You are here

Μη μου το success story τάραττε

14/02/2019 07:19

Η κυβέρνηση αποφάσισε χθες να διατηρήσει το προσοδοφόρο σχέδιο πολιτογράφησης ξένων επενδυτών, εισάγοντας πρόνοιες για περισσότερο έλεγχο των επενδυτών και προικοδότηση άλλων τομέων της οικονομίας, και διευκολύνοντας παράλληλα επενδύσεις στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα και στη ναυτιλία.

Η ανακοίνωση του αναθεωρημένου προγράμματος συνοδεύτηκε από την κοινοποίηση έκθεσης που ετοίμασαν οι λειτουργοί του υπουργείου οικονομικών, στην οποία καταγράφεται η επίδραση του σχεδίου πολιτογράφησης στην οικονομία.

Με την έκθεση το υπουργείο προσπαθεί να μετριάσει τη διάχυτη εντύπωση – που, εν μέρει δημιούργησε η ίδια η κυβέρνηση – ότι η οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών, και γενικότερα το success story στην οικονομία, οφείλεται στην έκδοση διαβατηρίων σε επενδυτές.

Προσπάθησε παράλληλα να αναδείξει τα οφέλη που έχει προσφέρει το πρόγραμμα στην οικονομία και στην κοινωνία, τόσο σε επίπεδο καθαρής συμβολής στο ΑΕΠ όσο και στην αγορά εργασίας.

Σύμφωνα με το υπουργείο, μόνο το 1,2% της οικονομικής ανάπτυξης που καταγράφηκε στην Κύπρο την τριετία 2016 με 2018 προήλθε από την έκδοση διαβατηρίων σε επενδυτές έναντι 13% που ήταν η σωρευτική ανάπτυξη αυτής της περιόδου. 

Για τον υπολογισμό του 1,2%, που αφορά τη συμβολή του κατασκευαστικού τομέα, το υπουργείο χρησιμοποιεί μια κατηγορία μέτρησης του τομέα κατασκευών (NACE F) που, όπως αναγνωρίζει, «πιθανόν να μην είναι η ενδεδειγμένη».

Η έκθεση σημειώνει, πάντως, ότι τα €3,6 δισ. από τα €6,6 δισ. συναλλαγών που έγιναν από την έκδοση περίπου 1864 που εκδόθηκαν από το 2013 διοχετεύτηκαν για αγορές ακινήτων.

Το υπουργείο αναγνωρίζει στην έκθεση ότι το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα έχει προσφέρει οφέλη και σε άλλους τομείς της οικονομίας, τα οποία όμως είναι δύσκολο να προσμετρηθούν.

Όπως αναφέρεται στη μελέτη οικονομικού αντίκτυπου, εκτός από την άμεση επίπτωση, υπάρχει και η έμμεση επίπτωση λόγω δευτερογενών επιπτώσεων (spillovers) και σε άλλους τομείς της οικονομίας όπως στην κατανάλωση, τις επαγγελματικές υπηρεσίες, την εκπαίδευση, τη δημιουργία φορολογικών εσόδων και άλλους τομείς από τους νέους κατοίκους και τις οικογένειες τους τα οποία δεν μπορούν να μετρηθούν αλλά προσθέτουν στην ήδη άμεση επίπτωση από τον τομέα των κατασκευών.

Επίσης, υπάρχουν και οι επιδράσεις από τις άλλες επενδύσεις κάτω από τα άλλα κριτήρια οι οποίες όμως είναι περιορισμένες σε έκταση σε σύγκριση με τις επενδύσεις σε ακίνητα/μόνιμη κατοικία και η επίδραση αυτή επίσης δεν μπορεί εύκολα να μετρηθεί.

Όσον αφορά τις εθνικότητες των ατόμων που έχει εγκριθεί η πολιτογράφηση τους, πρώτη με διαφορά είναι η ρωσική, ακολουθεί η κινέζικη και με μικρότερο αριθμό επενδυτών η ουκρανική, η λιβανική και της Σαουδικής Αραβίας.

Η επικέντρωση της μελέτης στις επιπτώσεις του προγράμματος στον τομέα των ακινήτων/κατασκευών σχετίζεται με το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες επενδύσεις αποτελούν πάνω από το 50% του συνόλου των επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί μέσω του προγράμματος κατά την περίοδο 2013-2018, με την αμέσως δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία, αυτή των επενδύσεων σε επιχειρήσεις, να φθάνει το 15% ενώ η κάθε μια από τις υπόλοιπες κατηγορίες παρουσιάζουν ακόμη χαμηλότερη συνεισφορά.

Για να ενθαρρύνει επενδύσεις και σε άλλους τομείς, η κυβέρνηση άλλαξε τη δομή του σχεδίου, δίνοντας κίνητρα σε επενδυτές να επενδύουν στον πρωτογενή ή δευτερογενή τομέα, αν θέλουν να αποφύγουν την πληρωμή τέλους €75 χιλ. στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας. 

Αν και το υπουργείο δεν το διευκρίνισε, στον δευτερογενή τομέα ενδεχομένως να περιλαμβάνεται και ο τομέας των κατασκευών, ενισχύοντας, δηλαδή τον τομέα που έχει ευνοηθεί περισσότερο από το συγκεκριμένο πρόγραμμα. 

Άλλα €75 χιλ. θα διοχετεύονται στον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης για ανάπτυξη προσιτής κατοικίας, ώστε να μετριαστεί η επίδραση της αύξησης τιμών ενοικίων και κατοικιών – που καταγράφεται και στην έκθεση, κυρίως στη Λεμεσό.  

Ένα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία του νέου προγράμματος είναι η δυνατότητα επενδύσεων στον τομέα της ναυτιλίας – ένα τομέα που φορολογείται με το χαμηλότερο συντελεστή σε σχέση με άλλους τομείς της οικονομίας.

Για να αντιμετωπιστούν οι επικρίσεις της ΕΕ για το πρόγραμμα της Κύπρου, οι επενδυτές θα πρέπει να έχουν ήδη βίζα Schengen, να έχουν παραμείνει στην Κύπρο για έξι μήνες και να έχει πολεοδομική άδεια, αν θα αγοράσει ακίνητο.

Θα υπάρχει επίσης due diligence των αιτούντων, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της παραχώρησης διαβατηρίων σε άτομα που διώκονται ποινικά από τις χώρες τους.

Επισυνάπτεται το σχέδιο και η έκθεση του υπουργείου οικονομικών.

Γ.Χ.