You are here

Σύγχυση, ελλείψεις και κενά στον κώδικα των δικαστών

13/02/2019 08:40

Ελλείψεις και κενά διαπιστώνουν νομικοί στον τροποποιητικό κώδικα πρακτικής (δεοντολογίας) του δικαστικού σώματος και προβάλλουν την ανάγκη όπως επέλθουν περαιτέρω βελτιώσεις ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στη δικαιοσύνη.

Κάποιοι εκ των νομικών υποστηρίζουν ότι οι τροποποιήσεις που έχουν επέλθει επί της δικαστικής πρακτικής ή του κώδικα συμπεριφοράς των δικαστών, προκαλούν σύγχυση και υποδεικνύουν ότι ο εκσυγχρονισμός του δικαστικού σώματος δεν αρχίζει και τελειώνει με τον τρόπο συμπεριφοράς των δικαστών.

Υπό την πίεση της κριτικής, τα μέλη του ανωτάτου βρέθηκαν στο προεδρικό μέγαρο, φωτογραφήθηκαν με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και ανακοίνωσαν αλλαγές στις πρακτικές δεκαετιών.

Νομικοί διατυπώνουν την άποψη ότι η δικαστική εξουσία θα πρέπει να κρατήσει αποστάσεις από τους υπόλοιπους θεσμούς της πολιτείας, να διατηρήσει και να διαφυλάξει την αυτονομία της, αλλά την ίδια ώρα, όπως επισημαίνουν, να συνεργήσει στην ενίσχυση της αρχής του κράτους δικαίου.

Ο νομικός Κώστας Βελάρης θεωρεί ότι οι τροποποιήσεις επί της δικαστικής πρακτικής δεν προσθέτουν κάτι χρήσιμο.

Αντίθετα, όπως λέει, οι αλλαγές προκαλούν σύγχυση.

«Σε μία μικρή χώρα όπως είναι η Κύπρος, όταν προωθείς τόσους πολλούς αποκλεισμούς στην πρακτική των δικαστών θα επιφέρεις καθυστερήσεις και μπλοκάρισμα στην όλη δομή των διαδικασιών», σημειώνει ο κ. Βελάρης.

Επισημαίνει ότι ο τρόπος συμπεριφοράς των δικαστών δεν είναι το κύριο θέμα για το οποίο χωλαίνει ο τομέας της δικαιοσύνης.

«Το κυριότερο από όλα», προσθέτει, «είναι η σωστή σύσταση και λειτουργία ενός αμερόληπτου ανεξάρτητου και ικανού δικαστικού συμβουλίου το οποίο να έχει την αρμοδιότητα διορισμών, προαγωγών και μεταθέσεων όλων των δικαστών, πλην των μελών του ανωτάτου δικαστηρίου».

Άλλοι νομικοί σχολιάζοντας το θέμα των διορισμών, των προαγωγών και μεταθέσεων των δικαστών επικαλέστηκαν τις πρόσφατες αναφορές του προέδρου της Greco, ο οποίος υπέδειξε προς τις κυπριακές δικαστικές αρχές πως θα πρέπει να θεσπίσουν συγκεκριμένα και αντικειμενικά κριτήρια που να γνωστοποιούνται στο κοινό.

Επισήμαναν ότι για τους διορισμούς, τις μεταθέσεις και τις προαγωγές των δικαστών, η λέξη κλειδί στο θέμα αυτό είναι η διαφάνεια.

Ο νομικός Ανδρέας Αγγελίδης θεωρεί τις αλλαγές επί της δικαστικής πρακτικής ως μία βελτίωση σε σχέση με αυτό το οποίο προϋπήρχε, αλλά σημειώνει ότι ο κώδικας δεοντολογίας των δικαστών χρειάζεται σημαντική βελτίωση.

Επικαλούμενος τις συστάσεις της Greco, είπε ότι οι αλλαγές και ο εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης θα πρέπει να γίνουν χωρίς καθυστέρηση ώστε να μην τυγχάνει το δικαστικό σύστημα της χώρας αρνητικού σχολιασμού ή κριτικής, είτε εντός, είτε εκτός Κύπρου.

Το κλιμάκιο της Greco που είχε επαφές με τους εμπλεκόμενους την περασμένη βδομάδα στην Κύπρο συνέστησε στις κυπριακές δικαστικές αρχές ότι ο κώδικας συμπεριφοράς θα πρέπει να είναι λεπτομερής και εφαρμόσιμος και όχι μια γενική δήλωση αρχών.

Οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν, τονίζει ο κ. Αγγελίδης, θα πρέπει να πείσουν την κοινή γνώμη ώστε να έχει εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη.

«Ο κώδικάς πρακτικής είναι ένα μόνο κομμάτι ως προς τα τόσα αναγκαία τα οποία θα πρέπει να γίνουν.  Γι’ αυτό κατά την άποψη μου δεν είναι πλήρης», παρατηρεί. ο κ. Αγγελίδης.

Κατά τον κ.Αγγελίδη θα πρέπει το δικαστικό σώμα να αντιληφθεί ότι χρειάζεται μια ευρύτερη κοινωνική διάσταση για το πώς θα πρέπει να γίνουν αυτές οι αλλαγές.

«Κράτος δικαίου σημαίνει ότι όλα τα όργανα του θα πρέπει να λειτουργούν με έναν τρόπο δικαίου», τονίζει.

Η τελευταία τροποποίηση της δικαστικής πρακτικής έγινε στις 28 περασμένου Ιανουαρίου και αφορά τις συνταγματικές διατάξεις για ουσιαστική κατοχύρωση της ισότητας ενώπιον της δικαιοσύνης και την εξασφάλιση του απρόσωπου χαρακτήρα των δικαστών.

Σύμφωνα με την τροποποίηση, δικαστής δεν εκδικάζει μόνος ή ως μέλος σύνθεσης δικαστηρίου, υπόθεση στην οποία εμφανίζεται ως δικηγόρος μέλος της οικογένειας του δικαστή καθώς και δικηγόροι οι οποίοι είναι εργοδότες ή εργοδοτούμενοι, ή συνέταιροι, ή δικηγόροι που εργάζονται κάτω από την ίδια επαγγελματική στέγη με τον δικηγόρο αυτό. Ο όρος οικογένεια του δικαστή περιλαμβάνει γονείς, σύζυγο, τέκνα, συζύγους τέκνων, αδελφούς, τέκνα αδελφών και συζύγους αδελφών και πρόσωπα με τα οποία ο δικαστής διατηρεί σχέση πεθερού, γαμπρού, νύφης ή συμπεθέρου ή πρόσωπα τα οποία έχουν μαζί του πνευματική συγγένεια.

Χθες το aνώτατο ανακοίνωσε ότι οι αλλαγές δεν έχουν αναδρομική ισχύ.

Ανάγκη διαχωρισμού του δικαστικού σώματος

Μερίδα δικηγόρων εκφράζει την άποψη ότι το δικαστικό σώμα θα πρέπει να διαχωριστεί από το ανώτατο δικαστήριο όπως ήταν ο αρχικός σκοπός του συνταγματικού νομοθέτου και αργότερα του νομοθέτη που τροποποίησε τον σχετικό νόμο το 1964, σύμφωνα με τον οποίο στο δικαστικό συμβούλιο συμμετείχαν εκτός από τα μέλη του ανωτάτου δικαστηρίου ο γενικός εισαγγελέας, μέλη κατωτέρων δικαστηρίων και εκπρόσωπος των δικηγόρων.

Ο Κώστας Βελάρης διατυπώνει την εισήγηση όπως η σύνθεση του δικαστικού συμβουλίου συμπληρωθεί περαιτέρω με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών καθώς και καταξιωμένων μελών της κοινωνίας.

Ο κ. Βελάρης εγείρει και θέμα επιμόρφωσης των δικαστών τονίζοντας πως οι επηρεαζόμενοι θα πρέπει να αντιληφθούν τις ελλείψεις που ενδεχομένως να έχουν και να ενημερώνονται τακτικά για την εξέλιξη της επιστήμης τους.

Αρκετοί δικηγόροι ανέφεραν στη StockWatch ότι θα πρέπει να διορθωθεί η εσωτερική οργάνωση και το ωράριο των δικαστηρίων.

Υποδεικνύουν ότι τα προκαταρκτικά τα οποία δεν απαιτούν δικαστική κρίση θα μπορούν να διεκπεραιώνονται από το γραμματειακό προσωπικό των δικαστηρίων και οι δικαστές να απασχολούνται αποκλειστικά με το δικαστικό τους έργο, με λιγότερα διαλείμματα και λιγότερες διακοπές.

Ειδικότερα σε σχέση με τις τροποποιήσεις υπό αριθμό 2(β) και 3 της δικαστικής πρακτικής, αρκετοί νομικοί περιλαμβανομένων και πρώην εισαγγελέων, εκφράζουν τη γνώμη ότι αυτές αποτελούν αντιγραφή από άλλη κουλτούρα και δεν πρόκειται να λειτουργήσουν στην Κύπρο.

Προβάλλουν την άποψη ότι οι εν λόγω τροποποιήσεις έχουν υιοθετηθεί υπό καθεστώς πανικού λόγω της αναταραχής που προκλήθηκε στις τάξεις της δικαιοσύνης.

Ειδικότερα ο κ. Βελάρης παρατηρεί ότι ο αποκλεισμός συζύγων ή συντρόφων, είτε εντός ή εκτός γάμου, ή του ιδίου φύλου είναι πρόνοια που προέρχεται από άλλη χώρα, η οποία είχε θεσπιστεί για ειδικό λόγο.

Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος του ανωτάτου δικαστηρίου Μύρωνας Νικολάτος δεν θέλησε να προβεί σε οποιοδήποτε σχόλιο επί των παρατηρήσεων των νομικών.

Ο κ. Νικολάτος ζήτησε χθες να εξαιρεθεί από τη σύνθεση του τριμελούς εφετείου που θα εξέταζε τις εφέσεις που καταχωρήθηκαν για υποθέσεις της πρώην Λαϊκής Τράπεζας λόγω του ότι η μία θυγατέρα του εργάζεται σε δικηγορικό γραφείο το οποίο εκπροσωπεί καταδικασθέντα στην υπόθεση και η άλλη θυγατέρα του εργάζεται στη νομική υπηρεσία.

Του Λεύκου Χρίστου