08/08/2022 07:15
Μαίνεται η κόντρα για τη νέα λατομική ζώνη που προτείνεται στο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα με την υπηρεσία μεταλλείων να απορρίπτει τους ισχυρισμούς ότι η νέα ζώνη θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στα είδη καθορισμού και στο περιβάλλον.
Η StockWatch, εξασφάλισε το σημείωμα που απέστειλε η υπηρεσία μεταλλείων προς την Ελεγκτική Υπηρεσία, η οποία στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγει για τον Ακάμα ζήτησε να έχει πλήρη ενημέρωση για τα λατομεία της Ανδρολίκου. Η υπηρεσία μεταλλείων στο σημείωμα της παραθέτει τα επίσημα στοιχεία και επιμένει στη θέση ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση πέραν της νέας λατομικής ζώνης στην Ανδρολίκου, η οποία περιλαμβάνεται στο Αναθεωρημένο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα.
Απορρίπτει επίσης τα όσα υποστηρίζουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, ότι δηλαδή δεν τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα της νέα λατομικής ζώνης αφού υπάρχουν επαρκή αποθέματα στην υφιστάμενη λατομική ζώνη και παραθέτει συγκεκριμένα στοιχεία.
Υποδεικνύει ότι οι συνολικές χρονιαίες ανάγκες λατομικών υλικών της επαρχίας Πάφου κυμαίνονται γύρω στους 817.000 τόνους ενώ τα αποθέματα των δύο από τρία λατομία της Ανδρολίκου ανέρχονται στα 3.200.000 τόνους. Στο τρίτο λατομείο έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα, ως εκ τούτου η μοναδική περιοχή η οποία έχει κατάλληλα αποθέματα και είναι εκτός προστατευόμενης περιοχής Φύση 2000, είναι αυτή που προτάθηκε για να καθοριστεί ως νέα λατομική ζώνη στην Ανδρολίκου.
Τα επίσημα στοιχεία της υπηρεσίας μεταλλείων:
Στην υφιστάμενη λατομική ζώνη Ανδρολίκου δραστηριοποιούνται τρία λατομεία ασβεστόλιθου και αντίστοιχες σκυροθραυστικές μονάδες επεξεργασίας λατομικών υλικών, για παραγωγή αδρανών υλικών. Τα σημερινά αποθέματα στο ένα λατομείο κυμαίνονται γύρω στα 3 εκατομμύρια τόνους, στο δεύτερο γύρω στις 200,000 τόνους, ενώ τα αποθέματα στο τρίτο λατομείο έχουν εξαντληθεί.
Στη νέα λατομική ζώνη που προτείνεται τα αποθέματα ανέρχονται γύρω στα 10 εκατομμύρια τόνους και με τις σημερινές ανάγκες της επαρχίας Πάφου υπολογίζονται γύρω στα 12 χρόνια αποθέματα.
2. Με βάση τις πωλήσεις των τριών λατομείων για τα έτη 1993 μέχρι 2011, η μέση χρονιαία διάθεση λατομικών υλικών κυμαινόταν γύρω στους 786.000 τόνους, ενώ την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μια σταδιακή μείωση των πωλήσεων, λόγω της μείωσης των αποθεμάτων των δυο λατομείων. Έχει γίνει έρευνα για τις πωλήσεις λατομικών υλικών, για τα έργα της επαρχίας Πάφου για το 2021, όπου διαφάνηκε ότι οι πωλήσεις λατομικών υλικών από λατομεία της επαρχίας Λεμεσού προς την επαρχία Πάφου κυμαίνεται γύρω στους 358.000 τόνους και 114.000 τόνους από λατομεία της Λευκωσίας. Ως εκ τούτου, εάν προστεθούν οι 344.700 τόνοι που έχουν διατεθεί το 2021 από τα λατομεία της Ανδρολίκου, οι συνολικές χρονιαίες ανάγκες λατομικών υλικών της επαρχίας Πάφου κυμαίνονται γύρω στους 817.000 τόνους.
3. Η μεταφορά υλικών από Λεμεσό και Λευκωσία, για κάλυψη των αναγκών της Πάφου, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα τόσο περιβαλλοντικά, λόγω των εκπομπών ρύπων από τα φορτηγά μεταφοράς, όσο και οικονομικά, από τη μεγάλη αύξηση του κόστους μεταφοράς. Επίσης η αύξηση των πωλήσεων υλικών από λατομικές ζώνες άλλων επαρχιών, αναπόφευκτα θα δημιουργήσει μελλοντικά προβλήματα επάρκειας αποθεμάτων στις εν λόγω επαρχίες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μελλοντική επέκταση της Λατομικής Ζώνης Παρεκκλησιάς, όπου αντλείται και ο κύριος όγκος υλικών προς την Πάφο, θα είναι εντός του δάσους Λεμεσού, με ότι αυτό συνεπάγεται περιβαλλοντικά.
4. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω δεδομένα, έχει θεωρηθεί επιτακτική ανάγκη η εξεύρεση νέων αποθεμάτων στην επαρχία Πάφου. Ως εκ τούτου το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης έχει διενεργήσει έρευνα για εξεύρεση νέων πιθανών αποθεμάτων. Η μοναδική περιοχή η οποία έχει κατάλληλα αποθέματα και είναι εκτός προστατευόμενης περιοχής Φύση 2000, είναι αυτή που προτάθηκε για να καθοριστεί ως νέα λατομική ζώνη στην Ανδρολίκου. Περιοχές με κατάλληλα αποθέματα για παραγωγή αδρανών υλικών εντοπίστηκαν στο Δάσος Πάφου και εντός προστατευόμενων περιοχών της Χερσονήσου Ακάμα, οι οποίες όμως έχουν κριθεί πολύ πιο ευαίσθητες περιβαλλοντικά και έχουν αποκλειστεί.
5. Η Υπηρεσία Μεταλλείων έχει προτείνει διάφορα μέτρα για αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λατομική δραστηριότητα στη νέα λατομική περιοχή. Μεταξύ άλλων έχει τεθεί όρος για απαγόρευση εντός της νέας περιοχής να ανεγερθούν σκυροθραυστικές μονάδες έτσι ώστε να αποφευχθεί η κύρια πηγή εκπομπών σκόνης από τη λατομική δραστηριότητα και να χρησιμοποιηθούν αυτές που υπάρχουν στην υφιστάμενη λατομική ζώνη.
Η εξόρυξη του πετρώματος θα γίνεται κύρια με υδραυλικό εκσκαφέα και θα χρησιμοποιούνται εκρηκτικές ύλες μόνον όταν είναι απολύτως απαραίτητο. Θα τεθούν όροι για χρησιμοποίηση πολύ μικρής ποσότητας εκρηκτικής ύλης και θα υπάρχει εξοπλισμός για συνεχή έλεγχο των δονήσεων και του θορύβου. Στο σχέδιο που προτάθηκε, υπάρχει μεγάλη απόσταση από το φαράγγι του Πετράτη. Επίσης αποστάσεις ασφαλείας διατηρούνται και για τα πιο μικρά αργάκια έτσι ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να παρασυρθούν υλικά εντός των εν λόγω αργακιών.
6. Είναι υποχρέωση της Υπηρεσίας μεταλλείων να διασφαλίζει την επάρκεια αποθεμάτων λατομικών υλικών για τα κατασκευαστικά έργα του νησιού, χωρίς να υπάρξει φυσικά επηρεασμός των προστατευόμενων περιοχών. Όλες οι πιο πάνω προτάσεις μας για αποφυγή επηρεασμού της εν λόγω προστατευόμενης περιοχής στην Ανδρολίκου, έχουν τεθεί στο Τμήμα Περιβάλλοντος το οποίο έχει την αρμοδιότητα για την αξιολόγηση τους. Λαμβάνοντας όλα τα πιο πάνω δεδομένα, είναι ξεκάθαρο πέραν πάσης αμφιβολίας ότι υπάρχει άμεση ανάγκη για καθορισμό νέας λατομικής ζώνης στην επαρχία Πάφου. Έχουμε την πεποίθηση ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, με όλες τις προτάσεις που έγιναν, μπορεί να διασφαλιστεί η επάρκεια λατομικών υλικών χωρίς να επηρεαστεί η γειτνιάζουσα προστατευόμενη περιοχή.
Πλησίον της εν λόγω λατομικής ζώνης, έχει εντοπιστεί κατάλληλο ασβεστολιθικό πέτρωμα και ως εκ τούτου οι εταιρείες οι οποίες διενέργησαν ερευνητικές εργασίες και εντόπισαν το πέτρωμα, έχουν υποβάλει σχετικές Πολεοδομικές Αιτήσεις για εξασφάλιση αδειών για ανάπτυξη λατομείων.
Η προσδιορισθείσα περιοχή βρίσκεται πλησίον της περιοχής «Φύση 2000 του δορυφόρου του Ακάμα» και ως εκ τούτου το Τμήμα Περιβάλλοντος έχει ζητήσει από τις εταιρείες να εκπονήσουν μελέτη Δέουσας Εκτίμησης των επιπτώσεων στο Περιβάλλον.
Η περιοχή αυτή έχει προταθεί να ενταχθεί στο υπό εκπόνηση Τοπικό Σχέδιο του Ακάμα ως λατομική ζώνη εντός της οποίας όμως δεν θα επιτρέπεται η εγκατάσταση σκυροθραυστικών μονάδων. Οι αιτήσεις θα εξεταστούν μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών του Τοπικού Σχεδίου.
Αυτάρκης η Κύπρος σε λατομικά υλικά
Όσον αφορά τις άδειες επισκόπησης για λατομικά υλικά, αναφέρεται ότι εξακολουθεί το ενδιαφέρον για διερεύνηση διαφόρων πετρωμάτων και βιομηχανικών ορυκτών. Σήμερα βρίσκονται σε ισχύ περί τις 25 άδειες, ενώ βρίσκονται υπό εξέταση άλλες 7 αιτήσεις.
Σύμφωνα με την υπηρεσία μεταλλείων στην Κύπρο υπάρχουν 118 λατομεία που παράγουν διάφορα πετρώματα και ορυκτά. Τα μεγάλα λατομεία παραγωγής αδρανών υλικών είναι 25 στο σύνολο παγκύπρια.
Η Κύπρος είναι αυτάρκης σε λατομικά υλικά, τα οποία χρησιμοποιούνται στις οικοδομές, σε όλα τα κατασκευαστικά έργα, οδοποιΐα, θαλάσσια έργα κ.λ.π.