24/09/2020 11:11
Την έκθεση της για τις πολιτογραφήσεις, δημοσιοποίησε πριν από λίγο η ελεγκτική υπηρεσία εντοπίζοντας περιπτώσεις πολιτογραφήσεων ακόμη και για συζύγους επενδυτών.
Από τα στοιχεία που δόθηκαν σε μορφή λογιστικού φύλλου (excel), προκύπτει ότι από τις 1.597 αιτήσεις που υποβλήθηκαν μετά τις 21.5.2018, εγκρίθηκαν οι 917, δηλαδή ποσοστό 57,4% (από τις οποίες για 169 δεν σημειώνεται στο λογιστικό φύλλο η ημερομηνία έγκρισης), εκκρεμούν οι 635, δηλαδή ποσοστό 39,8%, απορρίφθηκαν οι 35 (ποσοστό 2,2%) και αποσύρθηκαν οι 10 (ποσοστό 0,6%).
Από σύνολο 1.597 αιτήσεων, υπάρχουν 635 αιτήσεις που εκκρεμούν. Σε 91 από αυτές έχουν καταχωριστεί από τους λειτουργούς που χειρίζονται το λογιστικό φύλλο, σημειώσεις που αφορούν σε ξέπλυμα χρήματος, πλαστά στοιχεία/έγγραφα, αιτούντες υψηλού κινδύνου (ΠΕΠ κ.λπ.), πιθανές ποινικές υποθέσεις, αμφίβολη πηγή εισοδημάτων, απάτες, φοροδιαφυγές, δωροδοκίες, κατηγορίες για πλαστογραφία, ποινές στις χώρες καταγωγής, συμπερίληψη στα Panama Papers, κ.λπ.
«Κατά την άποψη της Υπηρεσίας, αυτές οι αιτήσεις, εκ των οποίων πολλές υποβλήθηκαν προ 15 και πλέον μηνών, φαίνεται από τα στοιχεία που είχαμε στη διάθεσή μας πως θα έπρεπε να είχαν ήδη απορριφθεί, κάτι το οποίο θα μπορούσαμε να επιβεβαιώσουμε εάν δεν είχαν προβληθεί προσκόμματα στη περαιτέρω διεξαγωγή του ελέγχου», αναφέρεται.
Για τις 748 αιτήσεις που έχουν εγκριθεί γίνεται μια σαφής διάκριση για 23 αιτήσεις για τις οποίες υπάρχουν «Οδηγίες του ΥΠΕΣ για επίσπευση».
Μετά από ανάλυση των σχετικών δεδομένων, προκύπτει ότι ο μέσος χρόνος διεκπεραίωσης των 23 αυτών αιτήσεων, ήταν 169 ημέρες (με τον ελάχιστο χρόνο διεκπεραίωσης να ανέρχεται σε 101 ημέρες και τον μέγιστο σε 283), σε σύγκριση με τις υπόλοιπες 725 αιτήσεις για τις οποίες ο αντίστοιχος μέσος χρόνος ήταν 327 ημέρες (με τον ελάχιστο χρόνο διεκπεραίωσης να ανέρχεται σε 215 ημέρες και τον μέγιστο σε 716).
Έχουμε καταγράψει το ζήτημα στη μορφή που το έχουμε εντοπίσει, τονίζοντας ότι το θέμα αυτό αφορά μόνο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο πλαίσιο των αποκλειστικά δικών του συνταγματικών αρμοδιοτήτων και συνεπώς η Υπηρεσία μας, πέραν της καταγραφής των γεγονότων, δεν προβαίνει σε οποιαδήποτε σύσταση επί του θέματος αυτού.
Πολιτογράφηση των μελών της οικογένειας μεγάλου αριθμού αλλοδαπών επιχειρηματιών και επενδυτών
Όπως αναφέρεται, με το εδάφιο (2) του νεοεισαχθέντος στις 30.4.2013 άρθρου 111Α του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου, δόθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο εξουσία ώστε να μπορεί, υπό όρους ως ήθελε κατά περίπτωση καθορίσει, να επιτρέψει την κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση αλλοδαπών επιχειρηματιών και επενδυτών. Η εξουσία που δόθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο αφορούσε αλλοδαπούς επιχειρηματίες και επενδυτές και όχι τα μέλη της οικογένειας τους.
«Παρά ταύτα, σε όλες του τις αποφάσεις το Υπουργικό Συμβούλιο επέκτεινε τη δυνατότητα πολιτογράφησης, ώστε να μην καλύπτει μόνο τους αλλοδαπούς επιχειρηματίες και επενδυτές αλλά και τα μέλη της οικογένειας τους. Είναι όμως γνωστό ότι, κάθε παρέκκλιση από το πλαίσιο που διαγράφει ο εξουσιοδοτικός Νόμος, συνιστά υπέρβαση εξουσίας», τονίζεται.
«Είναι άποψη μας ότι το ζήτημα αυτό, το οποίο δεν αφορά μόνο τις περιπτώσεις που εξετάστηκαν στην παρούσα Έκθεση αλλά ενδεχομένως χιλιάδες περιπτώσεις παραχώρησης της κυπριακής υπηκοότητας σε μέλη της οικογένειας των αλλοδαπών επιχειρηματιών και επενδυτών που πολιτογραφήθηκαν από το 2013 μέχρι σήμερα, είναι εξόχως νομικό και συνεπώς περιοριζόμαστε στην ανάδειξη του. Κατά την άποψη μας, το θέμα αυτό θα πρέπει να απασχολήσει την Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας η οποία έχει συσταθεί με βάση το άρθρο 113 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου», επισημαίνεται.
Τονίζονται οι οικονομικές επιπτώσεις από την παραχώρηση της κυπριακής υπηκοότητας σε ενδεχομένως χιλιάδες πρόσωπα που δεν επένδυσαν ούτε ένα ευρώ στην κυπριακή οικονομία.
Επίσης, σε τρεις από τις πέντε περιπτώσεις που εξετάστηκαν, δημιουργούνται εύλογες υποψίες ότι πραγματικός επενδυτής ήταν ο σύζυγος, αλλά την αίτηση την υπέβαλλε η σύζυγος του, ίσως για να μην κληθεί ο επενδυτής που ήταν πρόσωπο με προφίλ υψηλού κινδύνου, να εξηγήσει την πηγή προέλευσης των χρημάτων του. «Συνεπώς, η παροχή της ευχέρειας πολιτογράφησης των συζύγων, χωρίς την πραγματοποίηση της παραμικρής επένδυσης, αυξάνει τους κινδύνους του Προγράμματος», επισημαίνεται.
Από τους πέντε φακέλους που εξετάστηκαν, διαπιστώθηκε ότι, μαζί με τους πέντε πολιτογραφηθέντες αλλοδαπούς επιχειρηματίες και επενδυτές, πολιτογραφήθηκαν επίσης άλλα πέντε πρόσωπα, και συγκεκριμένα, σε μία περίπτωση η σύζυγος του πολιτογραφηθέντος και το ενήλικο τέκνο τους, σε δύο περιπτώσεις ο σύζυγος και σε μία περίπτωση ο συμβίος.
Για τις δύο από τις πέντε πολιτογραφήσεις μελών της οικογένειας των πολιτογραφηθέντων διαπιστώθηκε ότι δεν πληρούνταν ούτε καν αυτά τα κριτήρια που είχε θέσει το Υπουργικό Συμβούλιο. Εντοπίσαμε επίσης ότι μία, κατ’ ανάλογο τρόπο προβληματική περίπτωση, εκκρεμεί.
Με βάση τους όρους που είχαν περιληφθεί στις Αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 24.5.2013, 19.3.2014 και 13.9.2016, υπήρχε απαίτηση για κατοχή από τους αιτούντες μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας στην Κύπρο. Εντοπίστηκαν τρεις περιπτώσεις που ο αιτών δεν πληρούσε τον όρο αυτό και όμως του παραχωρήθηκε η κυπριακή υπηκοότητα.
Μη διασφάλιση της προέλευσης των χρημάτων από το εξωτερικό
Σύμφωνα με την Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 13.9.2016, για την επένδυση σε ακίνητα, αναπτύξεις και έργα υποδομής και για αγορά μόνιμης ιδιόκτητης κατοικίας, ο αιτών πρέπει να προσκομίσει αποδείξεις καταβολής του συμφωνημένου ποσού αγοράς και αποδεικτικά ότι τα σχετικά εμβάσματα που αφορούν την επένδυση προέρχονται από το εξωτερικό στο κυπριακό εμπορικό τραπεζικό ίδρυμα επ’ ονόματι του πωλητή ή της εταιρείας. Διαπιστώθηκε ότι σε τέσσερεις από τις πέντε αιτήσεις πολιτογράφησης που εξετάστηκαν, δεν διασφαλίστηκε επαρκώς η προέλευση των χρημάτων από το εξωτερικό.
Ξέπλυμα βρώμικου χρήματος
Στην πρώτη περίπτωση, ένας εκ των αιτούντων ήταν πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο, γεγονός το οποίο δεν είχε αναφέρει στο βιογραφικό του σημείωμα. Στη δεύτερη περίπτωση για έναν εκ των αιτούντων υπήρχαν αρνητικά δημοσιεύματα και συμπεριλήφθηκε στη λίστα κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην τρίτη περίπτωση, στο βιογραφικό σημείωμα ενός εκ των αιτούντων καταγράφεται η ιδιότητα του ως πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο, χωρίς τούτο να φαίνεται πως λήφθηκε υπόψη. Στην τέταρτη περίπτωση, για έναν εκ των αιτούντων υπήρχε εκκρεμής διερεύνηση από την Interpol της χώρας καταγωγής του για αδικήματα οικονομικής φύσεως.
Για τις πιο πάνω περιπτώσεις δεν έτυχε ενημέρωσης η Βουλή των Αντιπροσώπων όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία.
Επίσης, εντοπίστηκαν τρεις περιπτώσεις στις οποίες η εξόφληση του συμφωνημένου ποσού έγινε κατά τα αρχικά στάδια ανέγερσης κατοικίας, πριν την παραλαβή του ακινήτου. Τούτο δεν αποτελεί συνήθη πρακτική της αγοράς και ενδεχομένως να υποδηλώνει μη υγιή συναλλαγή.
Σε μία περίπτωση, η αξία των πέντε αποκτηθέντων ακινήτων, σε τιμές γενικής εκτίμησης ημερ. 1.1.2018 του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, είναι ίση με €877.800, η οποία συγκρινόμενη με τη δηλωθείσα τιμή αγοράς (€2.070.000) είναι μικρότερη κατά €1.192.200, γεγονός που ενδεχομένως υποδηλώνει μη υγιή συναλλαγή.
Επίσης, από τα στοιχεία που έχει λάβει η υπηρεσία από το Υπουργείο Εσωτερικών, πουθενά δεν εμφανίζεται η αμοιβή των Παρόχων Υπηρεσιών.
Ευρήματα που αφορούν μη ικανοποίηση των επενδυτικών κριτηρίων
Η υπηρεσία εντόπισε επίσης τρεις περιπτώσεις στις οποίες εγκρίθηκε η πολιτογράφηση χωρίς να ικανοποιούνται, ή χωρίς να τεκμηριώνεται ότι ικανοποιούνται, τα επενδυτικά κριτήρια. Στη μία εξ αυτών υπήρξε αποξένωση ακινήτων μετά την πολιτογράφηση και πριν την πάροδο της καθορισμένης τριετούς περιόδου διατήρησης της επένδυσης.
Σε τρεις περιπτώσεις η εταιρεία του πωλητή δεν έχει υποβάλει δηλώσεις εισοδήματος για κάποια εκ των ετών 2016, 2017 και 2018 και συνεπώς οποιοδήποτε φορολογητέο κέρδος προέκυψε από την πώληση των ακινήτων δεν έχει ακόμα δηλωθεί.
Σε μία περίπτωση η εταιρεία που συνέστησε ο επενδυτής δεν υπέβαλε δηλώσεις εισοδήματος για τα έτη 2017 και 2018.
Σε μία περίπτωση η εταιρεία του πωλητή υπέβαλε μηδενικό κύκλο εργασιών για το έτος κατά το οποίο έγινε η πώληση. Σε άλλη περίπτωση η εταιρεία του πωλητή δήλωσε μηδενικό κύκλο εργασιών στο ΦΠΑ για την περίοδο πραγματοποίησης της συναλλαγής.
Σε μία περίπτωση οι αποδείξεις είσπραξης δεν ήταν φορολογικές.
Επισυνάπτεται η έκθεση.
