You are here

Στο μικροσκόπιο της ΕΚ 3 ύποπτες συναλλαγές μεγαλομετόχων

27/10/2003 10:04

· Προτεραιότητα η διερεύνηση «συνδεδεμένων συναλλαγών»

· Οι 5 κατηγορίες συναλλαγών που ερευνά η ΕΚ


Τρεις ύποπτες συναλλαγές εισηγμένων εταιρειών με μεγαλομετόχους τους, ερευνά η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αυτό απεκάλυψε ο Πρόεδρος της εποπτικής αρχής, Μάριος Κληρίδης, αναλύοντας στη StockWatch τις προσπάθειες που καταβάλλει η Επιτροπή για να προστατέψει τους μικροεπενδυτές από τυχόν εκμετάλλευση των μεγαλομετόχων.

Οι έρευνες της ΕΚ επικεντρώνονται σε πέντε κατηγορίες συναλλαγών που έχουν κατά καιρούς εταιρείες του ΧΑΚ με τους μεγαλομετόχους τους:

· στους μισθούς που λαμβάνουν από τις δημόσιες εταιρείες
· στα management fees που πιθανόν να πληρώνουν σε εταιρείες των μεγαλομετόχων
· στα δάνεια που παίρνουν οι μεγαλομέτοχοι από τις εταιρείες
· στις εξαγορές εταιρειών που ανήκουν στους μεγαλομετόχους
· στις εμπορικές πράξεις με εταιρείες των μεγαλομετόχων

«Δυστυχώς πολλές από τις εισηγμένες εταιρείες λειτουργούν με την κουλτούρα της οικογενειακής επιχείρησης που είχαν πριν γίνουν δημόσιες», επισήμανε ο Πρόεδρος της ΕΚ. «Ακόμα δεν έχουν αντιληφθεί ότι δεν τους ανήκει το 100% των δημοσίων εταιρειών που διοικούν».

Μέτρα

Αρχικά η Επιτροπή προσπάθησε μέσω εγκυκλίων να προειδοποιήσει τις εταιρείες να αποφεύγουν τις συναλλαγές με μεγαλομετόχους τους. Οι σχετικές ρυθμίσεις, που μπήκαν και στον κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης, προνοούν τη λειτουργία μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου και τη σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής ελέγχου (audit committee).

«Ένα σημαντικό πρόσθετο μέτρο προστασίας των επενδυτών είναι που υποχρεώνουμε τις εταιρείες να ανακοινώνουν δημόσια πράξεις άνω των £50 χιλ. με συνδεδεμένα πρόσωπα και τους ελεγκτές τους να περιλαμβάνουν τέτοιες πράξεις στην έκθεσή τους για το χρόνο», είπε ο κ. Κληρίδης.

Η Επιτροπή παρακολουθεί με προσοχή τις ανακοινώσεις αλλά και καταγγελίες επενδυτών που αφορούν πράξεις με συνδεδεμένα πρόσωπα, και εξετάζει σε βάθος αν οι συναλλαγές έγιναν με βάση τη συνήθη εμπορική τακτική. Η ΕΚ ζητά τα πρακτικά των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και μελετά τις ανεξάρτητες μελέτες για την κάθε συναλλαγή.

Αποτέλεσμα

«Μέχρι στιγμής έχουμε ερευνήσει 6-7 περιπτώσεις εκ των οποίων οι 3 βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη», ανέφερε ο κ. Κληρίδης αρνούμενος όμως να δώσει τα ονόματα των υπό εξέταση εταιρειών. Κάποιες από αυτές αφορούσαν αγορά περιουσίας που ανήκε σε μεγαλομετόχους ενώ άλλες αφορούσαν εμπορικές συναλλαγές. Υπήρξε περίπτωση που η εταιρεία έδωσε συμβόλαιο για κατασκευή κτιρίου σε εργοληπτική εταιρεία που ανήκει στο μεγαλομέτοχο. «Ερευνήσαμε σε βάθος την περίπτωση, βάλαμε και δικούς μας quantity surveyors αλλά δεν βρήκαμε οτιδήποτε το μεμπτό». Η μόνη γνωστή περίπτωση είναι αυτή της Πετρολίνα στην οποία επιβλήθηκε και πρόστιμο £30 χιλιάδων.

Προβλήματα

Παρά τις έντονες προσπάθειες που καταβάλλονται για διερεύνηση τέτοιων ύποπτων συναλλαγών, η πλήρης διαλεύκανση των υποθέσεων είναι δύσκολη. «Σε θέματα δανείων ή μισθών είναι σχετικά εύκολο να προσδιορίσεις εάν οι συναλλαγές γίνονται με βάση τη συνήθη εμπορική τακτική ή όχι», είπε ο κ. Κληρίδης. «Εάν δηλαδή κάποια δημόσια εταιρεία δανείσει τους μεγαλομετόχους της, τότε θα συγκρίνεις τους όρους του δανείου με αυτούς που προσφέρουν οι τράπεζες στα ίδια άτομα ή εταιρείες».

«Στις περιπτώσεις όμως εμπορικών συναλλαγών, είναι αρκετά δύσκολο να ξέρεις αν η δημόσια εταιρεία αγοράζει από, ή πουλά προς τον μεγαλομέτοχο με τρόπο που να εξασφαλίζει στο έπακρο τα συμφέροντα των μικροεπενδυτών», επισήμανε ο πρόεδρος της εποπτικής αρχής. «Υπάρχουν αρκετά γκρίζα σημεία, ακόμη» πρόσθεσε.

Σε κάποιο βαθμό υπάρχουν ανάλογα προβλήματα και με εξαγορές συνδεδεμένων εταιρειών. Εάν υπάρχουν ανεξάρτητες εκτιμήσεις, τότε είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί η λογική με την οποία λειτούργησε το ΔΣ της δημόσιας εταιρείας. «Αυτό ισχύει ακόμα και σε περιπτώσεις που η ανεξάρτητη μελέτη γίνεται για λογαριασμό του πωλητή, όχι της δημόσιας εταιρείας. Υπήρξε και τέτοια περίπτωση...», ανέφερε ο κ. Κληρίδης.

Η πιο μεγάλη δυσκολία όμως είναι να κατανοήσουν οι μεγαλομέτοχοι εισηγμένων εταιρειών ότι τέτοιες πράξεις πρέπει να είναι διαφανείς και προς το συμφέρον όλων των μετόχων, είπε με νόημα ο πρόεδρος της ΕΚ.

Ερωτηθείς εάν θα έπρεπε οι πράξεις αυτές να χρειάζονται την έγκριση γενικών συνελεύσεων ο πρόεδρος της ΕΚ είπε ότι αυτή θα ήταν μια λύση αλλά όχι απαραίτητα η ενδεδειγμένη. «Είναι καλύτερα το ΔΣ να έχει τη νομική ευθύνη για τις αποφάσεις του παρά να τη μεταφέρει στους μετόχους», κατέληξε ο κ. Κληρίδης.

Του Αντώνη Α. Έλληνα