκρατία σε μη συμφέρουσες λύσεις, που δεν εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον.
Η εν λόγω έκθεση προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Τμήματος Δασών το οποίο εξέδωσε ανακοίνωση - απάντηση στον Γενικό Ελεγκτή τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «οι τέσσερις από τις πέντε εκμισθώσεις έγιναν το 1981-82 στο πλαίσιο της εφαρμογής ενός καθόλα νομότυπου σχεδίου για επανεκκίνηση της ξενοδοχειακής βιομηχανίας και της καταστραφείσας από την τουρκική εισβολή του 1974 οικονομίας και αφορούσε εκτοπισμένους ξενοδόχους».
«Τα ευρήματα της έκθεσης βρίθουν λαθών και ανακριβειών» υποστηρίζει το Τμήμα Δασών και επικρίνει τον Γενικό Ελεγκτή για την αναφορά του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ότι «μέσα από τις διαδικασίες που είχαν ακολουθηθεί εκτρέφεται διαφθορά».
Σε ότι αφορά την εκμίσθωση γης για τη δημιουργία πάρκων φωτοβολταικών σε περιοχές Τρούλων και Αβδελλερού, η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπίστωσε ότι πέντε από τα 11 φωτοβολταϊκά πάρκα που προτάθηκαν εφάπτονται σε ζώνη ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) του ευρωπαϊκού δικτύου «Natura 2000» και έξι βρίσκονται σε αποστάσεις από 300 μέτρα μέχρι 1.600 μέτρα από αυτή.
Στην ίδια έκθεση σημειώνεται ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν τήρησαν τις αρχές διαφάνειας, ίσης μεταχείρισης και αποφυγής διακρίσεων.
Επικρίνει το Υπουργικό Συμβούλιο ότι όφειλε να διασφαλίσει την προσήκουσα δημοσιότητα και να καλέσει για εκδήλωση ενδιαφέροντος και όχι να εκμισθώσει τη γη στον πρώτο επιχειρηματία που θα τη ζητούσε.
Οι κοινοτικές αρχές είχαν αρχικά αντιδράσει στη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων στην περιοχή, αλλά στη συνέχεια συγκατατέθηκαν μετά που οι αρμόδιες αρχές τους είχαν επισημάνει τα οφέλη που θα έχουν οι δύο κοινότητες .
«Η Ελεγκτική Υπηρεσία ενδιαφέρεται, παρακολουθεί στενά και δίνει πολύ μεγάλη σημασία σε θέματα περιβαλλοντικών ελέγχων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της», ανέφερε στη StockWatch ο εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Μάριος Πετρίδης.
Πρόσθεσε ότι ανώτερος λειτουργός της Υπηρεσίας είναι μέλος του working group για το περιβάλλον του ευρωπαϊκού οργανισμού ανωτάτων ελεγκτικών ιδρυμάτων.
Από το 2014, χρόνος διορισμού του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, μέχρι σήμερα, ετοιμάστηκαν και δημοσιοποιήθηκαν από την Ελεγκτική Υπηρεσία 15 ειδικές εκθέσεις για θέματα περιβάλλοντος, πέραν των ειδικών εκθέσεων ελέγχου για το υπουργείο Γεωργίας, το Τμήμα Δασών και του τμήματος υδάτων.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία προέβη σε πέντε διαχειριστικούς ελέγχους για τα λατομεία, τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, για τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και υδάτινων πόρων.
Διερευνήθηκαν επίσης διάφορες καταγγελίες που αφορούσαν μεταξύ άλλων, δημιουργία θεματικού πάρκου κροκοδείλων στην περιοχή Τόχνης και Ψεματισμένου, υπεράντληση νερού από ιδιώτες, παράνομες αποκοπές δένδρων και ανέγερση παράνομων υποστατικών σε περιοχές Νatura.